Trzy organy układu pokarmowego: żołądek, wątroba, trzustka

Kontynuujemy dzisiaj omówienie problemów gastrycznych. Omówimy trzy organy wewnętrzne – żołądek, wątrobę i trzustkę, elementy układu pokarmowego, które są ze sobą ściśle powiązane.

Pomówmy na początek o trzustce. To niewielki narząd, położony po lewej stronie w górnej części brzucha, jest odpowiedzialny za wiele procesów zachodzących w organizmie. Trzustka jest bowiem gruczołem mieszanym: zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczym. Jej większa anatomicznie część (o tej pierwszej funkcji) uwalnia do dwunastnicy szereg enzymów trawiennych, które w jej obrębie znajdują się w postaci nieczynnej, jako proenzymy. Ich aktywacja zachodzi dopiero pod wpływem kontaktu z treścią dwunastniczą. Należą do nich:
– enzymy proteolityczne, odpowiedzialne po przemianach za rozpoczęte w żołądku trawienie białek: trypsynogen, chymotrypsynogen A i B, proelastaza, prokarboksypeptydaza A i B – w dwunastnicy przechodzące odpowiednio w trypsynę, chymotrypsynę, elastazę i karboksypeptydazę,
– enzymy lipolityczne: prolipaza, profosfolipaza, proesterazy – aktywowane odpowiednio w lipazę (rozkładającą lipidy do kwasów tłuszczowych i glicerolu), fofolipazę, esterazę,
– enzymy glikolityczne: alfa-amylaza, która jako jedyna jest produkowana w postaci biologicznie czynnej i odpowiada za rozkład węglowodanów złożonych, cukrów.
Mniejsza, wewnątrzwydzielnicza część trzustki zbudowana jest z rozproszonych wysp trzustkowych, tzw. Langerhansa. Około 80% wysp stanowią komórki B (beta) wydzielające insulinę, niecałe 20% to komórki A (alfa) wytwarzające glukagon, pozostałe zaś to komórki wydzielające gastrynę, somatostatynę i polipeptyd trzustkowy (PP). Trzustka to narząd gruczołowy położony w nadbrzuszu, poprzecznie, za żołądkiem. Składa się z głowy, trzonu i ogona, ma strukturę płatowo-zrazikową. Waży od 60 do 125 gramów, jednak przeważająca część jej masy nie jest gruczołem dokrewnym; nie produkuje hormonów, lecz soki trawienne, które są odprowadzane do przewodu pokarmowego, ściślej mówiąc – do dwunastnicy. Dziennie narząd ten wytwarza 1200-1500 ml soku trzustkowego, zawierającego enzymy trawiące cukry, białka i tłuszcz. Ta czynność trzustki to jej funkcja egzokrynna, czyli wydzielanie zewnętrzne. W miąższu trzustki biegną dwa większe przewody wyprowadzające sok trzustkowy. Jest to przewód trzustkowy i przewód trzustkowy dodatkowy utworzone z połączenia mniejszych przewodzików. Większy przewód trzustkowy (przewód Wirsunga) biegnie przez cały miąższ rozpoczynając się w ogonie trzustki. Docierając do głowy przebija jej miąższ i ulega połączeniu z przewodem żółciowym wspólnym uchodzącym na brodawce większej dwunastnicy. Mniejszy i krótszy przewód trzustkowy dodatkowy odchodzi w głowie trzustki od głównego przewodu trzustkowego, który po opuszczeniu głowy trzustki uchodzi na brodawce mniejszej dwunastnicy. Jednak jego przebieg bywa zmienny. Nadużywanie alkoholu, zbyt tłuste i nadmiernie obfite posiłki, kamienie żółciowe, niedrożność przewodu żółciowego, zakażenia wirusowe oraz duże uszkodzenia jamy brzusznej. Mogą być też przyczyny metaboliczne, związane ze stosowaniem niektórych leków, z bulimią i jadłowstrętem psychicznym. Czasami schorzeniem jest ostre zapalenie trzustki Charakterystycznymi objawami ostrego zapalenia trzustki są bardzo silne, często promieniujące bóle brzucha i wysoka temperatura. Może również pojawiać się wzdęcie, któremu towarzyszy zatrzymanie stolca. Dalsza część objawów może przypominać np. grypę, z charakterystycznymi dla niej bólami mięśni i dreszczami. Leczenie ostrego zapalenia trzustki. Nadużycie alkoholu i kamica żółciowa. Przewód trzustkowy uchodzi do dwunastnicy wspólnie z przewodem żółciowym. Zatkanie ujścia przez kamień powoduje zarzucanie żółci do trzustki, która zaczyna sama trawić się od środka. Rzadziej przyczyną OZT mogą być: nowotwory trzustki i dróg żółciowych, zapalenie pęcherzyka żółciowego, zabiegi chirurgiczne oraz endoskopie. OZT sprzyjają: cukrzyca, zaburzenia stężenia tłuszczów we krwi oraz zakażenia wirusowe, bakteryjne i pasożytnicze. Musi być wielokierunkowe, obejmować monitorowanie czynności serca oraz nerek, poza tym ważne jest kontrolowanie prawidłowych parametrów biochemicznych krwi, np. wzrost poziomu cukru, spadek p. wapnia, w skrajnych przypadkach (anemia) krew się przetacza. Należy pamiętać, iż choroba ta wiąże się z bardzo silnie odczuwanym bólem, więc niezbędnym jest podanie środków przeciwbólowych (z wykluczeniem morfiny). Następnym krokiem w opiece nad chorym w szpitalu jest wdrażanie antybiotykoterapii, która ma na celu uniknięcie zakażenia. Niesamowicie ważne jest również odżywianie podczas choroby, która powoduje szybkie zużywanie zapasów tzw. stan hiperkatabolizmu, który prowadzi do gwałtownego ubytku masy ciała, zużycia zapasów tłuszczu i białka. U chorych na ciężkie OZT stosuje się całkowite żywienie pozajelitowe lub całkowite żywienie dojelitowe. Wśród możliwych przyczyn zapalenia trzustki najczęściej, bo aż w 80 proc. przypadków, wymienia się kamicę żółciową oraz długotrwałe spożywanie alkoholu. Ale chorobę mogą też wywołać niektóre leki. Zdarza się, że występuje również przy nowotworach trzustki i dróg żółciowych, a także z niektórymi chorobami metabolicznymi, zakażeniami wirusowymi i bakteryjnymi. W większości przypadków, podobnie jak na ostre – alkoholizm. Inne to kamica i stan zapalny dróg żółciowych, nadczynność przytarczyc, zaburzenia gospodarki tłuszczowej przebiegające z wysokim poziomem cholesterolu i triglicerydów, dziedziczna choroba, zwana mukowiscydozą, niedobór białka w pożywieniu oraz zwężenie przewodu trzustkowego. Przewlekły proces zapalny może być następstwem wcześniej przebytego ostrego zapalenia trzustki. Leczenie prowadzone jest w warunkach szpitalnych: pacjenta pozostającego na ścisłej diecie chroni się przed bólem, hamuje wydzielanie soku żołądkowego i trzustkowego, zapobiegawczo podaje antybiotyki. W ciężkich przypadkach stosuje się leczenie operacyjne polegające głównie na usunięciu martwej części trzustki. Zapobieganie chorobie to przede wszystkim wczesne leczenie kamicy żółciowej i nienadużywanie alkoholu. Trzustka (łac. pancreas) jest gruczołem zarówno wewnątrz- jak i zewnątrzwydzielniczym położonym w przestrzeni zaotrzewnowej jamy brzusznej. Jej długość nie przekracza 20 cm, a wysokość 5 cm. Ma podłużny kształt, nieco haczykowato zakrzywiony. Trzustka znajduje się w górnej części jamy brzusznej, do przodu od kręgosłupa na wysokości L1-2. Jej ułożenie jest poprzeczne do osi ciała, większą częścią (trzon i ogon) leży po stronie lewej. W budowie zewnętrznej można wyróżnić podział na głowę, trzon i ogon.
Zajrzyj także:
wątroba
leki na wątrobę
trzustka

