Wracamy do tematu żylaków. Żylaki, czyli trwałe rozszerzenia żył, leczy się metodami zachowawczymi – leki doustne i preparaty miejscowe jak rownież zabiegami zamykania żył i operacją żylaków albo zabiegami laserowymi. Leczenia właściwego żylakow należy rozpocząć wcześnie, gdy jedynie pojawią się objawy, czyli uczucie ciężkich nóg oraz pajączki, kiedy chodzi o żylaki kończyn dolnych i pieczenie, swędzenie oraz bol odbytu, kiedy chodzi o żylaki odbytu.Żylaki są brzydkie, ale przede wszystkim są wynikiem poważnej dolegliwości układu krążenia. Niektóre przyczyny powstawania żylakow są od ciebie niezależne: wiek, płeć, ciąża oraz poród czy może dolegliwości sprzyjające powstawaniu żylaków. Nie mniej jednak za zmiany w naczyniach żylnych odpowiada również niewłaściwy styl życia oraz złe nawyki. Żylaki mogą być pierwotne albo wtórne.
Jak wiadomo żylaki pierwotne rozwijają się samoistnie, podstawowymi przyczynami ich powstawania są skłonności genetyczne współistniejace z czynnikami ryzyka takimi jak styl życia, praca związana z długotrwałą pozycją stojącą albo siedzaca, wielokrotne ciąże, nadmierny wysiłek fizyczny itp. stnieją dwie najpopularniejsze metody usuwania żylaków: leczenia właściwego chirurgiczne albo zabieg ostrzykiwania. Czynnikiem, który decyduje o wyborze sposobu leczenia wlaściwego może być przede wszystkim poziom zaawansowania choroby, jak także indywidualne predyspozycje pacjenta. Wszystkie żyły w kończynach dolnych zaopatrzone sa w zlokalizowane co parę centymetrów zastawki, które uniemożliwiają cofanie się krwi w dół, zapewniając prawidłowy kierunek jej przeplywu. Jeśli zastawki nie działają prawidłowo, nasza krew spływa w dól pod wpływem sily grawitacji oraz zamiast płynąć w kierunku serca zalega w żyłach kończyn dolnych, powodując ich stopniowe rozszerzanie oraz powstanie żylaków. Do uszkodzenia oraz nieprawidłowego działania zastawek żylnych może dochodzić w wyniku wcześniejszych dolegliwości żył (zakrzepowe zapalenie żył), dlugotrwalego stania albo w wyniku podwyższonego ciśnienia w żyłach kończyn dolnych spowodowanego utrudnionym przeplywem krwi poprzez duże żyly jamy brzusznej (ciąża, wodobrzusze, duże guzy nowotworowe jamy brzusznej). To także schorzenie, na które cierpi ok. 60% spoleczeństwa, szczególnie kobiet w zaawansowanych przypadkach może prowadzić także do trwałego inwalidztwa. W najłagodniejszej postaci manifestuje się tzw. pajączkami, w najbardziej zaawansowanej prowadzi do zbyt trudno gojących się owrzodzeń. Poza istotnym defektem kosmetycznym żylaki powinny wywołać trwałe zmiany troficzne skóry z brązowymi przebarwieniami, zapaleniem, wypryskiem oraz świądem. Żylaki powinny być też również istotnym elementem dolegliwości zatorowo-zakrzepowej. Ryzyko zatorów groźnych dla życia rośnie w przypadkach konieczności unieruchomienia kończyny (np. po urazie) czy może również operacji z innego powodu.Skalę zagrożenia powinien uświadomić fakt, że rocznie 200000 osób umiera z tego powodu w krajach Unii Europejskiej. Stosowanie leków antykoncepcyjnych i fizykoterapia także są przeciwwskazane u pacjentów z żylakami. Żylaki wtórne to także takie, które powstają w nastepstwie przebytych albo istniejących stanow chorobowych powodujących permanentny zastój krwi w układzie żylnym. Najczęstszą przyczyną są przebyte zapalenia żył głebokich, po ktorych powstaje zespól pozakrzepowy charakteryzujący się nie jedynie wtornymi żylakami, ale również obrzekami oraz zmianami troficznymi skory i nawrotowymi, przewleklymi owrzodzeniami zazwyczaj w okolicach kostek przyśrodkowych. Badnie USG Doppler może być podstawowym badaniem w potwierdzeniu rozpoznania zakrzepicy żył głębokich i podstawowym badaniem przed planowanym zabiegiem operacyjnym na żyłach powierzchownych. Badanie odbywa się w pozycji stojącej, lekarz przesuwajac głowicę po nodze obserwuje na ekranie monitora strukture oraz anatomię żył i ocenia przepływ krwi. Dzięki badaniu USG Doppler możliwe może być wykrycie także drobnych schorzeń tętnic oraz żył. Leczenie miejscowe kończyn dolnych polega na używaniu maści, kremów oraz żeli, które zmniejszaja obrzęki, wzmacniają ściany naczyń krwionośnych, poprawiają napięcie żył, poprawiają mikrokrążenie i zmniejszają przepuszczalność naczyń. Preparaty zawierają escyne z kasztanowca, rutynę, arnikę i diosmine. Leczenie uciskowe – polega na stosowaniu uciskających rajstop, dobranych indywidualnie dla każdego pacjenta, ktore poprawiają krążenie w nogach oraz nie dopuszczają do rozszerzania się żył. Leczenie farmakologiczne. Stosowanie leków flebotropowych czyli poprawiających mikrokrażenie, wzmacniających napięcie ścian naczyń oraz zmniejszających ich przepuszczalność a rownież usprawniających krążenie limfy. ylaki są powodem dokuczliwych dolegliwości, powoduja dyskomfort, uczucie „zmęczenia” nóg, skurcze nocne, obrzęki, pieczenie. Dolegliwości nasilaja się w ciągu dnia oraz ustepują częściowo w trakcie chodzenia albo po położeniu się.