Oczywiście charakterystyczną cechą żołądka jest zmienność jego kształtu i położenia, które możemy określić jedynie z grubsza. Kiedy stoimy, żołądek ma kształt haka z ramieniem zstępującym i wstępującym. Wyróżnić możemy cztery podstawowe funkcje żołądka: rozdrabnianie pokarmu, wyjaławianie pokarmu, trawienie białek i trawienie cukrów. Rozdrabnianie pokarmów odbywa się zarówno poprzez procesy chemiczne jak i mechaniczne za pomocą ruchów mięśni. Znacznie istotniejsze jest jednak to co w żołądku jest wytwarzane i właśnie to decyduje o jego wyjątkowości. Treść żołądkowa to mieszanina dostarczonego do niego pokarmu z enzymami trawiennymi i kwasem solnym, który jest silnie żrący i ma za zadanie z jednej strony wyjałowienie pokarmu przez zniszczenie wszystkich nieprzystosowanych drobnoustrojów czy pasożytów a z drugiej, aktywowanie działających tylko w bardzo silnie kwasowym środowisku. Kwas solny hamuje trawienie cukrów, które odbywa się od pierwszego kontaktu pokarmu ze śliną gdyż kwasowe pH wyłącza odpowiedzialne za to enzymy. Z punktu widzenia anatomii ten narząd można podzielić na główne części: dno (najbliżej przełyku), trzon i część odźwiernikową. Miejsce przejścia przełyku w żołądek nazywamy wpustem, natomiast analogiczny otwór łączący jamę żołądka z dwunastnicą nosi nazwę odźwiernika. Silna kwasowość treści żołądkowej powoduje, że wydostanie się jej poza żołądek poprzez perforację jego ściany jest sytuacją bezpośrednio zagrażającą życiu. Nawet kontakt kwasu solnego ze ścianami samego żołądka jest bardzo szkodliwy. Dlatego wytworzyła się w nim potężna warstwa ochronna: śluzowo-alkaliczna błona stanowiąca barierę nieprzekraczalną dla kwasu solnego. pH w żołądku wynosi około 1,5 lecz przy komórkach nabłonka żołądka, zaraz za błoną śluzową, jest to już neutralne dla organizmu 7. Jak nie trudno zgadnąć, wszelkie problemy z tworzeniem się błony śluzowej prowadzące do niewłaściwej ochrony ścian żołądka mogą prowadzić do bardzo poważnych problemów. Dwie ściany żołądka – przednia i tylna, przechodzą jedna w drugą wzdłuż bocznych brzegów zwanych krzywiznami: większej – wypukłej i skierowanej w lewo oraz mniejszej – wklęsłej i skierowanej w prawo i do tyłu. Podobnie jak inne części przewodu pokarmowego, jego ściana składa się z trzech warstw: błony śluzowej (najbardziej wewnętrznej), mięśniówki i błony surowiczej (najbardziej na zewnątrz). Sąsiadami żołądka jest wiele ważnych narządów jamy brzusznej. Od przodu jest to wątroba, natomiast z tyłu: śledziona, lewa nerka i nadnercze, trzustka oraz okrężnica poprzeczna. Procesy chorobowe dotyczące tych narządów mogą oddziaływać na żołądek, chociaż częściej zdarza się sytuacja odwrotna, kiedy na przykład wrzód żołądka drąży do trzustki. Żołądek (łac. gaster) jest narządem układu pokarmowego położonym w lewym podżebrzu i w środkowym nadbrzuszu. Składa się on z części wpustowej, dna, trzonu i części odźwiernikowej. W żołądku zachodzi trawienie białek wchodzących w skład spożywanego pokarmu. Wydzielany przez żołądek sok żołądkowy zawiera enzymy trawienne: podpuszczkę i pepsynę, które są aktywowane przez kwas solny (także wydzielany przez żołądek). Główną funkcją żołądka jest trawienie i transport pożywienia (funkcja mechaniczna i chemiczna). Po przyjęciu pokarmu czynność skurczowa żołądka umożliwia mieszanie, rozdrabnianie i w końcu przesuwanie małych porcji treści pokarmowej do jelita cienkiego. Pokarm zostaje rozbity na miazgę pokarmową i przesycony sokiem żołądkowym. Głównymi składnikami tego soku są wspomniane już kwas solny i pepsyna. Taka „zabójcza” (na szczęście tylko dla bakterii) mieszanka skutecznie przygotowuje pokarm przed dalszą obróbką w dwunastnicy, jelicie czczym i krętym. Dwunastnica jest narządem leżącym pozaotrzewnowo, w którym zachodzi kolejny etap trawienia i absorpcji składników pokarmowych. Zawartość dwunastnicy ma odczyn zasadowy. U człowieka jest narządem wychodzącym z żołądka, stanowi pierwszy odcinek jelita cienkiego. Do dwunastnicy uchodzi przewód żółciowy wspólny i przewód trzustkowy w miejscu zwanym brodawką Vatera. Dzięki skurczom silnych mięśni ścian żołądka pokarm jest dokładnie mieszany z sokami trawiennymi. Komórki dna żołądka wytwarzają kwas solny, który zakwasza środowisko, dezynfekuje pokarm i denaturuje białka trawione później przez pepsynę, produkowaną przez inne komórki w dnie żołądka. U ptaków występuje tzw. żołądek mięśniowy, w którym roślinny pokarm jest rozdrabniany za pomocą wcześniej połkniętych kamieni. Najbardziej rozbudowane żołądki występują u przeżuwaczy. Są czterokomorowe, zawierają: żwacz, czepiec, księgi i trawieniec. Wstępnie roztarty pokarm trafia z jamy gębowej do żwacza, ulega trawieniu dzięki enzymom produkowanym przez liczne bakterie i pierwotniaki. Następnie wraca do jamy gębowej i jest jeszcze raz rozcierany, po czym przechodzi do czepca. Tam zostaje dokładnie roztarty i wędruje do ksiąg, gdzie jest zagęszczony. Wraz z licznymi mikroorganizmami trafia do trawieńca i tam jest trawiony przy udziale enzymów produkowanych przez komórki ścian żołądka. Patrząc na żołądek po otworzeniu jamy brzusznej człowieka zobaczylibyśmy po prostu całkiem spory worek mięśni. Jego długość to zazwyczaj 25-30 centymetrów a szerokość waha się pomiędzy 12 i 14 centymetrami. Pojemność zależy od tego czy znajduje się w nim jakieś jedzenie. Jeśli tak to naturalnie rozciąga się. Możemy to odczuć po większym posiłku. Niemniej jego przeciętna pojemność określana jest na 1-3 litrów. Ma dość nietypowy jak na struktury naszego ciała hakowaty kształt lecz nie jest to jeszcze nic nadzwyczajnego.

Jak wiadomo wątroba to wielofunkcyjny gruczoł obecny u wszystkich kręgowców, a także u niektórych innych zwierząt. Stanowi część układu pokarmowego położony wewnątrzotrzewnowo. U większości zwierząt dzieli się na dwa płaty. U człowieka jej masa wynosi ok. 1500–1700 g u dorosłego mężczyzny, a u kobiety 1300–1500 g. Masa przyżyciowa jest o 500–800 g wyższa, ze względu na zawartą w niej krew. Wątroba jest jednym z narządów, bez których nie można żyć. Dlatego istotne jest, aby dbać o nią i nie dopuścić do uszkodzeń, a w razie wystąpienia takowych należy wiedzieć jak się zachować. Wątroba jest nieunerwiona, dlatego mimo uszkodzeń i zmian chorobowych nie boli. Niezwykle istotne jest, aby rozpoznać inne objawy sugerujące uszkodzenie wątroby – choroby wątroby mogą rozwijać się przez wiele lat nie dając o sobie znaku istnienia. Choroby wątroby – do przyczyn uszkodzenia wątroby zaliczamy przede wszystkim problemy z drogami żółciowymi, które mogą być zarówno wrodzone, jak i nabyte, a także część chorób, które w przebiegu występują z zaburzoną przemianą materii i produkcją substancji, które mogą wpłynąć na uszkodzenie wątroby. Inną przyczyną wywołującą zmiany chorobowe wątroby mogą być problemy z miąższem wątroby, takie jak na przykład zapalenia wirusowe o charakterze przewlekłym i ostrym. Wątroba ulega uszkodzeniu także w przypadku wystąpienia marskości wątroby czy też ostrej martwicy wywołanej zatruciami bądź zakażeniami. Najbardziej niebezpieczne dla tego organu oraz dróg żółciowych są nowotwory, które oczywiście w zależności od stadium, mogą nieodwracalnie uszkodzić wątrobę oraz jej zdolności regeneracji. Jednakże ten podział nie odpowiada rzeczywistej anatomii wątroby, która posiada budowę segmentarną. Gruczoł ten składa się z 2 płatów i 8 segmentów. Granicą między płatami nie jest jednak więzadło sierpowate, ale linia przebiegająca od pęcherzyka żółciowego do żyły głównej dolnej (linia Cantliego). Rzeczywista granica między lewym i prawym płatem przebiega na prawo od więzadła sierpowatego. Każdy płat składa się z czterech segmentów. Podstawą segmentarnego podziału wątroby jest przebieg rozgałęzień żyły wrotnej, którym towarzyszą gałęzie tętnicy wątrobowej i przewodów żółciowych. Segmentem jest część miąższu wątroby zawierająca określoną gałąź żyły wrotnej, tętnicy wątrobowej i przewodu żółciowego. Segmenty i płaty wątroby oddzielone są od siebie przegrodami łącznotkankowymi. Segmentarne i płatowe układy naczyń i przewodów żółciowych nie wykazują na ogół wzajemnych połączeń. Wyjątek stanowią gałęzie żył wątrobowych. Podstawową jednostką anatomiczną wątroby jest zrazik, a czynnościową gronko. Zacznijmy więc od chorób jakie mogą dotknąć twoją wątrobę. Wątroba to organ, który na szczęście szybko się regeneruje, niemniej bywają choroby, które prowadzą do jej nieodwracalnych uszkodzeń mających wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Warto, więc dbać o wątrobę, aby uniknąć późniejszych, przykrych konsekwencji. Zdarzają się przypadki, że po przebyciu jednej z chorób, które dotykają wątrobę, człowiek może zupełnie normalnie funkcjonować, nawet, jeśli w przebiegu choroby utracił połowę jej naturalnej wielkości. Jest to dowód na to, że zdolności jej regeneracji są naprawdę niezwykłe.

Twoja trzustka

Trzustka jest narządem gruczołowym położonym w górnej części jamy brzusznej. Ma nieregularny, wydłużony i spłaszczony w wymiarze grzbietowo-brzusznym kształt.

Jak wiadomo długość tego narządu wynosi około 20cm natomiast wysokość ok. 5cm. Możemy ją podzielić na trzy części – głowę trzon i ogon. Ma ona budowę pęcherzykowatą, owe pęcherzyki pełnią bardzo ważną rolę, ponieważ zawierają komórki wydzielnicze, które produkują bardzo istotne w funkcjonowaniu całego organizmu substancje. Owe pęcherzyki (gronka trzustkowe) wytwarzają sok trzustkowy, który specjalnym przewodem trafia do światła dwunastnicy. Zawiera on enzymy trawienne ( amylazę – trawienie cukrów, trypsynę – rozkładanie białek i lipazę – trawienie tłuszczów) oraz wodorowęglany zapewniające zasadowy charakter wydzieliny. Za produkcję substancji wydzielanych do krwi odpowiedzialne są wyspy Langerhansa typu A wydzielające glukagon, B – insulinę, D – somatostatynę, a PP – polipeptyd trzustkowy. Wymiar podłużny w rzucie poprzecznym porównywany do kształtu młotka lub haczyka (wygięty częścią środkową do przodu). W rzucie czołowym kształt przypomina literę S. U osoby żywej jest szaroróżowa, a na zwłokach szarobiała. Budowa zrazikowa dobrze zaznacza się na powierzchni gruczołu i nadaje mu wygląd guzkowaty. Na powierzchni trzustki może gromadzić się tkanka tłuszczowa, która wygładza jej powierzchnię i nadaje zabarwienie bardziej żółtawe. Miąższ narządu jest spoisty i miękki. Pod względem funkcjonalnym trzustka składa się z części wewnątrzwydzielniczej (hormonalnej, odpowiedzialnej za wytwarzanie kilku hormonów m.in. insuliny i glukagonu) i zewnątrzwydzielniczej (trawiennej, produkującej zawierający enzymy trawienne sok trzustkowy (łac. succus pancreaticus), zwany śliną brzucha ze względu na podobieństwo konsystencji i barwy do śliny). Pełni zasadniczo dwie funkcje: dostarcza do jelita cienkiego enzymów umożliwiających trawienie pożywienia (białek, węglowodanów i tłuszczów) oraz produkuje hormony regulujące poziom glukozy we krwi (głównie insulinę). Enzymy te znajdują się w tzw. soku trzustkowym wydzielanym przez ten narząd. Sok dociera do dwunastnicy poprzez przewód trzustkowy, który uchodzi do jelita razem ze wspólnym przewodem żółciowym transportującym żółć z wątroby i pęcherzyka żółciowego.

A zatem trzustka zbudowana jest z miąższu trzustki o charakterze zrazikowym, który otacza sieć śnieżnobiałych przewodów trzustkowych o różnej długości i wielkości światła. Odznaczający się największym światłem jest przewód trzustkowy (łac. ductus pancreaticus). Do niego wpadają liczne mniejsze przewody międzyzrazikowe, przy czym największy z nich jest bardzo często występujący przewód głowy trzustki. By zapobiegać chorobom związanym z trzustką, należy przede wszystkim dbać o dietę i eliminować z niej nadmiar tłuszczów. Poza tym niezmiernie ważne jest to, by nie sięgać po używki takie jak papierosy czy alkohol, które znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia chorób trzustki. Alkohol jest główną przyczyną ostrego zapalenia trzustki, aż połowa chorych na tę bardzo bolesną chorobę, to skutek nadużywania tej właśnie substancji. Powinno się też przeprowadzać regularne badania krwi, by bacznie obserwować zmiany w swoim organizmie i ewentualne odchylenia od normy szybko wykrywać i leczyć. Najlepszym badaniem na wykrywanie patologicznych zmian w trzustce jest sprawdzanie poziomu amylazy we krwi oraz moczu. Dobrze jest również badać krew na obecność podwyższonego poziomu leukocytów (tzw. leukocytoza). Jedną z przyczyn tej choroby (zazwyczaj jej ostrej formy) są kamienie żółciowe i inne przeszkody utrudniające przechodzenie soku trzustkowego do jelita cienkiego, w wyniku czego w trzustce uczynniają się enzymy i zaczynają niszczyć tkankę, w której powstały. Rozwija się zapalenie trzustki, które w ciężkich przypadkach może stać się przyczyną krwawienia, ciężkiego uszkodzenia narządu, zakażenia i wytworzenia torbieli. Enzymy mogą również przedostawać się do krwi i poważnie uszkodzić inne narządy, np. serce, płuca czy nerki. Ostre zapalenie trzustki – jego przyczyną w ponad 80 proc. są choroby układu żółciowego i alkoholizm (rzadziej leki, świnka, nadczynność przytarczyc, stosowanie pigułek antykoncepcyjnych przy hiperlipidemii). Zapalenie trzustki objawia się bardzo silnymi bólami w nadbrzuszu promieniującymi do pleców. Ból w zapaleniu trzustki związany z zatkaniem ujścia przewodu trzustkowego przez kamień (przy kamicy żółciowej) pojawia się nagle. Jest stały, uporczywy, trwa nawet kilka dni. Zmniejsza się w pozycji siedzącej z pochyleniem do przodu, nasila przy kaszlu, zmianie pozycji ciała, głębokim oddychaniu. Pojawiają się nudności i wymioty, które są zwykle skutkiem znacznego odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych. Chory poci się, jego tętno przyśpiesza do 100–140/min, temperatura rośnie powyżej 38°C. Brzuch jest tkliwy, często wzdęty, z napiętymi mięśniami. Uwolnione z uszkodzonej trzustki toksyny i enzymy pogarszają stan chorego, prowadząc często do niewydolności krążeniowo-oddechowej, a czasem opornego na leczenie wstrząsu z nie wydolnością nerek. Chory musi być leczony w szpitalu.

Dalej – przewód trzustkowy dodatkowy (łac. ductus pancreaticus accessorius s. Santorini). Ma długość ok. 5 cm, a jego światło jest nie większe niż 1/3 światła przewodu trzustkowego. Zbiera drobne przewodziki z przedniej i górnej części głowy trzustki i z wyrostka haczykowatego, po czym uchodzi najczęściej dwoma ujściami – jednym do przewodu trzustkowego, a drugim do dwunastnicy, tworząc tu brodawkę mniejszą, położoną 2-3 cm wyżej i nieco do przodu od brodawki większej. Do tyłu od przewodu w okolicy dwunastnicy biegnie przewód żółciowy wspólny, który go krzyżuje. Sok trzustkowy może płynąć w dwóch kierunkach. Ta dwukierunkowość stanowi zabezpieczenie przed brakiem odpływu soku trzustkowego w przypadku zamknięcia światła przewodu trzustkowego. Najważniejszym objawem zapalenia trzustki jest przeszywający ból w górnej części brzucha (w nadbrzuszu). Może on promieniować od pleców i utrzymywać się przez kilka dni. Gdy napady bólu występują we wczesnym okresie rozwoju choroby, nie wiadomo, czy mamy do czynienia z zaostrzeniem przewlekłego zapalenia trzustki, czy też z jej ostrą postacią. Objawy mogą być takie same. Z drugiej strony uszkodzenie trzustki spowodowane alkoholem może nie wywoływać żadnych objawów przez wiele lat, dopóki nagle nie wystąpi atak ostrego bólu. Substancje zawarte w dyni pobudzają regenerację komórek trzustki produkujących insulinę – zaobserwowali naukowcy z Chin w badaniach na szczurach. Dzięki temu u chorych na cukrzycę zwierząt rośnie poziom insuliny we krwi. Zdaniem autorów pracy na łamach pisma „Chemistry and Industry”, istnieje szansa, że przy pomocy ekstraktu z dyni można będzie drastycznie obniżyć ilość insuliny, którą cukrzycy muszą codziennie przyjmować by przeżyć. Insulina jest hormonem, który odpowiada za metabolizm glukozy, głównego źródła energii dla naszego organizmu. Cukrzycę można ogólnie określić jako chorobę metaboliczną, która objawia się zaburzeniem w metabolizmie glukozy. Rozróżnia się dwa podstawowe typy tego schorzenia – cukrzycę typu I i cukrzycę typu II. Mają one odmienne przyczyny i przebieg, ale jedna i druga prowadzi do niebezpiecznego wzrostu poziomu glukozy we krwi. Przyczyną cukrzycy I jest zniszczenie przez układ odporności komórek beta trzustki, które produkują insulinę. Do rozwoju cukrzycy typu II dochodzi natomiast z powodu spadku wrażliwości tkanek na działanie insuliny. Obecnie cukrzyca jest chorobą nieuleczalną, choć można ją dobrze kontrolować.