Wiemy wszyscy, że żylaki dużo częściej występują u kobiet niż u mężczyzn. U kobiet objawy powinny nasilać się przed miesiączką. Objawy, które powinny skłonić nas do wizyty u lekarza to: bolesne skurcze mięśni, bol stóp oraz podudzi, tzw. uczucie cieżkich nóg, obrzęki pojawiajace się najczęściej wieczorem, pajączki naczyniowe. W niektorych przypadkach wymagane może być wykonanie usuwania żylaków metodą klasyczną. W metodzie tradycyjnej żylaki usuwa się poprzez dość liczne nacięcia skóry. W przypadku żylaków leżących w dorzeczu żyl odpiszczelowych oraz odstrzałkowych czesto usuwa się je w całości (lub częściowo wraz z bocznicami), szczegolnie wtedy, kiedy zmienione są żylakowato, a ich zastawki spływowe sa niewydolne. W niektórych przypadkach konieczne może być wykonanie tzw. strippingu, czyli nacięcia w pachwinie oraz wyrwania całej żyły odpiszczelowej. Zabieg kończy się założeniem szwów skórnych albo specjalnych plasterkow zastępujących szwy na mikro-nacieciach. Sonda kriochirurgiczna pozwala nie jedynie na usuwanie żylaków (criostriping). Za jej pomocą można wykonać zamknięcie naczyń żylnych tzw. crioobliterację. Metodę tę stosuje sie m.in. u osób obarczonych dużym ryzykiem operacyjnym, u których usuwanie żylaków mogłoby stanowić zagrożenie dla zdrowia oraz życia. Przed przystąpieniem do zabiegu niezbędna może być konsultacja u lekarza specjalisty chirurga, który szczególowo zapozna pacjenta z procedurą oraz leczeniem i zleci badania. Przed zabiegiem pacjent powinien wykonać następujące badania laboratoryjne: morfologia, poziom cukru, APTT, wskaźnik protrombinowy, poziom elektrolitów i badanie EKG. Zalecanym badaniem może być także badanie obrazowe żyl – USG – Doppler. Badanie to także umożliwia precyzyjny ogląd żył ze względu na ich możliwe uszkodzenia, co może być istotne przed operacją. Zakres badań może ulec poszerzeniu w przypadku, kiedy operacji wymaga osoba obciążona chorobami współistniejącymi. Zabiegi usuwania żylaków kończyn dolnych – skleroterapia. Zabieg polega na wstrzyknięciu do żyły środka powodującego zwłóknienie ścian naczynia oraz zamkniecie żyly. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym albo zewnątrzoponowym. Po skleroterapii należy nosić opaskę uciskową. W zabiegu skleroterepii stosuje sie środki leczenia plynne albo w postaci pianki (skleroterapia Tessariego). W leczeniu pajączków (czyli drobnych rozszerzonych naczyń – teleangiektazji) stosuje sie mikroskleroterapię albo skleroterapię z oświetleniem naczyniowym. ow drugi zabieg polega na uwidocznieniu specjalnym światlem naczynia zasilającego teleangiektazje oraz zamknięciu go. Zabieg zmniejsza ryzyko wystąpienia przebarwień. W przypadkach mniej zaawansowanych: pojedyncze żylaki, żyly siatkowate, teleangiektazje tzw. ”pajączki”, najczęściej stosuje się leczenia właściwego obliteracyjne , polegające na wstrzykiwaniu specjalnych środkow do chorych żyl, tzw. skleroterapię. W przypadku dużych żylaków leczenia wlaściwego obliteracyjne przeprowadza się metodą skleroterapii piankowej. Przed zastosowaniem skleroterapii piankowej w leczeniu dużych żylaków konieczna może być diagnostyka USG Doppler Color układu żylnego w celu wykluczenia niewydolności głównych pni żylnych. Leczenia właściwego obliteracyjne stosowane może być rownież jako postępowanie uzupełniające po leczeniu operacyjnym. Najważniejszym przeciwwskazaniem do zabiegu może być czynny proces zakrzepowy żyl głębokich i ich niedrożność. W takich przypadkach, dopiero po wykorzystaniu właściwej terapii lekowej można zastosować leczenia właściwego