Co więcej, komórki wchodzące w skład części wewnątrzwydzielniczej trzustki (części produkującej hormony) są zgromadzone w skupiskach nazywanych wyspami trzustkowymi lub wyspami Langerhansa. Liczbę wysp ocenia się na ok. 2 milionów, a stanowią one zaledwie około 2% całkowitej masy tego narządu. Średnica wyspy wynosi 0,1-0,2 mm. Wyspy zbudowane są z pasm i gniazd wielościennych komórek nabłonkowych, z których ok. 80% stanowią komórki beta, które posiadają w swej cytoplazmie ziarenka insuliny rozpuszczalne w alkoholu. Pozostałe ok. 20% stanowią komórki alfa, które wytwarzają glukagon. Leżą one w wyspach, a także w drobnych skupiskach między pęcherzykami trzustki, w pasemkach wyrastających z dużych przewodów gruczołowych i pojedynczo pośród ich nabłonka. Pęcherzyki wydzielnicze są miejscem wydzielania soku trzustkowego, gromadzącego się w wąskich i długich, rozgałęzionych tunelikach – wstawkach. Pęcherzyki mogą zrastać się pęcherzyki złożone. Do takich pęcherzyków wnikają wstawki za pomocą płaskich komórek śródpęcherzykowych. Wstawki są wysłane nabłonkiem płaskim, a w odcinkach dystalnych, gdzie znajdują się już większe gałązki – nabłonkiem sześciennym. Przewody międzyzrazikowe i główne mają nabłonek walcowaty. Przebiegają wśród tkanki łącznej zbitej przechodzącej bardziej obwodowo w tkankę łączną luźną. Tkanka łączna luźna wnika też między zraziki, a także pomiędzy komórki śródpęcherzykowe. Przez nią przechodzą drobne naczynia, które drobną siecią włosowatą oplatają pęcherzyki wydzielnicze, a w wyspach wśród ich pasm nabłonkowych tworzą sieci szerokich naczyń zatokowych. Towarzyszące tętniczkom włókna nerwowe, oddają zakończenia nerwowe w ich błonie mięśniowej, a także do sąsiadujących komórek gruczołowych. Wśród tkanki łącznej międzyzrazikowej występują również drobne zwoje współczulne i zakończenia nerwowe blaszkowate. W większych przewodach o wyjątkowo wysokim nabłonku walcowatym występują również komórki kubkowe wydzielające śluz do ich światła. Tkanka mięśniowa gładka tworzy u ujścia przewodu trzustkowego fragment mięśnia zwieracza bańki wątrobowo-trzustkowej. U chorych z przewlekłym zapaleniem trzustki dochodzi do poszerzenia światła pęcherzyków, z których składa się trzustka oraz małych przewodzików. Pojawia się w nich bezpostaciowa substancja, która zatyka ich światło i przyczynia się do tworzenia zwapnień. Wokół pęcherzyków powstaje zwłóknienie. W rezultacie cały narząd ulega stopniowej degradacji. W cukrzycy typu I (insulinozależnej) nieprawidłowo działający układ odpornościowy niszczy wydzielające insulinę wysepki trzustki. Powoduje to zaburzenia metaboliczne, związane ze zbyt wysokim poziomem glukozy we krwi – na przykład choroby serca, oczu i nerek. Dzieci kobiet z cukrzycą typu I pięciokrotnie częściej rodzą się martwe i trzy razy częściej umierają w pierwszych miesiącach życia. Dwa razy wyższe jest ryzyko deformacji płodu, częściej też zdarza się bardzo wysoka waga urodzeniowa. Zagrożone jest także życie matki, bo podczas ciąży poziom cukru może obniżyć się niepostrzeżenie. Jak wykazały wcześniejsze badania, u typowej ciężarnej chorej na cukrzycę poziom cukru we krwi przekracza zalecany poziom średnio przez 10 godzin na dobę. Sztuczna trzustka składa się z urządzenia stale mierzącego poziom glukozy we krwi (glukometru) oraz pompy insulinowej, podającej ten hormon w odpowiednich dawkach. Urządzenie to sprawdziło się wcześniej u dzieci chorych na insulinozależną cukrzycę.

Rak trzustki

Rak trzustki to inaczej złośliwy nowotwór części zewnątrzwydzielniczej trzustki. Nazywany także mianem „Gruczolakorak trzustki” jest jednym z najbardziej podstępnych nowotworów.

Jednocześnie obserwuje się tendencję wzrostową częstości i umieralności z powodu raka trzustki. Roczna zachorowalność wynosi 10:100 000. Rak trzustki częstszy jest u mężczyzn niż u kobiet i u rasy czarnej niż u rasy białej. Zajmuje 3 miejsce wśród nowotworów przewodu pokarmowego i stanowi około 3% wszystkich nowotworów złośliwych. Nie jest tak częsty jak rak płuca czy rak jelita grubego (w roku 2002 zachorowało na niego 1590 mężczyzn i 1495 kobiet), ale zajmuje 5 miejsce wśród płci męskiej w niechlubnym rankingu nowotworów najczęściej powodujących zgony. Nowotwory trzustki można dodatkowo podzielić na inne odmiany. Atakują one przede wszystkim ludzi w średnim i podeszłym wieku. Najczęściej występującym rodzajem jest odmiana pancreatic ductal adenocarcinoma. Rak trzustki jest bardzo trudny do wykrycia we wczesnym stadium, rozwija się stosunkowo szybko i często jest zbyt późno na całkowite wyleczenie. Przyjmuje się, że ok. 10% przypadków ma podłoże genetyczne (płeć, „złe geny”), resztę wywołują czynniki związane ze środowiskiem lub stylem życia. Nowotwory złośliwe trzustki stanowią 3% wszystkich nowotworów złośliwych u człowieka. Najczęściej występującym rakiem trzustki jest: gruczolakorak przewodowy, torbielakogruczolakorak, rak zrazikowo-komórkowy. Rakowi trzustki można zapobiegać poprzez rzucenie palenia, utrzymywanie prawidłowej masy ciała, regularny wysiłek fizyczny i zdrową dietę. Okazuje się, że nawet umiarkowana aktywność fizyczna (np. spacer przez 30 minut dziennie) zmniejsza to ryzyko. Z jadłospisu warto wyeliminować tłuszcz zwierzęcy, a wzbogacić go w warzywa i owoce.

Z powodu umiejscowienia organu wewnątrz jamy brzusznej, prawidłowe zdiagnozowanie nowotworu trzustki jest utrudnione. Objawy zależą przede wszystkim od miejsca wystąpienia guza oraz rodzaju zaatakowanych komórek. W początkowym stadium nie obserwuje się żadnych wyraźnych objawów. Do czasu pierwszych symptomów, guz może się więc znacznie rozrosnąć. Objawy raka trzustki mogą być bardzo mylące i podobne do objawów innych schorzeń. Obecnie medycyna nie dysponuje testami pozwalającymi na szybką diagnozę tego nowotworu. Wykrywanie guza odbywa się zazwyczaj poprzez wykluczanie innych, dających podobne objawy, schorzeń. Objawy najczęściej pojawiają się wówczas, gdy rak trzustki jest już zaawansowany i objął węzły chłonne, sąsiednie narządy lub nawet dał przerzuty. 75% chorych odczuwa zwykle ból w górnej części brzucha, który może „promieniować” aż do pleców. U prawie połowy na jakimś etapie choroby pojawi się żółtaczka. Jej przyczyną jest zablokowanie przez guz normalnego odpływu żółci z wątroby przez przewody żółciowe do dwunastnicy. Żółtaczce towarzyszy często ciemnienie moczu i odbarwienie stolca. Geograficznie rak trzustki częściej występuje w populacjach krajów uprzemysłowionych. W Europie znacznie częściej w krajach nordyckich niż śródziemnomorskich. W Polsce wskaźnik zapadalności na raka trzustki wynosi 8 przypadków na 100.000 u mężczyzn (10 miejsce) i 4,8 przypadków na 100.000 u kobiet (11 miejsce), a wskaźnik umieralności 4,0/100.000 u mężczyzn i 5,0/100.000 u kobiet (8 miejsce). Etiologia raka trzustki nie jest znana, natomiast jest znanych wiele czynników mających wpływ na powstanie tego schorzenia.

O leczeniu. Tylko w niewielkiej liczbie przypadków możliwy będzie zabieg operacyjny, dający nadzieję na całkowite wyleczenie. Najczęściej wykonuje się tzw. operację Whipple’a (lub jej modyfikację), polegającą na usunięciu głowy trzustki, dwunastnicy, pęcherzyka żółciowego i części przewodu żółciowego wspólnego. Czasami konieczne może być usunięcie całej trzustki (pankreatektomia) razem z pęcherzykiem, przewodem żółciowym wspólnym, śledzioną, a często również z kawałkiem jelita i żołądka.

W leczeniu jako uzupełnienie operacji stosuje się radioterapię i chemioterapię. Metody te wykorzystuje się samodzielnie wówczas, gdy operacji nie można wykonać. Rak trzustki wywołuje dwa główne problemy. Utrudnia wchłanianie substancji odżywczych z jedzenia oraz powoduje cukrzycę(zaburzenia w produkcji insuliny). Siedmiu na dziesięciu pacjentów dowiaduje się o nowotworze dopiero kiedy ten wywoła żółtaczkę. Skóra chorego ulega zżółknieniu, to samo tyczy się białek oczu. Duże nadzieje wiązano z wprowadzeniem do chemioterapii nowego leku – gemcytabiny (dostępnego również w Polsce), u wielu chorych uzyskano poprawę, jednak średni czas przeżycia, mimo stosowania leku, nie przekroczył 8 miesięcy.

Bada się obecnie zastosowanie hormonoterapii, szczepionek (mających pobudzać organizm do walki z nowotworem) oraz tzw. inhibitorów transferazy farnezylowej.
Niestety wyniki leczenia tego nowotworu są bardzo złe – 5 lat nie przeżywa nawet 5% chorych. Stosunkowo częstym objawem jest też świąd. W zaawansowanym raku pojawiają się nudności i wymioty, a upośledzenie pracy trzustki powoduje problemy z trawieniem – szczególnie tłuszczów. Podobnie jak w innych nowotworach złośliwych częsty jest spadek masy ciała, utrata apetytu i depresja. Szczyt zachorowań przypada na 60–80 rok życia. U 80% chorych z rakiem trzustki występuje cukrzyca.

Wiadomo, że spożywanie alkoholu nie zwiększa ryzyka zachorowania na raka trzustki, a nawet są doniesienia o ochronnym wpływie umiarkowanej konsumpcji napojów alkoholowych, zwłaszcza wina. Ze względu na niejednoznaczne opinie dotyczące wpływu picia kawy na występowanie raka trzustki uważa się, że jeśli istnieje taka zależność to udział tego czynnika w patogenezie jest niewielki. Potwierdzono jako czynnik ryzyka nadmierne spożywanie mięsa a także węglowodanów i tłuszczów pochodzenia zwierzęcego zawierających nasycone kwasy tłuszczowe. Za elementy diety chroniące przed rakiem trzustki uznaje się pokarmy zawierające dużo błonnika, witaminę C i inne antyoksydanty, a także wielonienasycone kwasy tłuszczowe (zawarte w rybach i naturalnych olejach roślinnych). Obraz kliniczny raka trzustki zależy od jego lokalizacji, wielkości, inwazyjności oraz stopnia naciekania sąsiednich narządów. Typowymi objawami raka trzustki są: bóle brzucha, żółtaczka, i utrata masy ciała. Do innych należą: nudności i wymioty, biegunki lub/i zaparcia, gorączka, niedokrwistość, zapalenie trzustki, cukrzyca, zakrzepica (wędrujące zakrzepowe zapalenie żył), powiększenie pęcherzyka żółciowego, wodobrzusze, wyczuwalny guz w nadbrzuszu. Badania doświadczalne na zwierzętach wskazują na chemiczne czynniki karcynogenne w patogenezie raka trzustki. Również badania nad wpływem środowiska pracy pozwoliło na stwierdzenie związku wykonywanego zawodu z ryzykiem zachorowania na raka trzustki u pracowników przemysłu mięsnego oraz chemicznego narażonych na kontakt z pestycydami, chlorkami metylenu, etylu dwuchlorkiem etylu, chlorhydryny, etylenu i propylenu, beta naftylaminą, benzydyną a także DDT.

Czynniki ryzyka:

Wcześniejsza operacja żołądka w chorobie wrzodowej.

Dziedziczne zapalenie trzustki to rzadka choroba uwarunkowana genetycznie, polega na nawracających zapaleniach tego narządu.

Wiek – nowotwór występuje głównie powyżej 60. r. ż.

Płeć – częściej dotyczy mężczyzn, choć różnice wcale nie są takie duże.

Palenie papierosów – palenie zwiększa ryzyko 2-3-krotnie.

Cukrzyca

Nadwaga i otyłość.

Siedzący styl życia.

Ból trzustki – co warto o nim wiedzieć?

Trzustka. Warto wiedzieć, że jest narządem położonym w lewym, górnym kwadrancie jamy brzusznej, do tyłu do żołądka i pomiędzy śledzioną a dwunastnicą. Trzustka położona z tyłu za żołądkiem i niedaleko dwunastnicy. Bóle wywołane najczęściej ostrym lub przewlekłym zapaleniem trzustki, są odczuwalne głównie w lewym nadbrzuszu. Zapalenie trzustki rozwija się zwykle około 40. roku życia, a mężczyźni chorują na nie częściej niż kobiety. Dokładne dane dotyczące częstości występowania przewlekłego zapalenia trzustki nie są znane. Ocenia się, że wynosi ona 0,04-5%. W Polsce dane szacunkowe mówią o rocznej zachorowalności 5-10/100 tys. i chorobowości wynoszącej 30-57/100 tys.

Warto wiedzieć, że przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) określa się jako przewlekłą nienowotworową chorobę trzustki, charakteryzującą się postępującymi, nieodwracalnymi zmianami miąższu trzustki (zanik i włóknienie tkanki gruczołowej), prowadzący w konsekwencji do upośledzenia czynności wewnątrzwydzielniczej (enzymatycznej) trzustki i rozwoju cukrzycy. Jest to choroba występująca dość rzadko, ale na przestrzeni ostatnich lat obserwuje się systematyczny wzrost zachorowań na PZT w krajach o wysokim spożyciu alkoholu. Ostre zapalenie trzustki jest przyczyną niezwykle silnych dolegliwości bólowych. Typowe bóle pochodzenia trzustkowego to tępe, często opasujące bóle w nadbrzuszu oraz z tyłu pleców. W przewlekłych zapaleniach trzustki często dołączają trudności z trawieniem i uporczywe biegunki z dodatkiem niestrawionych resztek pokarmowych. Badania które trzeba wykonać to na pewno USG j.brzusznej i badania dodatkowe tj: badania z krwi na tzw. enzymy trzustkowe np. amylazę lub lipazę.Twoje dolegliwości również mogą być związane z refluksem żołądkowo-przełykowym i infekcją H. pylori. Choroba często przebiega z podrażnieniem otrzewnej i porażeniem perystaltyki jelit. Jedną z przyczyn tej choroby (zazwyczaj jej ostrej formy) są kamienie żółciowe i inne przeszkody utrudniające przechodzenie soku trzustkowego do jelita cienkiego, w wyniku czego w trzustce uczynniają się enzymy i zaczynają niszczyć tkankę, w której powstały. Rozwija się zapalenie trzustki, które w ciężkich przypadkach może stać się przyczyną krwawienia, ciężkiego uszkodzenia narządu, zakażenia i wytworzenia torbieli. Enzymy mogą również przedostawać się do krwi i poważnie uszkodzić inne narządy, np. serce, płuca czy nerki. Zapalenie trzustki może wywołać również infekcja wirusowa (np. świnka), niektóre leki (np. niektóre środki moczopędne, przeciwpadaczkowe czy sterydy) oraz urazy brzucha. Rzadko spotykaną przyczyną może być też nadczynność gruczołów przytarczycznych, czyli przytarczyc (nie wiadomo, dlaczego rozwija się taka postać tej choroby). Niezwykle rzadko zapalenie trzustki powstaje w wyniku skłonności dziedzicznych. Do zapalenia trzustki często dochodzi na skutek kamicy dróg żółciowych. Jeśli pierwotną przyczyną jest kamica, chory mógł wcześniej odczuwać dolegliwości bólowe z nią związane (bóle w prawym podżebrzu, lub wywiad kamicy).

Dodajmy, że choroby szczególnie groźne, jak rak trzustki, bardzo długo nie dają żadnych objawów, w tym również dolegliwości bólowych.

Objawy. U chorych z przewlekłym zapaleniem trzustki dochodzi do poszerzenia światła pęcherzyków, z których składa się trzustka oraz małych przewodzików. Pojawia się w nich bezpostaciowa substancja, która zatyka ich światło i przyczynia się do tworzenia zwapnień. Wokół pęcherzyków powstaje zwłóknienie. W rezultacie cały narząd ulega stopniowej degradacji. Może następować spadek masy ciała, mogą się pojawić cuchnące, luźne stolce (tzw. biegunki tłuszczowe), wymioty, nieznaczne zażółcenie powłok oraz rozwój cukrzycy, ponieważ, jak już wspomnieliśmy, trzustka wydziela insulinę odpowiedzialną za gospodarkę węglowodanową, a uszkodzenie tego narządu upośledza równocześnie wydzielanie insuliny. Spadek ciężaru ciała występuje nawet przy dobrym apetycie. Powodem jest brak wystarczającej ilości enzymów trawiących pożywienie, dlatego też składniki pokarmowe (m.in. tłuszcze) nie są normalnie przyswajane; stąd charakterystyczne biegunki tłuszczowe, o bardzo przykrym zapachu. Najczęstszym (występującym w ok. 85% przypadków) i najbardziej typowym objawem przewlekłego zapalenia trzustki jest ból brzucha. Niekiedy stopniowo, najczęściej jednak nagle występują bóle w środkowym nadbrzuszu, promieniujące w obie strony w kierunku pleców lub podbrzusza. Wkrótce potem zjawia się lęk przed śmiercią. Tylko w co piątym przypadku występuje deskowate napięcie powłok. Ból ma charakter piekący, przeszywający, świdrujący lub ściskający; jest nawracający, uporczywy i ma zróżnicowane, czasem znaczne nasilenie. Występuje głównie po posiłku (po ok. 15-30 min.) i jest zlokalizowany głęboko w nadbrzuszu, najczęściej w górnym lewym kwadrancie jamy brzusznej, często z promieniowaniem do pleców w okolicę między Th12 i L2. Ból może trwać kilka dni lub nawet tygodni, rzadko mija w ciągu 24 godzin. W początkowym okresie choroby ból występuje w postaci okresowych napadów; później bóle są coraz silniejsze i trwają coraz dłużej.

Pamiętajmy o tym, że ostry ból jest szczególnie silnie odczuwalny w lewym nadbrzuszu, może jednak lokalizować się również w śródbrzuszu oraz promieniować do lewej połowy klatki piersiowej co zmusza lekarza do wykluczenia odpowiednio perforacji wrzodu żołądka oraz zawału mięśnia sercowego. Część chorych skarży się na bóle opasujące, co jest charakterystyczne dla zapalenia trzustki. Jedną z przyczyn tej choroby (zazwyczaj jej ostrej formy) są kamienie żółciowe i inne przeszkody utrudniające przechodzenie soku trzustkowego do jelita cienkiego, w wyniku czego w trzustce uczynniają się enzymy i zaczynają niszczyć tkankę, w której powstały. Rozwija się zapalenie trzustki, które w ciężkich przypadkach może stać się przyczyną krwawienia, ciężkiego uszkodzenia narządu, zakażenia i wytworzenia torbieli. Enzymy mogą również przedostawać się do krwi i poważnie uszkodzić inne narządy, np. serce, płuca czy nerki.