chirurgiczne. Dodatkowymi przeciwwskazaniami do zabiegów są: ciąża, ostre dolegliwości infekcyjne, znaczne niedokrwienie tętnicze kończyn dolnych, skaza krwotoczna i nasilony obrzęk limfatyczny. Chirurgiczne usuwanie żylaków polega na zawiązaniu żyły (stripping) oraz jej usunieciu. Operację wykonuje sie w szpitalu, w znieczuleniu ogólnym. Metoda SVS Steam Vein Sclerosis – ablacji za pomocą pary wodnej, może być aktualnie najnowocześniejszym sposobem leczenia wlaściwego niewydolnych żył. Metoda SVS może być jedyną metodą, która umożliwia usunięcie każdego rodzaju żylaków w trakcie jednego zabiegu. Metoda SVS może być rownież jedyną małoinwazyjną metoda, umożliwiającą usunięcie pni żylnych o dużej średnicy (powyżej 20 mm), dużych, powierzchownie położonych żylaków i żylaków nawrotowych. Podczas zabiegu wykonywanego metodą SVS, żyły zamykane są podaną do światła naczynia „przegrzaną parą wodną” o temperaturze około 110°C. Zabieg wykonywany może być w znieczuleniu miejscowym, pacjent bezpośrednio po zabiegu wraca do domu.
Krioterapia polega na tzw. zamrożeniu niewydolnych żył – czyli wprowadzeniu do żyl sondy działajacej niska temperatura. Zależnie od metody, zniszczona żyłe usuwa sie albo pozostawia do wchłonięcia. Zabieg wykonuje sie w znieczuleniu miejscowym. Wszystkie żyly w kończynach dolnych zaopatrzone sa w zlokalizowane co parę centymetrow zastawki, które uniemożliwiają cofanie się krwi w kierunku stóp, zapewniajac prawidlowy kierunek jej przepływu. Jeśli zastawki nie działają prawidłowo, nasza krew spływa w dół pod wpływem siły grawitacji oraz zalega w żyłach kończyn dolnych, powodując ich stopniowe rozszerzenie oraz powstanie żylakow. Występowanie żylaków kończyn dolnych może być ściśle związane z wieloma przyczynami nie mniej jednak podstawowym zaburzeniem może być brak równowagi pomiędzy ciśnieniem krwi w naczyniach żylnych a wytrzymałością ich ściany . Termokoagulacja. Odwrotnie niż w pooprzedniej metodzie – do zniszczenia zyly używa się wysokiej temperatury.RFITT (Radiofrequency Induced Thermotherapy) – termiczna ablacja żył, indukowana prądem o częstotliwości fal radiowych. Metoda RFITT zwana również metodą CELON może być jedną z najbardziej zaawansowanych technologicznie z małoinwazyjnych metod leczenia właściwego żylakow. Dzięki najniższej, skutecznej temperaturze pracy w metodzie RFITT zredukowane może być ryzyko blizn, oparzeń, rumieni. Metoda RFITT/CELON umożliwia zamykanie żyl położonych blisko skóry. Laserowe zabiegi usuwania żylakow. Zabieg polega na wprowadzeniu do żyły światłowodu. Podczas wycofywania światłowodu żyła może być zamykana promieniem świetlnym. Po ok. 3-6 miesiecy ulega całkowitemu zwłóknieniu. Zabieg może być bezbolesny, nieinwazyjny oraz nie niesie ze soba ryzyka powstania przebarwiń oraz blizn. Niezwykle istotna może być początkowa oraz szybka diagnostyka i odpowiednie leczenie. W czasie pierwszej wizyty lekarz oceni stan kończyn dolnych. Kiedy diagnoza lekarska może być pozytywna, tzn. w badaniach obrazowych (USG) zostaly potwierdzone żylaki kończyn dolnych, należy rozpocząć leczenie. Laserowe operacje żylaków zastępują bolesny zabieg chirurgiczny polegający na wyrwaniu żyly odpiszczelowej tzw. stripping. Metoda laserowego usuwania żylaków polega na naświetlaniu niewydolnego pnia żyły za pomocą wprowadzonego do jego wnętrza włókna laserowego. Światlo lasera powoduje obkurczenie oraz zamknięcie niewydolnej żyły, poprzez co nie posiada potrzeby jej chirurgicznego usuwania. Metoda ta pozwala uniknąć cięcia oraz blizny w pachwinie i krwiaków pooperacyjnych.