Leczenie. Ostre zapalenie trzustki wymaga umieszczenia chorego w szpitalu. Podaje się mu wtedy leki uśmierzające ból, a także zmniejszające wydzielanie soku trzustkowego (z groźnymi enzymami). W tym celu stosuje się również odżywianie pozajelitowe (do żyły), a choremu zaleca się całkowitą głodówkę. Niekiedy niezbędne jest odsysanie treści żołądkowej zgłębnikiem założonym przez nos. Jeśli lekarz podejrzewa infekcję, może zastosować antybiotyki. W większości przypadków choremu podaje się enzymy trzustkowe (w tabletkach), których chora trzustka nie jest w stanie wytworzyć w dostatecznie dużej ilości. Enzymy te mają również inną ciekawą właściwość – zmniejszają wydzielanie soku trzustkowego i ciśnienie w przewodach trzustkowych, co – jak się uważa – jest jedną z głównych przyczyn rozwoju zapalenia i pojawienia się bólu. Podstawą leczenia PZT jest usunięcie czynnika sprawczego. W postaci wapniejącej PZT jest to kategoryczny nakaz unikania alkoholu. Nie zawsze abstynencja prowadzi do złagodzenia bólu, ale zmniejsza częstość i nasilenie zaostrzeń, zwalnia postęp choroby, a także zmniejsza ryzyko innych chorób i powikłań. W postaci zaporowej najczęściej przeprowadza się zabiegi chirurgiczne lub endoskopowi, mające na celu przywrócenie drożności przewodów trzustkowych. Oprócz tego przewlekle leczy się ból i objawy niewydolności trzustki (zespół złego wchłaniania i cukrzyca). Bóle trwające krótko i występujące dość rzadko uśmierza się ogólniedostępnymi środkami przeciwbólowymi (paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki rozkurczające). W przypadku, gdy bóle są stałe i nie ustępują pod wpływem pospolitych środków przeciwbólowych istnieje konieczność podawania narkotycznych leków przeciwbólowych. Oprócz tego w terapii przeciwbólowej stosuje się postępowanie dietetyczne, stosowanie preparatów trzustkowych, a w ostateczności leczenie chirurgiczne lub endoskopowe. Leczenie zaburzeń metabolicznych musi być prowadzone wielokierunkowo, w celu zapobiegania niedożywieniu. Stosuje się bogatokaloryczną (2500-3000kcal/dobę) i bogatobiałkową dietę. Spożycie tłuszczu powinno być dostosowane do indywidualnej tolerancji chorego, przy równoczesnym stosowaniu terapii substytucyjnej enzymami trzustkowymi. Ze względu na występujące zaburzenia wchłaniania posiłki powinny być niewielkie i rozłożone na 5-6 porcji w ciągu dnia. Dodatkowo może być konieczne podawanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K), witaminz grupy B i kwasu foliowego. W przypadku wystąpienia cukrzycy stosuje się dietę cukrzycową i leczenie farmakologiczne. W leczeniu farmakologicznym wszystkich postaci i stadiów pzt podstawowe znaczenie mają preparaty enzymów trzustkowych. Ich stosowanie nie tylko niweluje niewydolność egzokrynną trzustki, ale także, prowadząc do zmniejszenia podstawowego i stymulowanego wydzielania trzustki, zmniejsza ciśnienie w przewodach trzustkowych, co działa przeciwbólowo. Zasadą jest podawanie leku podczas posiłków i przed snem w dawce 20-50 tys. j. FIP (Federation Internationale Pharmaceutique) lipazy. Preferowane są preparaty o dużej aktywności lipazy, takie jak Kreon, Panzytrat i Lipancrea. W przypadku braku skuteczności można podwyższyć dawkę do 50-75 tys. j. FIP lipazy. Jeśli i to nie przyniesie rezultatu, pomocne może okazać się dołączenie
H2-blokera lub inhibitora pompy protonowej. Nie zaleca się łączenia leków hamujących wydzielanie kwasu solnego z preparatami enzymów trzustkowych w formie mikrogranulek w kapsułkach powlekanych. Wzrost pH w żołądku może bowiem spowodować uwolnienie enzymów trzustkowych jeszcze przed przejściem do dwunastnicy. Brak poprawy powinien najdalej po trzech miesiącach skłonić do poszukiwania innej niż pzt przyczyny dolegliwości. Wielu chorych z pzt wymaga objawowego stosowania leków przeciwbólowych. Należy wdrażać je stopniowo. Początkowo zaleca się spazmolityki i niesteroidowe leki przeciwzapalne. Opioidy, takie jak tramadol i buprenorfina stosuje się w przypadkach opornych na wcześniejsze leczenie. Dodanie leków przeciwdepresyjnych pozwala zmniejszyć dawkę analgetyków.
Niektórzy badacze uznają za jedną z przyczyn bólu stres oksydacyjny, rekomendując podawanie antyoksydantów, takich jak witamina C, E, selen, beta-karoten, metionina. Inwazyjną metodą zwalczania bólu w pzt jest neuroliza splotu trzewnego za pomocą steroidów, etanolu, bupiwakainy lub lidokainy. Blokada, którą wykonuje się pod kontrolą endosonografii, wystarcza na kilka tygodni do około pół roku.
Zniszczenie 80-90 proc. miąższu trzustki prowadzi do niewydolności zewnątrzwydzielniczej tego gruczołu. Pojawiają się stolce tłuszczowe i utrata masy ciała. Poza suplementacją enzymów trzustkowych, chorym zaleca się uzupełnianie witamin, głównie rozpuszczalnych w tłuszczach, a okresowo także kwasu foliowego i witaminy B12.

Badania. Na zwykłym, przeglądowym zdjęciu rentgenowskim jamy brzusznej można dostrzec zwapnienia charakterystyczne przede wszystkim dla przewlekłej formy zapalenia związanej z nadużywaniem alkoholu. Dużym ułatwieniem w diagnostyce jest również wykonanie ultrasonografii i tomografii komputerowej, co pozwala na bezpośrednie uwidocznienie trzustki. Ultrasonografia pozwala również na ustalenie przyczyny zapalenia np. kamicy pęcherzyka żółciowego oraz przewodów żółciowych, a także powikłań tej choroby, którymi mogą być np. torbiele trzustki. Ze względu na znaczną rezerwę czynnościową trzustki postawienie prawidłowego rozpoznania może być opóźnione nawet o kilka lat. Szczególnie biorąc pod uwagę, że testy oceniające funkcję trzustki dają pozytywne wyniki dopiero przy bardzo znacznym stopniu uszkodzenia miąższu trzustki (ok. 90%). Diagnostyka PZT opiera się głównie na danych z wywiadu i badaniach obrazowych trzustki. Rozpoznanie PZT we wczesnym stadium nie jest łatwe. Badania obrazowe zazwyczaj nie wykazują nieprawidłowości. Jedynie najbardziej czułe i swoiste badania (np. czynnościowy test sekretynowo-pankreozyminowy) mogłyby potwierdzić podejrzenie kliniczne. Niekiedy ustalenie rozpoznania staje się możliwe po dłuższym okresie obserwacji. W zaawansowanym stadium PZT rozpoznanie choroby umożliwiają: typowy wywiad (zazwyczaj nadużywanie alkoholu, napady bólu, chudnięcie, żółtaczka), obecność charakterystycznych zmian w badaniach obrazowych trzustki, jak USG jamy brzusznej, tomografia komputerowa (poszerzenie przewodu trzustkowego, złogi, zwapnienia, torbiele w miąższu trzustki) i objawy niewydolności trzustki (przewlekła biegunka tłuszczowa, cukrzyca). W przypadkach wątpliwych, jeśli jest to możliwe, wykonuje się cholangiopankreatografię przy pomocy rezonansu magnetycznego (MRCP) lub endoskopową pankreatografię wsteczną (ECPW), a także echoendoskopię. Upośledzenie wchłaniania tłuszczów występuje wcześniej niż wchłaniania białka. Chociaż wykazanie upośledzenia wchłaniania tłuszczów jest niecharakterystycznym objawem, stwierdzenie go może wskazywać na niewydolność zewnątrzwydzielniczą trzustki.

Jak wiadomo obecność widocznych w badaniach obrazowych zwapnień i złogów jest charakterystyczne dla pzt (szczególnie postaci alkoholowej). Inną charakterystyczną zmianą w badaniach obrazowych w pzt jest nieregularne poszerzenie głównego przewodu trzustkowego i jego gałęzi. Często zapalenie trzustki wywołane jest przez inne infekcje, na przykład w następstwie kamicy żółciowej. Przyczyną zapalenia trzustki może być choroba dwunastnicy lub kamienie w przewodach trzustkowych. Utrudniają one odpływ soku trzustkowego. Zawarte w nim fermenty trawią własną tkankę, powodując jej zniszczenie. W przebiegu choroby oznaczenie stężenia enzymu trawiennego amylazy (jeden z enzymów trzustki) w surowicy krwi i w moczu daje zmienne wyniki. Może być nieco powiększone, ale często również jest prawidłowe. Z tego względu to badanie nie ma ani znaczenia diagnostycznego, ani prognostycznego. Duże znaczenie w diagnostyce ma wykonanie ultrasonografii i tomografii komputerowej, co pozwala na bezpośrednie uwidocznienie trzustki. Ultrasonografia pozwala również na ustalenie przyczyny zapalenia np. kamicy pęcherzyka żółciowego oraz przewodów żółciowych, a także powikłań tej choroby, którymi mogą być np. torbiele trzustki.

Sprawdź różne leki.

Trzustka – choroby trzustki, leczenie trzustki

Trzustka to gruczoł wewnątrz oraz zewnątrzwydzielniczy, który mieści się w górnej części jamy brzusznej. Długość tego narządu wynosi około 15cm natomiast wysokość ok. 5cm.  Trzustka spełnia w organizmie dwa niezwykle ważne zadania: wytwarza enzymy trawienne oraz hormony, które regulują poziom cukru we krwi, tj. insulinę i glukagon. Enzymy trzustkowe są niezbędne do prawidłowego procesu trawienia i przyswajania pokarmów w przewodzie pokarmowym.

Możemy ją podzielić na trzy części – głowę trzon i ogon. Ma ona budowę pęcherzykowatą, owe pęcherzyki pełnią bardzo ważną rolę, ponieważ zawierają komórki wydzielnicze, które produkują bardzo istotne w funkcjonowaniu całego organizmu substancje. Owe pęcherzyki (gronka trzustkowe) wytwarzają sok trzustkowy, który specjalnym przewodem trafia do światła dwunastnicy. Zawiera on enzymy trawienne ( amylazę – trawienie cukrów, trypsynę – rozkładanie białek i lipazę – trawienie tłuszczów) oraz wodorowęglany zapewniające zasadowy charakter wydzieliny. Za produkcję substancji wydzielanych do krwi odpowiedzialne są wyspy Langerhansa typu A wydzielające glukagon, B – insulinę, D – somatostatynę, a PP – polipeptyd trzustkowy. Odpowiada ona więc m.in. za układ trawienny, gospodarkę cukrową w organizmie (glukagon, insulina) itd.Preparaty enzymów trzustki stosuje się w leczeniu zespołu złego wchłaniania. Celem leczenia jest usunięcie lub zmniejszenie objawów wynikających z niedoboru własnych enzymów.Enzymy trawienne wydzielane przez trzustkę biorą udział w trawieniu podstawowych składników pokarmowych, czyli białek, tłuszczów i węglowodanów.

Możemy podzielić je na:

Enzymy proteolityczne, czyli trawiące białko. Należą do nich: trypsyna, chymotrypsyna, karboksypeptydazy A i B, elastaza, nukleaza.
Enzymy lipolityczne, czyli trawiące tłuszcze. Należą do nich: lipaza trzustkowa, fosfolipazy A i B, esterazy.
Enzymy amylolityczne (glikolityczne), czyli trawiące skrobię. Jest to alfa-amylaza trzustkowa.

Enzymy syntetyzowane są wewnątrz komórek trzustkowych i magazynowane tam w postaci tzw. ziarnistości otoczonych błoną. Aby nie doszło do procesów samotrawienia wewnątrz trzustki, enzymy proteolityczne są wytwarzane i gromadzone w postaci nieczynnej, tzw. proenzymów. Dodatkowo produkowany jest w komórkach inhibitor trypsyny, który unieczynnia pojawiającą się wewnątrzkomórkowo aktywną trypsynę trawiącą białko. Proenzymy i pozostałe enzymy wydzielane są do soku trzustkowego, który spływa przewodem trzustkowym do dwunastnicy. I dopiero w świetle dwunastnicy dochodzi do aktywacji proenzymów do enzymów i ich działania trawiennego.

Wydzielanie enzymów

Wstępne trawienie węglowodanów i białek odbywa się już w jamie ustnej i żołądku, ale zasadnicze trawienie, jak i wchłanianie substancji odżywczych, zachodzi w jelicie cienkim. Jednak końcowe etapy trawienia skrobi oraz białek odbywają się w rąbku szczoteczkowym śluzówki jelita cienkiego i nie są zależne od trzustkowego wydzielania enzymów. Wydolność trawienna enzymów trzustkowych jest bardzo wysoka. Do prawidłowego przebiegu procesów trawienia wystarcza w zupełności tylko około 10 procent sprawnej czynnościowo trzustki. Wyjaśnia to, dlaczego kliniczne objawy zaburzeń trawienia i wchłania białek lub tłuszczów występują dopiero przy ciężkim uszkodzeniu trzustki z dużym niedoborem enzymów. Warto wspomnieć, że do prawidłowego działania lipazy potrzebna jest żółć wydzielana przez wątrobę, która emulguje kropelki tłuszczu pokarmowego. Wydzielanie soku trzustkowego zależy nie tylko od samej trzustki, ale również od prawidłowego funkcjonowania całego przewodu pokarmowego. U zdrowego człowieka trzustka dostosowuje wydzielanie enzymów i hormonów w zależności od ilości i rodzaju składników pokarmowych zawartych w treści jelitowej. Wpływ na to mają również pozostałe narządy przewodu pokarmowego. Dlatego też objawy chorobowe związane z niedoborem trzustkowych enzymów trawiennych mogą wystąpić nie tylko w przypadku uszkodzenia trzustki, ale również w przebiegu chorób żołądka, dwunastnicy, wątroby czy też po niektórych operacjach w obrębie układu trawiennego.

Zaburzenia czynności trzustki

Objawy zaburzenia czynności trzustki pojawiają się dopiero wtedy, gdy dochodzi do zniszczenia około 90 procent jej miąższu, ponieważ narząd ten ma olbrzymią rezerwę czynnościową.
Choroby prowadzące do zniszczenia trzustki to:

Choroby wrodzone tego narządu, np. mukowiscydoza, niedorozwój trzustki,
przewlekłe zapalenie trzustki,
nowotwory trzustki,
przetoki trzustkowe,
częściowe bądź całkowite wycięcie tego narządu.

Z innych chorób dotyczących pozostałych narządów jamy brzusznej można wymienić:

przewlekłe choroby dróg żółciowych prowadzące do niedoboru kwasów żółciowych, które ułatwiają rozpuszczanie tłuszczów pokarmowych, dzięki czemu enzymom trzustkowym łatwiej jest je trawić oraz
całkowite wycięcie żołądka lub stan po jego częściowej resekcji, co niekorzystnie wpływa na wydzielanie enzymów przez trzustkę.

W zaawansowanych chorobach trzustki, które powodują duże upośledzenie wydzielania enzymów trawiennych dochodzi do rozwoju zespołu złego wchłaniania. Zmniejszenie ilości wydzielanych enzymów do 2-10 procent wartości prawidłowych powoduje łagodne zaburzenia wchłaniania, gdy natomiast ilość enzymów wydzielanych przez trzustkę spada poniżej 2 procent normy, to objawy są bardzo nasilone. Jednym z symptomów choroby jest wtedy pogorszenie wchłaniania tłuszczów. Objawia się to jako biegunka tłuszczowa. Chory zaczyna obserwować zmiany w wyglądzie stolca, który staje się półpłynny, obfity, cuchnący i ma jasne zabarwienie. U zdrowego człowieka wydalanie niestrawionego tłuszczu w stolcu nie przekracza 6-7 gramów na dobę, natomiast u osoby z niewydolnością trzustki ilość takiego tłuszczu w stolcu jest wielokrotnie wyższa. Inne objawy spowodowane niewydolnością enzymatyczną trzustki to: chudnięcie (pomimo prawidłowej kaloryczności pożywienia), wzdęcia i bóle brzucha.

Leczenie preparatami trzustkowymi

W leczeniu zespołu złego wchłaniania na tle uszkodzenia trzustki powszechnie stosuje się preparaty enzymów trzustkowych. Celem leczenia preparatami enzymów trzustkowych jest usunięcie lub zmniejszenie objawów wynikających z niedoboru własnych enzymów trzustkowych, tj. biegunki tłuszczowej, chudnięcia, wyniszczenia oraz wzdęcia i bólów brzucha. Leczenie enzymami trzustkowymi poprawia również wchłanianie witamin A, D, E, K oraz z grupy B.
Głównymi wskazaniami do stosowania preparatów trzustkowych są:

zespół złego wchłaniania w przebiegu różnych chorób trzustki prowadzących do upośledzenia jej czynności zewnątrzwydzielniczej,
ból brzucha w przebiegu przewlekłego zapalenia trzustki,
uzupełnianie niedoborów enzymatycznych w późnym okresie ostrego zapalenia trzustki,
niewydolność enzymatyczna trzustki u osób w podeszłym wieku.

Ból brzucha towarzyszący przewlekłemu zapaleniu trzustki jest prawdopodobnie wywoływany przez wzrost ciśnienia soku w przewodach trzustkowych na skutek utrudnionego jego odpływu do dwunastnicy. Uważa się, że długotrwałe podawanie preparatów enzymów trzustkowych zmniejsza wydzielanie soku trzustkowego i może dawać u części chorych złagodzenie dolegliwości bólowych brzucha. Preparaty enzymów trzustkowych są to farmaceutyczne wyciągi ze świeżych trzustek zwierzęcych (najczęściej świń i wołów), zawierające trzustkowe enzymy trawienne: proteazę, lipazę i amylazę w określonych proporcjach. Wyróżniamy preparaty konwencjonalne w postaci tabletek i preparaty nowszej generacji w postaci żelatynowych kapsułek, zawierających setki mikrogranulek, tzw. multi dose unit. Kapsułki te są skuteczniejsze niż tradycyjne tabletki, ponieważ w ciągu 1-2 minut rozpuszczają się w żołądku, uwalniając mikrogranulki, które wraz z pokarmem łatwo przechodzą do dwunastnicy, miejsca działania uwolnionych enzymów trawiennych. A wiadomo, że u części chorych treści pokarmowe w żołądku przebywają zaledwie kilkanaście minut i wówczas z konwencjonalnego preparatu trzustkowego (tabletki) nie zdążą się uwolnić enzymy trzustkowe. Dawki preparatu enzymów trzustkowych dobierane są dla każdego chorego indywidualnie. Lek należy przyjmować w trakcie posiłku, popijając wodą. Kapsułki i minimikrosfery należy połykać w całości bez rozgryzania. Inaczej dojdzie do zbyt wczesnego uwolnienia enzymów jeszcze w żołądku i utraty ich aktywności. Skuteczność leczenia ocenia się na podstawie ustępowania objawów zespołu złego wchłaniania. Kryteria skuteczności leczenia preparatami trzustkowymi:

Kliniczne

normalizacja częstości wypróżnień i konsystencji stolca oraz zmniejszenie lub ustąpienie wzdęcia,
przyrost masy ciała,
zmniejszenie częstości występowania i nasilenia bólów brzucha.

Laboratoryjne

masa stolca poniżej 350 g/dobę,
dobowe wydalanie tłuszczu w kale poniżej 15 g/dobę.

Warto pamiętać, że na siłę działania preparatów enzymów trzustkowych mogą mieć wpływ niektóre leki. Leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego w żołądku z grupy antagonistów receptora H1, np. cymetydyna, ranitydyna oraz inne hamujące wydzielanie kwasu solnego w żołądku z grupy inhibitorów pompy protonowej, np. omeprazol, pantoprazol, lanzoprazol mogą osłabić działanie preparatu enzymów trzustkowych. Z drugiej strony enzymy te mogą upośledzać wchłanianie z przewodu pokarmowego podawanych jednocześnie związków żelaza i kwasu foliowego. Przeciwwskazaniami do stosowania enzymów trzustkowych jest nadwrażliwość na nie lub uczulenie na białko wieprzowe. W ciąży preparaty te stosuje się tylko wtedy, gdy jest to niezbędnie konieczne i przewidywane korzyści zdrowotne dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu.

Leczenie trzustki ziołami

Z kolei badania prowadzone przez naukowców z Thomas Jefferson University wskazują na potencjał czarnuszki siewnej (Nigella sativa) w leczeniu i profilaktyce raka trzustki. Odkrycie badaczy zaprezentowano na tegorocznym spotkaniu the American Association for Cancer Research. Jest to pierwsze tego typu badanie nad zastosowaniem ziela czarnuszki siewnej w leczeniu nowotworu trzustki. Jego wyniki sugerują, iż czarnuszka siewna może nie tylko wpływać na zmniejszenie wielkości guzów nowotworowych, ale także hamować ich rozwój, przerzuty i zmniejszać ilość stanów zapalnych w obrębie trzustki.

Rak trzustki jest wyjątkowo podstępnym nowotworem o złych rokowaniach. Z roku na rok coraz więcej osób umiera z powodu tej choroby. Statystyki są zatrważające; w ciągu 5 lat od zachorowania przeżywa średnio tylko jedna osoba na 50. Rak trzustki znajduje się w pierwszej dziesiątce najbardziej zabójczych nowotworów. Każdego roku na tę chorobę zapada 4 000 Polaków.

Czarnuszka siewna jest zielem od dawna wykorzystywanym w medycynie naturalnej. Zdaniem dr Hwyda Arafat, prowadzącej badania, zastosowanie czarnuszki siewnej w profilaktyce i leczeniu raka trzustki daje nadzieję na uzyskanie wymiernych efektów terapeutycznych. Co istotne terapia z zastosowaniem ziela, przy umiarkowanym dawkowaniu, nie łączy się z efektami ubocznymi, co zostało już sprawdzone podczas setek lat stosowania leku w ziołolecznictwie. Kolejnym pozytywnym aspektem badań nad czarnuszką siewną jest jej szeroka dostępność i niskie koszty produkcji.

Dotychczas działanie czarnuszki siewnej sprawdzono na myszach chorych na nowotwór trzustki. W przypadku 67 % guzów zaobserwowano ich wyraźnie zmniejszenie. Doświadczenia naukowe potwierdziły również silne działanie przeciwzapalne ziela.

Jak podkreślają naukowcy, badanie nad zastosowaniem czarnuszki siewnej w leczeniu raka trzustki jest dopiero w początkowym etapie. Trwają intensywne przygotowania do kolejnych doświadczeń zgłębiających tematykę zastosowania czarnuszki siewnej w leczeniu i profilaktyce raka trzustki. Niezbędne są kolejne badania naukowe potwierdzające wyniki dotychczasowych.

Rokowania związane z leczeniem raka trzustki są bardzo złe, dlatego tak ważne jest znalezienie skutecznych metod profilaktyki tej choroby zwłaszcza w grupie zwiększonego ryzyka. Ekstrakt z czarnuszki siewnej może stać się istotnym narzędziem profilaktyki raka trzustki ze względu na skuteczność (co muszą potwierdzić kolejne badania), dostępność i brak skutków ubocznych leku (przy umiarkowanym stosowaniu). W grupie zwiększonego ryzyka znajdują się palacze, osoby nadużywające alkoholu, cukrzycy, osoby otyłe, osoby u których wystąpiły wcześniej przypadki raka trzustki w rodzinie (rak trzustki u krewnych pierwszego stopnia).

Zwiększenie ryzyka wystąpienia raka trzustki występuje również na skutek dużego udziału mięsa w diecie, infekcji Helicobacter pylori i zapalenia przyzębia.

Czarnuszka siewna należy do rodziny jaskrowatych. Surowcem zielarskim są nasiona czarnuszki. Tradycyjnie w medycynie naturalnej ziele wykorzystywane jest ze względu na właściwości żółciopędne, moczopędne i rozkurczające mięśnie gładkie jelita.

Trzustka to narząd gruczołowy wydziela enzymy trawienne (wewnętrzne wydzieliny) i hormonów (zewnętrznych wydzieliny). U ludzi, trzustka jest żółtawym organ o 7 cali (17,8 cm) długości i 1,5 cm. (3.8 cm) szerokości.

Trzustka znajduje się pod brzuch i jest podłączony do jelita cienkiego w dwunastnicy (patrz układu pokarmowego).

enzym trzustki zawiera komórki produkujące, które wydzielają dwa hormony. Te dwa hormony insulinę i glukagon. Insulina i glukagon są wydzielane bezpośrednio do krwi, i razem regulować poziom glukozy we krwi. Insulina obniża poziom cukru we krwi i zwiększa ilość glukagonu (zapasy węglowodanów) w wątrobie. Glukagon powoli podnosi poziom cukru we krwi, jeśli mieści się zbyt niska. Jeśli komórek wydzielających insulinę, nie działa prawidłowo, cukrzyca występuje.

Co jeszcze trzustki zrobić?

trzustka wytwarza w organizmie najważniejszych enzymów. Enzymy są przeznaczone do trawienia pokarmów i przełamać skrobie.

Trzustka również pomaga neutralizować treści pokarmowej i pomaga w rozkładaniu białek, tłuszczów i skrobi. Treści pokarmowej jest grubą semifluid masa częściowo strawionego pokarmu, który jest przekazywany z żołądka do dwunastnicy. Jeśli trzustka nie działa prawidłowo i treści pokarmowej do neutralizacji rozkładają białka, tłuszcze i skrobię, głód może wystąpić.

Zapalenie trzustki po prostu oznacza, zapalenie trzustki. Znajduje się w górnej części jamy brzusznej, za żołądkiem, trzustki odgrywa ważną rolę w trawieniu. Trzustka to gruczoł, tworząc dwa główne rodzaje substancji: soków trawiennych i hormonów przewodu pokarmowego.

Soki trawienne, takie jak enzymy i wodorowęglanu. Podróżują przez małą rurkę zwaną przewodu trzustkowego, który łączy trzustkę do jelita cienkiego do jelita cienkiego (dwunastnicy).

Nie, enzymy pomagają w rozpad białek i tłuszczów w żywności, które jedzą, aby umożliwić składników odżywczych, która zostanie pochłonięta.

Wodorowęglanu neutralizuje kwas żołądkowy.

Hormonów przewodu pokarmowego, głównie insuliny i glukagonu, są uwalniane do krwiobiegu. Kontrolują one w organizmie poziom cukru we krwi, głównym źródłem energii i stanowią ważną rolę w przyczyną cukrzycy.

Zapalenie trzustki ma różne przyczyny. Po gruczołu się stan zapalny, warunek mogą prowadzić do obrzęku gruczołu i okolicznych naczyń krwionośnych, krwawienia, infekcje i uszkodzenia gruczołu. Tam, soki trawienne się w pułapce i start „trawieniem” się trzustki. Jeśli uszkodzenie występuje nadal, gruczoł nie może być w stanie wykonywać normalnych funkcji.

Zapalenie trzustki może być ostre (nowe, krótkoterminowe) lub przewlekłe (trwające, długoterminowe). Albo typu mogą być bardzo poważne, nawet zagrażające życiu. Albo typu mogą spowodować poważne komplikacje.
Ostre zapalenie trzustki zwykle zaczyna się wkrótce po uszkodzeniu trzustki zaczyna. Ataki te są zazwyczaj bardzo łagodne, ale około 20% z nich są bardzo poważne. Atak trwa krótko i zwykle ustępuje całkowicie, jak trzustki powraca do normalnego stanu. Niektórzy ludzie mają tylko jeden atak, natomiast inni ludzie mają więcej niż jeden atak, ale trzustki zawsze wraca do normalnego stanu.

Przewlekłe zapalenie trzustki rozpoczyna się ostre zapalenie trzustki. Jeśli trzustka staje się zranieni podczas ataku ostrego zapalenia trzustki, nie może wrócić do normalnego stanu. Uszkodzenie dławika nadal, nasilenie w czasie.

O 80.000 przypadków ostrego zapalenia trzustki występują w Stanach Zjednoczonych każdego roku. Zapalenie trzustki może wystąpić u osób w każdym wieku, chociaż jest to bardzo rzadkie u dzieci. Zapalenie trzustki występuje u mężczyzn i kobiet, choć przewlekłe zapalenie trzustki występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet.