By mózg działał sprawniej

Co robić by mózg działał sprawniej? Cóż, zwykła higiena życia powinna wystarczyć – unikanie alkoholu, spokojny i dostatecznie długi sen. Ale jest kilka innych czynników o których warto wspomnieć.

Mózgowie (łac. encephalon) – najważniejsza, centralna fragment ośrodkowego układu nerwowego u kręgowców (w tym u człowieka) znajdująca się w czaszce. Glówne jego funkcje to także sterowanie, nadzorowanie działania, homeostaza organizmu (m.in. czestość akcji serca, ciśnienie tetnicze krwi, rownowaga wodno-elektrolitowa, temperatura ciała), a rownież wyższe funkcje nerwowe (funkcje poznawcze, popędowe, pamięć oraz uczenie sie). Umieszczony może być w obrębie czaszki oraz otoczony trzema oponami: (błonami łącznotkankowymi). Nasz mózg to także jeden z najmniej rozpoznanych oraz najbardziej skomplikowany narząd człowieka. Jednocześnie pozwolił nam opanować ziemię oraz kontrolować ją w ogromnym stopniu, niespotykanym pośród innych stworzeń na Ziemi. Niektórzy naukowcy uważają, że wykorzystujemy zaledwie 5% możliwości naszego mozgu. Słychać również od czasu do czasu opinie, że siła umysłu oraz pozytywnego myślenia może uzdrowić nas z absolutnie każdej choroby. Widać zatem jasno, że nasz mozg oraz caly system nerwowy może być niesamowitą częścią zwykłego człowieka – warta ciągłego poznawania oraz badania. Każda półkula stanowi w dużym stopniu samodzielny system, który może funkcjonować niezależnie od systemu leżącego po przeciwnej stronie mózgu. Każda z półkul posiada również swój zakres specjalizacji, w której wykazuje wyższość nad półkulą sąsiednią. Uważa sie, że obie półkule tworzą pewien dynamiczny system, w którym istotną rolę pelni każda z półkul. 1. OPONA TWARDA – gruba blona, której blaszka zewnetrzna tworzy jednocześnie okostna czaszki. (Blaszka wew. tworzy 3 fałdy wpuklające się w szczeliny mózgowe : sierp mózgu, sierp oraz namiot móżdżku. Pomiędzy blaszkami opony twardej sa zatoki żylne, odprowadzajace nasza krew z mózgowia do żyły szyjnej wew.) 2. OPONA POŚREDNIA, zwaną PAJĘCZYNÓWKĄ – leży pod oponą twarda, może być od niej oddzielona jamą podtwardówkową. 3. OPONA MIĘKKA – przylega bezpośrednio do mózgu, może być mocno unaczynniona. Pomiędzy nią a oponą pajęczynówkową znajduje się JAMA PODPAJĘCZYNÓWKOWA wypełniona płynem mózgowo – rdzeniowym (patrz pojęcia) Mozgowie składa się z dwóch pólkul mózgowych, możdżku oraz pnia mozgu. Mozg potrzebny może być do kontroli złożonego zachowania. W mózgowiu występuja komory mózgowia (ventriculi cerebri): w kresomózgowiu dwie komory boczne (czyli komora Oraz i II), w międzymózgowiu komora III (połączona z komorami bocznymi), w rdzeniomozgowiu komora IV (która łączy się z komorą III w śródmózgowiu wodociągiem Sylwiusza). Co może pomóc w działaniu mózgu? W badaniach u ludzi i na zwierzętach udowodniono, ze kurkuma wykazuje silne działanie zwalczające bakterie, grzyby i wirusy. Ponadto, kurkuma posiada szeroki wplyw na enzymy, które biorą udzial w większości szlaków komórkowych, szczególnie owych zaangażowanych w przekazywanie sygnału, naprawę tkanek oraz zapobieganie stanom zapalnym, i z enzymem oksygenzą 1, białkiem reakcji na stres, którego ekspresja wzrasta po spożyciu kurkumy. W badaniach in vitro, udowodniono także, że kurkuma hamuje odkładanie sie w tkance mozgowej białka beta amyloidu, tworzącego tzw. plytki starcze, stanowiącego najważniejszą przyczynę dolegliwości Alzheimera. Te złogi powodują niszczenie neuronów oraz zahamowanie ich zdolności do przekazywania sygnalów. Picie szklanki mleka dziennie to także najlepszy sposob, by usprawnić dzialanie mózgu – tak przynajmniej twierdzą naukowcy z University of Maine. Badacze zapewniaja, że nic nie dziala bardziej korzystnie na nasz umysł, jak codzienna porcja białego napoju. By udowodnić tę teze, przeprowadzono specjalny eksperyment. Poproszono ponad 900 osób w wieku od 23 do 98 lat o rozwiązanie 8 testów. Poszczególne pytania badały inteligencję, pamieć i orientację przestrzenną respondentów. Co pokazały te analizy? Okazało się, że osoby pijące dziennie co najmniej szklankę mleka, bez względu na wiek, stan zdrowia oraz rodzaj testu osiągały w nim lepsze wyniki niż ci, którzy mleka nie piją. Komory mózgowia wypełnia płyn mózgowo-rdzeniowy (liquor cerebrospinalis) – wodnista, przejrzysta, zasadowa ciecz (wypełnia też kanał ośrodkowy rdzenia kręgowego, jamę podtwardówkową oraz podpajęczynówkową i zbiorniki podpajęczynówkowe). Płat czolowy odpowiedzialny może być przede wszystkim za dzialanie, ze wzgledu na umiejscowienie w nim kory motorycznej. Okolica ruchowa (zwana również motoryczną) znajduje się w tylnej cześci skladowej plata czołowego w obu półkulach. Współdziała ściśle z okolicą czuciową. Okolicę ruchową mozna podzielić na fragment ściśle ruchową(kora ruchowa) oraz okolicę przedruchowa(kora przedruchowa), odpowiedzialna za regulację ruchow zlożonych. Są w nim też ośrodki pisania, kojarzenia, i analiza oraz kontrola stanow emocjonalnych. Płaszcz mózgu zbudowany może być z dwóch półkul oddzielonych od siebie szczeliną podłużną, a połączona spoidłem wielkim mózgu, o powierzchni tworzacej zakręty, zwiększające znacznie powierzchnie półkul. Umieszczone na zewnatrz półkul zbiorowisko komórek nerwowych (neuronow) zwie się korą mózgowa. We wnętrzu pólkul znajdują się komory boczne mózgu Oraz oraz II (mozgowe komory) wypełnione płynem mózgowo-rdzeniowym. Płat skroniowy znajduje się w nim kora słuchowa, a również ośrodki węchowe. Okolica słuchowa znajduje się w tylno-górnej części składowej płata skroniowego obu półkul. Pola obejmujące zakręt poprzeczny zwany zakretem Heschla, są polami projekcyjnymi. Ich obustronne zniszczenie powoduje głuchote. Pole gnostyczne obejmuje zkaręt skroniowy górny. W nim dokonuje się analiza oraz synteza doznań słuchowych. Przy uszkodzeniu tego pola dźwieki sa słyszane, ale nie rozpoznawane.

Co warto wiedzieć o układzie nerwowym i śnie?

Coraz więcej wiemy na temat układu nerwowego i naszego mózgu. Niestety wielokrotnie praca mózgu jest zakłócana zaburzeniami w czynnościach kory mózgowej, gdzie następują zaburzenia elektrycznej aktywności mózgu, brak odpowiedniej synchronizacji. Znane są nam: padaczka i Parkinson, jedne z chorób powstałe ze złej pracy mózgu. Częstotliwość rytmów mózgowych ma różne wartości w zależności od stanu świadomości w jakim aktualnie znajduje się człowiek.

Pewne białka w komórkach ziemniaka są identyczne z białkami obecnymi w neuronach mózgu ssaków – wykazali polscy naukowcy. Pamiętajmy, że pozbawienie człowieka snu powoduje obniżenie wydajności i ogólne złe samopoczucie. Jeśli stan bezsenności przedłuża się do kilku dni, może pojawić się utrata poczucia rzeczywistości i majaczenie. Badania doświadczalne na zwierzętach wykazały, że długie okresy wymuszonego czuwania mogą prowadzić nawet do śmierci. Układ nerwowy ma wśród innych narządów i układów ustroju pozycję centralną i jest ich administratorem. Każda bowiem czynność czy zadanie wykonywane przez określony narząd lub układ narządów, pozostaje pod jego ścisłym nadzorem. Za pośrednictwem zmysłów, z którymi jest bezpośrednio – anatomicznie i fizjologicznie – związany, układ nerwowy zapewnia ustrojowi możliwość komunikowania się ze światem zewnętrznym. Potrafi odbierać z zewnątrz najrozmaitsze bodźce (sygnały, informacje), przewodzić je do własnych ośrodków odczytujących ich treść, selekcjonować i wreszcie – przetwarzać w zrozumiałe dla siebie pojęcia i wyobrażenia oraz wydawać polecenia zwrotne. Układ nerwowy człowieka w ciągu jednej sekundy odbiera z otoczenia aż 109 bitów informacji. Warto przy tym pamiętać, że do świadomości dociera jednak minimalna ich część, bo jedynie 102 bita/s.
Mózgowie człowieka chronią z zewnątrz kości czaszki.
– Stanowi centrum, które gromadzi docierające tu informacje i przetwarza je; waży ok. 1360 g.
– Kresomózgowie (zbudowane jest z ok. 20 mld neuronów).
Jest największą i najbardziej rozbudowaną częścią mózgu człowieka.
Zbudowane jest z dwóch półkul pokrytych korą mózgową.
Wewnątrz półkul mózgowych znajduje się I i II komora mózgowa.
Półkule połączone są spoidłem wielkim (ciałem modzelowatym). Mowa w prawej półkuli: u praworęcznych 4%, u leworęcznych 15% + 15% obie półkule w jednakowym stopniu.
Mało prawdopodobne, żeby ludzki mózg dalej ewoluował w stronę większej złożoności. Wiązałoby się to ze zbyt dużymi kosztami – informują naukowcy na łamach „Current Directions in Psychological Science”. Układ nerwowy człowieka dzieli się na dwie zasadnicze części. Są nimi: ośrodkowy (centralny) układ nerwowy i obwodowy układ nerwowy, czyli system nerwów i zakończeń nerwowych wraz z narządami zmysłu. Ten podział jest oczywiście dość sztuczny, ponieważ, tak naprawdę, oba układy są ściśle anatomicznie i fizjologicznie ze sobą powiązane. Jednak podział ról i kompetencji jest jednoznaczny: obwodowy układ nerwowy służy do przenoszenia (przewodzenia) bodźców (informacji) od tkanek i narządów (w tym narządów zmysłów) do „centrum”, lub z powrotem – od „centrum” do narządów i tkanek, zaś ośrodkowy układ nerwowy te informacje „centralizuje”, tzn. gromadzi i przetwarza. Powierzchnia półkul jest silnie pofałdowana i podzielona na płaty: czołowy, ciemieniowy, skroniowy i potyliczny. W płacie potylicznym mieszczą się ośrodki wzroku. W płacie skroniowym znajdują się ośrodki słuchu. Mózg człowieka jest to ludzki organ, który pozwala nam poruszać się, myśleć, czuć, widzieć, słyszeć, delektować się smakiem i zapachem. Pełni funkcje kontrolera który sprawdza nasze ciało i bieżąco informuje, analizuje i przechowuje informacje w naszej pamięci. Jego zadaniem jest wytwarzanie sygnałów elektrycznych, które w reakcjach chemicznych zarządzają całym ciałem – nerwy wysyłają sygnały w całym organizmie. U młodego dziecka podczas urodzenia mózg waży mniej niż kilogram. Przeciętny mózg waży około 3kg. Mózg człowieka zbudowany jest z istoty białej. Preferencje ssaków do obracania się w jednym kierunku – różnice poziomu dopaminy w lewym i prawym prążkowiu.

Ze względu na pełnione funkcje w półkulach wyróżnia się:
– pola czuciowe (płat ciemieniowy), do których docierają informacje z narządów zmysłów,
– pola ruchowe (płat czołowy) kontrolujące ruchy zależne od woli (rozmiar zależy od stopnia skomplikowania ruchów),
Na podstawie badań sen jest uważany za wrodzoną potrzebę, podobnie jak głód, pragnienie czy aktywność seksualna, i jest niezbędny do przeżycia. Właściwości snu (długość i głębokość) różnią się w zależności od warunków środowiskowych i cech psychofizycznych danej osoby: przyzwyczajeń, pobudliwości, wieku, płci, zawodu itp. Mózg człowieka jest to tylko 2% ciężaru ciała, lecz wykorzystuje około 20% tlenu i dostaje 20% przepływu krwi. Płynu mózgowo-rdzeniowego otacza mózg .Naczynia krwionośne – tętnice, żyły, które zaopatrują mózgu w tlen i pokarm. Około 3 minuty nie otrzymywania tlenu powoduje że komórki mózgowe zaczynają umierać. Ludzki mózg osiągnął ewolucyjny szczyt i, w przeciwieństwie do komputerów, nie będzie się już dalej komplikował – uważają brytyjscy i szwajcarscy naukowcy. Ich zdaniem dalsza ewolucja wiązałaby się bowiem nie tylko z korzyściami, ale i z poniesieniem kosztów. Lepsza pamięć, uwaga czy inteligencja mogłyby oznaczać stratę w innych dziedzinach. Funkcje wzrokowo-przestrzene są u niektórych małp w lewej półkuli.
na nerwy
tabletki na nerwy
Bodźce węchowe nie przechodzą przez skrzyżowane szlaki – być może prawdziwe jest wyjaśnienie ewolucyjne. Opuszka węchowa powstałą z najbardziej wysuniętego do przodu zwoju nerwowego. Długość trwania snu jest zazwyczaj odwrotnie proporcjonalna do wieku człowieka. W trakcie przejścia od stanu czuwania do fazy nie-REM, a następnie do fazy REM zachodzi postępująca redukcja rytmu serca i obniżenie ciśnienia tętniczego. W fazie REM mogą pojawić się zaburzenia rytmu serca z przedwczesnymi skurczami serca oraz tachykardia. Może dojść do nagłych skoków ciśnienia. Oddech, który w fazie nie-REM jest regularny, w fazie REM staje się nieregularny, z częstymi i płytkimi wdechami. Zdolność termoregulacji jest obniżona, stąd też mniejsza jest w tej fazie potliwość. Często występuje zjawisko wzwodu u mężczyzn i napięcie tkankowe narządów płciowych u kobiet. Faza REM zajmuje ok. 20% całkowitego czasu snu. Mózgowie wypełnia jamę czaszki i jest otoczone trzema oponami mózgowymi (twardą, przylegającą do kości, następnie – pajęczą, w swojej strukturze podobną do pajęczyny i wreszcie – miękką, wprost leżącą na powierzchni mózowia), oddzielającymi je od wewnętrznych ścian kości czaszki. W oponie twardej znajdują się zamknięte przestrzenie zwane zatokami opony twardej, którymi płynie krew pochodząca z wszystkich mózgowych naczyń żylnych. Układ nerwowy posiada komórki, które są delikatne i potrzebują ochrony przed ich zgnieceniem, zakażeniem. Błony przeźroczyste tgz. oponki twarde (łac. Dura mater) pokrywają mózg człowieka i rdzeń kręgowy i nadają im wytrzymałość. Mózg i rdzeń kręgowy otacza wodnisty i przejrzysty płyn mózgowo-rdzeniowy. Czaszka otacza i chroni mózg. Rdzeń kręgowy jest otoczony kręgami. Dodatkowo niektóre mięśnie służą do ustabilizowania kręgosłupa. Mózg jeżeli w organizmie wszystko działa jak należy umie stworzyć barierę krew-mózg. Przepływ krwi do mózgu jest filtrowany tak, że substancje szkodliwe są nie wpuszczane do mózgu. Lewe pole wzrokowe analizowane jest w prawej półkuli i odwrotnie. Specjalne okulary skierowują obraz tylko do prawej i lewej półkuli.

W trakcie snu nocnego każdy człowiek przechodzi różne stadia, rozpoczynając od faz 1. i 2. do 3. i 4., a następnie z faz końcowych przechodzi znów do początkowych. Fazy REM następują co ok. 90 min. i trwają średnio 20 min. Są krótsze w pierwszych godzinach snu, ale wydłużają się podczas nocy. W trakcie fazy REM sen jest głębszy niż w stadium 4., a wrażliwość na bodźce jest złagodzona. Uznaje się, że faza REM jest bardzo istotna w rozwoju i dojrzewaniu układu nerwowego w pierwszym okresie życia oraz w utrzymaniu równowagi funkcjonalnej u osoby dorosłej. Po ukończeniu pierwszych lat życia zachodzi gwałtowne skrócenie łącznej długości faz REM w ciągu doby z 8 godz. u noworodka do godziny u osoby w podeszłym wieku. Wielu badaczy twierdzi, że istnieje zależność między pamięcią a fazą REM, czyli między ilością snu a zdolnością do nauki: podczas tej fazy utrwalają się świeże wspomnienia. W przypadku, gdy podczas snu nie dochodzi do fazy REM, dana osoba staje się niespokojna i porywcza.

W czasie snu zachodzą ważne zmiany neurofizjologiczne i neurochemiczne, a jednocześnie ważne procesy umysłowe. Można zatem przyjąć, że stan ten jest zarówno koniecznością natury biologicznej, jak i procesem niezbędnym do zachowania równowagi umysłu. Różnorodne rozważania natury biologicznej i psychologicznej pozwalają na wysunięcie kilku hipotez dotyczących funkcji snu i snów.
Wewnątrzmózgowe przestrzenie płynowe mają połączenie z przestrzeniami płynowymi rdzenia kręgowego. Płyn rdzeniowo-mózgowy, o unikatowym składzie biochemicznym i morfologicznym, jest stale produkowany przez specjalne sploty naczyniówkowe w komorach mózgowia, w ilości 650 ml na dobę. Płyn jest swego rodzaju „płaszczem ochronnym mózgowia”: działa nań chłodząco (pracujący mózg bardzo szybko się przegrzewa), chroni przed urazami mechanicznymi oraz reguluje ciśnienie wewnątrzczaszkowe. Płyn rdzeniowo-mózgowy oddzielony jest od krwi specjalną barierą, chroniacą przed mieszaniem się obu płynów ustrojowych i zapewniającą przez to unikatowość jego składu. Z punktu widzenia neurobiologii przypuszcza się, iż sen i marzenie senne pełnią następujące funkcje:

1) metaboliczną, polegającą na usuwaniu endogennych metabolitów wytworzonych przez centralny układ nerwowy w trakcie fazy czuwania;

2) stymulacyjną w tworzeniu połączeń między komórkami nerwowymi mózgu, szczególnie istotną u płodu i u dziecka w pierwszych miesiącach rozwoju; pojawia się w trakcie fazy REM;

3) homeostatyczną, pozwalającą mózgowi na okresowe obniżenie poziomu aktywności, rodzaj odpoczynku.

Jak wiadomo mózg człowieka składa się z około 20 bilionów neuronów, które zawierają i przekazują elektryczne impulsy. Kiedy wszystkie neurony razem rytmicznie są zsynchronizowane ukazuje się elektryczny potencjał we wszystkich połączeniach pomiędzy neuronami. Im więcej neuronów pracuje w doskonałej synchronii tym większy jest potencjał (amplitudy) elektrycznych drgań – mikrowolt, które mierzone są Hertzach (cykl na sek.). Liczba cyklu na sekundę jest rytmem mózgowym zwanym też falą mózgową – prądem czynnościowym. Dwa parametry: amplituda i częstotliwość. Rozwój filogenetyczny mózgowia – zmiany zachodzące w trakcie jego ewolucji – jest wyraźnie zaznaczony zarówno w jego budowie, jak i w funkcjach. Nie stanowi on więc jednorodnej struktury. Dlatego mówimy o mózgowiu (a nie o mózgu), które obejmuje zarówno struktury filogenetycznie stare, jak i młode. Przyglądając się mózgowiu łatwo dostrzec, że na jego „stare” struktury nakładają się młodsze, stanowiąc niejako ich „nadbudowę”. Z psychologicznego punktu widzenia można przypisać snowi i marzeniu sennemu różnorodne funkcje. Przede wszystkim umożliwiają one przemieszczanie się wspomnień (zapamiętanych informacji) z zasobów pamięci krótkoterminowej do zasobów pamięci długoterminowej. Umożliwiają również wyładowanie popędów. Pełnią złożoną funkcję komunikacji, przedstawiania świata wewnętrznego i przetwarzania emocji. Pomaga to w adaptacji do życia po przebudzeniu i w organizowaniu myśli świadomych. Powierzchnię zakrętów i wnętrza bruzd prawej i lewej półkuli pokrywa kora mózgu. Jej powierzchnia wynosi ok. 2200 cm2, a grubość – do 4,5 cm. U człowieka ponad 40% kory przypada na płaty czołowe. Na przekroju podłużnym widać, że kora składa się z dwóch warstw: istoty szarej, utworzonej przez sieć 9 miliardów komórek nerwowych – neuronów (2/3-3/4 wszystkich komórek mózgu), tworzących w korze filogenetycznie młodszej, czyli „nowej”, aż sześć warstw (w korze „starej”, stanowiącej niewielką część mózgu, tych warstw jest o połowę mniej), oraz istoty białej – w skład której wchodzą przede wszystkim włókna nerwowe i tkanka glejowa oraz naczynia krwionośne. W głębi półkul znajdują się otoczone istotą białą osobne skupiska istoty szarej, nie mające bezpośredniej łączności z korą – zwane jądrami podkorowymi albo jądrami podstawnymi. Fale mózgowe – cykle aktywności bioelektrycznej mózgu są rejestrowane za pomocą aparatu zwanego elektroencefalografem (EEG). Posiada on kilkanaście elektrod, które przyłącza się do skóry za pomocą specjalnego kremu i mierzy się częstotliwość i amplitudę – ilość impulsów na sekundę i wielkość zmian napięcia w mózgu. Za pomocą EEG sygnały przechodzą do komputera i są analizowane amplitudy drgań i ich częstotliwości.

Sesja – czy rzeczywiście pomaga rozruszać twój umysł?

Sesja, suplement diety z AFLOFARM ma za zadanie rozruszać zmęczony umysł, czy to faktycznie działa? Zdania są podzielone.

Opinie pod preparatem Sesja na stronie apteki internetowej.

Składniki preparatu Sesja:
Wspomagają pamięć i koncentrację uwagi
Usprawniają myślenie
Wzmacniają układ nerwowy i odporność na stres
Uzupełniają dietę w magnez.
Właściwości i zastosowanie: Preparat Sesja przeznaczony jest dla osób uczących się, pracujących umysłowo, a także osób z zaburzeniami koncentracji i kłopotami z pamięcią. Ekstrakt z miłorzębu japońskiego poprawia przepływ krwi w naczyniach krwionośnych i mózgowych, zapobiega niedotlenieniu komórek poprawiając zdolność zapamiętywania i koncentrację. Lecytyna to niezbędny suplement diety dla osób obciążonych dużym wysiłkiem umysłowym i fizycznym, osób żyjących w stresie i napięciu nerwowym. Poprawia zdolność koncentracji, zapamiętywania, redukuje znużenie. Kofeina zwiększa sprawność myślenia, skraca czas reakcji, znosi uczucie zmęczenia psychicznego oraz senności, zwiększa zdolność do wysiłku fizycznego. Magnez chroni organizm przed następstwami stresu, jego przyjmowanie jest niezbędne przez ludzi aktywnych, mających pełną napięcia i odpowiedzialną pracę. Wszystkie substancje zawarte w preparacie Sesja uzupełniają się i zwiększają nawzajem swoją skuteczność.

Reklama Sesja

Sposób użycia: Dorośli i młodzież szkolna: 2 razy dziennie po 1 tabletce. Nie przekraczać zalecanej dziennej porcji do spożycia. Suplement diety nie może być stosowany jako substytut zróżnicowanej diety.

Przeciwwskazania: Uczulenie na którykolwiek ze składników produktu.

Przechowywanie: Tabletki należy przechowywać w temperaturze 15-25oC, chronić od światła i wilgoci. Przechowywać w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.

Ludzki umysł. Gdy napotkamy jakiś problem, świadomy umysł go analizuje i szuka rozwiązań. Jeśli masz na przykład problem z komputerem, twój świadomy umysł zastanawia się „co mogło się zepsuć”, sprawdza jakie mogą być przyczyny awarii i decyduje odnośnie dalszego sposobu działania. Jest to znakomity sposób rozwiązywania zwykłych problemów dnia codziennego, który jednak zawodzi w przypadku problemów emocjonalnych lub osobistych. Pomimo tego, że rozwija się sporo interesujących teorii – właśnie o roli świadomości w interakcjach społecznych (ale nie wyjaśnia ona czemu funkcji tej nie może pełnić sam, funkcjonujący w ten sposób mózg bez (epi)fenomenów w postaci samoświadomości rozumianej jako subiektywne stany umysłu), o roli emocji tła w budowaniu permanentnej świadomości (vide badania Antonia Damasio) nikt nie potrafi wyjaśnić jak w szarej galarecie powstają owe subiektywne stany. Umysł – termin ogólny oznaczający ogół aktywności mózgu ludzkiego, przede wszystkim takich, których posiadania człowiek jest świadomy: spostrzeganie, myślenie, zapamiętywanie, odczuwanie emocji, uczenie się, czy regulowanie uwagi. Wyrażenie bliskoznaczne do psychiki, świadomość wyrażenie kooperujące: osobowość.

Skład: Celuloza mikrokrystaliczna (subst. wypełniająca), mleczan magnezu, lecytyna, skrobia ziemniaczana, fosforan diwapniowy (subst. wypełniająca), ekstrakt z miłorzębu japońskiego, poliwinylopirolidon (subst. wypełniająca), kofeina, dwutlenek krzemu (subst. przeciwzbrylająca),stearynian magnezu (subst. przeciwzbrylająca).
Uwaga:
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

Zaburzenia świadomości – informacje pożyteczne na ten temat

Świadomość jak wiadomo jest to optymalny stan aktywacji ośrodkowego układu nerwowego umożliwiający samoorientację i orientację w otoczeniu. Świadomość to podstawowy i fundamentalny stan psychiczny, w którym jednostka zdaje sobie sprawę ze zjawisk wewnętrznych, takich jak własne procesy myślowe, oraz zjawisk zachodzących w środowisku zewnętrznym i jest w stanie reagować na nie (somatycznie lub autonomicznie) Samoorientacja to zdolność rozpoznania własnych procesów psychicznych – introspekcja umożliwiająca samokontrolę i plastyczną zmianę zachowania. Neuroanatomicznym podłożem świadomości jest układ siatkowaty składający się z części zstępującej i wstępującej oraz współpracujący z nim układ limbiczny.
Przez pojęcie „świadomość” można rozumieć wiele stanów – od zdawania sobie sprawy z istnienia otoczenia, istnienia samego siebie, poprzez świadomość istnienia swojego życia psychicznego aż po świadomość świadomą samej siebie. W tym pierwszym przypadku świadomość mają niektóre zwierzęta, a świadomość samego siebie posiadają ludzie i najprawdopodobniej szympansy. Nie jest jasne, czy samoświadomość ma tylko Homo sapiens. W odróżnieniu od pozostałych, Świadomość Świadoma Samej Siebie posiada naturę niedualną. Wstępną ocenę stanu świadomości przeprowadza się poprzez pytania o orientację w czasie, otoczeniu oraz co do własnej osoby. Świadomość jest światłem wszystkich naszych przeżyć psychicznych. Nasilenie świadomości jest różne, ulega wahaniom w rytmach 1,5 godzinnych. Są to zmiany natury ilościowej. Świadomość ulega też zmianom jakościowym, fizjologicznym – zasypianie. Przed zaśnięciem rzeczywistość trochę inaczej wygląda. Inne obrazy, trochę inny świat, inna orientacja w czasie i przestrzeni. Te zjawiska to sny hipnagogiczne. Nie są to jednak marzenia senne. Sen nie jest całkowitym wygaszeniem świadomości. Jest to wprowadzenie jej w inny wymiar. O tym świadczy fakt, że możemy śledzić upływający czas lub np. sen matki. Marzenie senne – w nim osobowość ulega głębokiej zmianie. Jaźń pozostała naszą jaźnią. Budząc się, nie wiemy, co jest prawdą. Czasem utrzymują się zaburzenia orientacji. Są to sny hipnopompiczne. Strumień świadomości – ciąg świadomych przeżyć stanowiący miarę upływającego czasu. Przeżywając zjawiska świadomości, przeżywamy czas. Przez naszą świadomość przesuwa się stale ciąg świadomych przeżyć. Świadomość jest to psychologiczne teraz. W psychologicznym teraz obecne jest zwracanie się podmiotowego ja (jaźni) ku przedmiotom poznania. Uwaga zawsze jest jednokierunkowa. Podzielność uwagi jest tylko jej oscylowaniem pomiędzy dwoma jej przedmiotami. Zaburzenia świadomości najczęściej kojarzy się ze stanem nieprzytomności i ograniczonym kontaktem słownym z chorym, u którego odruch rogówkowy jest zniesiony lub osłabiony, mięśnie zwiotczałe i nie obserwuje się reakcji na ból. Zaburzenia świadomości, a więc niezdolność do prawidłowego „odbijania” bodźców zewnętrznych i wewnętrznych, mają jednak nieco bardziej złożoną specyfikę. Stopień nasilenia objawów zależy m.in. od źródła zaburzenia. Przyczyny zaburzeń świadomości można podzielić na pierwotne i wtórne.

Zaburzenia świadomości dzielimy na:
a) ilościowe
b) jakościowe
Obydwa rodzaje zawierają następujące cechy wspólne:
– różnie nasilone cechy dezorientacji,
– izolację od realnej rzeczywistości, wyrażoną poprzez fragmentaryczne spostrzeganie otoczenia oraz trudności w skupieniu uwagi,
– utrudnienie toku myślenia poprzez różnego stopnia splątanie toku myślenia,
– zaburzenia procesu pamięci.
Świadomość otoczenia (czyli czujność) może być pewnego rodzaju odwzorowaniem cech środowiska w umyśle. Jednym z przejawów tak rozumianej świadomości jest reprezentacja obiektów postrzeganych wzrokowo. Badania Williama T. Newsome nad neuronami okolicy środkowej skroniowej (ang. middle temporal, MT) pokazały że ich wyładowania odpowiadają obserwowanym przez makaki cechą ruchu (prędkość i kierunek). Świadomość samego siebie to rodzaj reprezentacji swojego organizmu na tle reprezentacji środowiska. Taką świadomość stwierdzono u szympansów, po zaobserwowaniu faktu, że małpy te, gdy zaznaczono na ich twarzy plamę, starały się ja wytrzeć, gdy zobaczyły swe odbicie w lustrze. Podobną zdolność wykazują niemowlęta ludzkie około drugiego roku życia. Samoświadomość to, z kolei, wiedza o procesach jakie zachodzą między odwzorowaniami, czy też reprezentacjami umysłowymi. Na podobieństwo pola widzenia mówimy o polu świadomości. Obserwując przepływ strumienia świadomości, gdybyśmy go zatrzymali, otrzymalibyśmy pole świadomości, i w tym polu znalazłyby się punkty ostrego postrzegania przedmiotu, na którym ześrodkowana jest uwaga. Pole świadomości zawiera wszystkie doznania, które docierają do nas ze wszystkich narządów zmysłów, również stany emocjonalne, wyobrażenia, wspomnienia. Wszystko, co przeżywamy, może stać się przedmiotem ześrodkowania uwagi. Punkt, na którym jest uwaga w polu świadomości to apercepcja. Reszta, która przepływa, ale nie przyciąga uwagi, to są percepcje. Świadoma uwaga oscyluje między zjawiskami. Apercepcja to punkt, na który ześrodkowujemy świadomą uwagę, najbardziej uświadomiony. Im dalej od apercepcji, tym mniej światła. Pole świadomości też ma swoje granice, o których nie mówimy, że jest nimi nieświadomość, gdyż są też zjawiska podświadome. Są to zjawiska psychiczne tak słabo odczuwalne, że jak gdyby ich nie ma w polu świadomości. Odgrywają olbrzymią rolę w psychice, dzięki nim zachowujemy to, co przeżywaliśmy w strumieniu świadomości. Dzięki nim mamy pokłady pamięciowe, podświadomie układamy wypowiedź, prowadzimy samochód.
Ilościowe zaburzenia świadomości

Polegają one na stopniowym ilościowym nasileniu wymienionych wyżej zaburzeń. W zależności od ich nasilenia wyodrębniamy:
1. przymglenie świadomości (obnubilatio) – z zachowanym kontaktem słownym i możliwością, uzyskania prostych odpowiedzi, niepełną, orientację, w czasie, niemożnością spostrzegania złożonych związków, lekką inkoherencję myślenia.
2. senność (sornnoletio) – znacznie utrudniony kontakt słowny, odpowiedzi po wielokrotnym pytaniu z wyraźną inkoherencją myślenia.
3. półśpiączka (sopor) – brak reakcji na słowa, zachowana reakcja na ból.
4.śpiączka (coma) – brak reakcji na bodźce słowne i bólowe ze stopniowym zanikaniem odruchów
Świadomość to obszar wspólny filozofii i psychologii w domenie tej dopatrywać się można początków psychologii jako nauki. Badaniami nad świadomością zajmuje się też kognitywistyka. Pierwszą szkołą psychologiczną była „klasyczna” psychologia świadomości Wundta (zob. strukturalizm), psychologia świadomości w wersji funkcjonalistycznej wyewoluowała z rozważań Franza Brentany i Williama Jamesa. Po okresie dominacji behawioryzmu, który wyrzucił z obszaru psychologii zagadnienia życia mentalnego, problem świadomości powrócił na nowo wraz z rozwojem kognitywistyki. Dociekania natury świadomości wspierane są teraz przez dane empiryczne pochodzące z badań z użyciem technik obrazowania mózgu. Śpiączka jest to stan utraty świadomości utrzymujący się przez wiele godzin lub dłużej, w czasie którego zastosowanie silnych bodźców fizycznych nie powoduje wybudzeniachorego. Śpiączka występuje z reguły u chorych, których doszło do uszkodzenia śródmózgowia i mostu lub przyśrodkowego podwzgórza. Nie pojawia się ona natomiast przy ogniskowym uszkodzeniu półkul mózgowych oraz rdzenia przedłużonego. Niestety to czy pacjent się wybudzi czy nie, nie jest zależne od tego, że był wprowadzony w śpiączkę ale od konsekwencji i powikłań zawału. Związki świadomości z pamięcią – gdy kończy się świadome pamiętanie, zaczyna się pamiętanie. Świadomość przeistacza się w pamięć. Przyszłość staje się teraźniejszością i odchodzi w niebyt. Jeżeli coś zostało zapamiętane, możemy ponownie to co zapamiętać, mieć w strumieniu świadomości. Staje się na nowo zjawiskiem psychicznym. Pamięć może ponownie przeistoczyć się w świadomość.
Jakościowe zaburzenia świadomości

Świadomość ocenia się pod względem funkcji świadomościowej, a więc jasności i pola świadomości, jak i funkcji orientacyjnej. Orientację rozumie się dwojako:
orientacja autopsychiczna – dotycząca podstawowych danych o sobie, np. imię, nazwisko;
orientacja allopsychiczna – dotycząca świadomości miejsca, czasu i sytuacji.

Do jakościowych zaburzeń świadomości zalicza się:
zespół majaczeniowy – inaczej delirium. Bardziej zaburzona orientacja allopsychiczna (w czasie i przestrzeni) niż
Grzyby halucynogenne a neurotopowe – różnice

Pojawienie się omamów po zażyciu grzybów halucynogennych jest związanie z… »
autopsychiczna (co do własnej osoby). Stany majaczenia są konsekwencją upojenia alkoholowego albo towarzyszą wysokiej gorączce w przebiegu wielu chorób. Pojawiają się wówczas objawy wytwórcze, omamy wzrokowe, słuchowe, rzadziej słowne, iluzje oraz urojenia. U chorego z zawężoną świadomością obserwuje się niepokój ruchowy, stany lękowe, destabilizacje zachowania. Mogą wystąpić omamy cenestetyczne (dotykowe) głównie o treści zoomorficznej. Człowiek w stanie majaczenia może być niebezpieczny dla siebie i innych. Najczęstszym stanem zaburzonej świadomości jest zaburzenie drżenne (przy chorobie alkoholowej), nasilające się w nocy. W celu określenia charakteru halucynacji wykonuje się tzw. test czystej kartki – pacjentowi pokazuje się czystą kartkę, sugerując, że coś na niej zostało napisane. Po reakcji chorego ocenia się stopień delirium – czy pacjent ulegnie sugestii i „dojrzy” coś na kartce, czy wystąpią u niego zwidy, iluzje. Halucynacje mogą mieć charakter mikrooptyczny (pajączki, małe myszki) albo makrooptyczny, kiedy omamy chory rzutuje w dal. Ponadto stany majaczenia charakteryzują się częściową niepamięcią, inkoherencją myślenia, dysforią i zachowaniami agresywnymi. Stany te występują nie tylko w przypadku intoksykacji, ale też w infekcjach, urazach mózgu, schizofrenii i psychozie maniakalno-depresyjnej;
zespół pomroczny – inaczej zespół zamroczeniowy albo po prostu zamroczenie przytomności. Czasami pacjent zachowuje się prawidłowo, np. reaguje na proste bodźce z otoczenia. Zahamowanie ruchowe jest nieznaczne. Występują iluzje, omamy, lęki, zaburzenia myślenia, gniew, splątanie, zawężenie pola świadomości. Amnezja ma postać fragmentaryczną, tzw. wyspy pamięciowe. Mogą pojawić się stany automatyzmu ruchowego, sennowłóctwo (somnambulizm), zamroczenie jasne (w padaczce lub stanach dysocjacyjnych; pacjent ogólnie zborny, funkcjonujący na podstawie automatyzmów), stany ekstatyczne i wyjątkowe;
zespół onejroidalny – inaczej zespół snopodobny, zbliżony do płytkiego snu. Pojawia się m.in. u pacjentów z epilepsją. Kontakt z chorym ma charakter normalizujący się – człowiek nabiera czasem świadomości, tzw. świadomość falująca. Występuje dezorientacja w otoczeniu i czasie. Omamy są bardzo plastyczne. Chory wydaje się, jakby uczestniczył w przeżyciach omamowych (w stanach majaczeniowych chory jest tylko biernym obserwatorem omamów). Treści omamów to: bitwy, podróże po magicznych światach, loty w kosmos itp.;
zespół splątaniowy – stan amentywny, głęboki stan zaburzenia świadomości, czasami stan przedterminalny. Na tle zaburzonej świadomości występują bezładne omamy i urojenia oraz splątanie myślowe. Zaczyna się ostro wraz ze znacznym wzrostem temperatury, obecnością żywych omamów ruchowych oraz dużym podnieceniem ruchowym. Z pacjentem nie ma praktycznie żadnego kontaktu słownego. Szczególnie ciężką postacią splątania świadomości jest stan ostrego majaczenia (delirium acutum). Zespół amentywny charakteryzują znaczne zaburzenia myślenia.

Niejednokrotnie trudno w sposób precyzyjny postawić granicę między rodzajami i głębokością zaburzeń świadomości, dlatego mówi się o kilku rodzajach zespołów, w przypadku których objawy chorobowe wzajemnie się przenikają, tak jak np. w zespole pomroczno-majaczeniowym.

Podstawowe zespoły psychopatologii

1) Zespół depresyjny

• składa się z układów osiowych

• spadek aktywności psychoruchowej

• zaburzenia neurohormonalne

• osłupienie depresyjne

depresja agitowana- depresja z pobudzeniem ruchowym

depresja maskowana- na pierwszy plan wysuwają się problemy typu somatycznego, a przy tym jest spadek aktywności
2) zespoły typu somatycznego

a) zespół maniakalny

§ podwyższony nastrój

§ drażliwość

§ ze śmiechu w złość, z płaczu w śmiech-> łatwość przechodzenia z jednego nastroju w drugi;

§ podwyższona aktywność psychoruchowa

§ mała potrzeba snu

§ duża aktywność seksualna również
Osłupienie

*efektoryczne

– zachowana zdolność odbierania bodźców, ale nie rusza się

– napięcie ich mięśni jest wzmożone

– mogą być kilka dni w jednej pozycji

– „poduszka powietrzna” maja przysuniętą głowę do klatki piersiowej i trzymają głowę w powietrzu tak jakby mieli pod nią poduszkę

*receptoryczne

– charakterystyczne spowolnienie ruchowe, które zwykle nie osiąga stadium bezruchu

– poruszają się wolno, snują się jak cienie

– omijają inne osoby, sprzęty ale praktycznie pozostają bez kontaktu

– stwarzają wrażenie ludzi zdezorientowanych, zagubionych

– po przeminięciu tego okresu chorobowego mają pamięć fragmentaryczną

Do bardziej płytkich stanów osłupienia należy :

– stereotypia ruchowa i słowna

– echolalia

– echomimia

3) Zespół -halucynoza

– zespół z omamami jako zespół dominujący i zwykle dołączają się omamy słuchowe, urojenia prześladowcze powiązane z treścią z omamami.
4) Zespół paranoidalny

– obejmuje omamy i urojenia, są najczęściej prześladowcze, odnoszące . Jest typowy dla schizofrenii paranoidalnej, może występować również w zespole paranoidalno-depresyjnym [nieusystematyzowane]
5) Zespół parafreniczny

– występują usystematyzowane urojenia, np. wielkościowe
6) Zespół paranoiczny

– związany z usystematyzowanymi urojeniami, często przesladowczymi odnoszącej bądź wielkościowej
7) Zespół Karpiński

-clerambault -słyszy podszepty i te myśli wnikają w jego umysł; owładnięty szatanem; pseudo halucynacje
8 ) Zespół psychoorganiczny

– świadczy on o rozległych uszkodzeniach tkanki mózgowej i jej zaniku, starzenie się mózgu, zajściem stanów zapalnych , zmiany niedokrwienia mózgu, zatrucie różnymi substancjami chemicznymi, urazy głowy, połączone ze wstrząsami mózgu. Wyróżnia się w celach jasności postać otępienną i charakteropatyczną, zwykle obydwie te postacie współistnieją ze sobą, jedna z nich jest bardziej dominująca.

* postać otępienna – zespół otępienny- występuje spadek sprawności intelektualnej niska analiza myślenia, problemy z wnioskowaniem, uogólnianie sytuacji, wysiłek umysłowy(dużo) jest nieproporcjonalny do osiągniętej wiedzy (mało)(efektów)

zaburzenia pamięci, trudno zapamiętać nowe wiadomości, stare pamięta; obniżanie krytycyzmu, , chwiejność emocjonalna,

*postać charakteropatyczna- zaburzenie w zakresie zachowania i osobowości, zaburzenia charakteru np. złośliwość, plotkarstwo

Różnice między otępieniem a niedorozwojem umysłowym

uwzględnia się następujące fakty:

– niedorozwój umysłowy ma miejsce wtedy gdy człowiek nigdy w swoim rozwoju umysłowym nie osiągnął normy intelektualnej.

– W otępieniu człowiek w swoim rozwoju osobniczym osiąga normę intelektualną; w wyniku różnych czynników jego intelekt obniżył się poniżej normy
9) Zespół amnostyczny Korsakowa

– jest postacią zespołu psychoorganicznego w którym występują konfabulacje [aniu wyrazik do zapamiętana dla ciebie ] tzn. luki pamięciowe są wypełnione treściami które nigdy nie miały miejsca

10) Zespół psychoendokrynologiczny

– w wyniku zaburzeń endokrynologicznych (hormonalnych) powstają zaburzenia psychiczne czyli np. menopauza; cukrzyca ; tarczyca-nadczynnosc- duża aktywność, nerwowość, niedoczynność-apatyczny, stonowany, małomówny
Objawy psychotyczne, takie jak omamy i urojenia są trudne do stwierdzenia z powodu znacznie ograniczonego kontaktu z chorym. Na to, że mogą one występować wskazuje czasami zachowanie chorego.

Zaburzenia świadomości (stany nieprzytomności) mogą przybierać różną postać. Niekiedy występują gwałtownie i szybko, doprowadzając do śmierci, bądź też trwają krótko i ustępują samoistnie bądź utrzymują się przez dłuższy czas. Ta ostatnia grupa wymaga szczególnego omówienia.
Zaburzenia świadomości można podzielić na cztery okresy, biorąc pod uwagę stopień kontaktu chorego z otoczeniem:
W pierwszym okresie zwanym sennością (somnolentio) chory jest senny, można jednak go obudzić, nawiązać z nim kontakt słowny (rozmową). Chory pozostawiony sam sobie zasypia.
W drugim okresie — stan półśpiączkowy — (semicoma albo sopor) nie ma kontaktu słownego, silne potrząsanie lub kłucie szpilką powoduje otwieranie oczu.
Trzeci okres to głęboka śpiączka (coma), chory reaguje jedynie na bardzo silne bodźce bólowe, wykonując nieskoordynowane ruchy. Odruchy rogówkowe są osłabione lub zniesione. Odruch reakcji źrenic na światło jest osłabiony. W tym okresie pojawiają się zaburzenia w napięciu mięśni. Może wystąpić sztywność odmóżdżeniowa lub hipotonia mięśniowa. Pojawiają się zaburzenia oddechowe, naczynioruchowe, termiczne i ze strony przewodu pokarmowego.
W czwartym okresie w najbardziej posuniętym stanie śpiączkowym (coma extremum) dochodzi do zniesienia reakcji na wszelkie bodźce bólowe. Reakcje źreniczne i rogówkowe są zniesione. Źrenice są rozszerzone, występuje całkowita wiotkość mięśni i zniesienie wszelkich odruchów. Stopniowo nasilające się zaburzenia oddechowe doprowadzają do zniesienia samodzielnego oddechu i wprowadzenia sztucznego oddychania za pomocą specjalnej aparatury. W badaniu eeg stwierdza się brak czynności bioelektrycznej mózgu. Zachowana jest jedynie czynność serca i nerek. Mówi się wówczas o tzw. izolowanej śmierci mózgu.
Przyczyn zaburzeń świadomości jest wiele i można je podzielić na dwie zasadnicze grupy:
1. Pierwotne zaburzenie świadomości — uszkodzenie i proces chorobowy dotyczy samego mózgu, ma to miejsce w udarach mózgu, krwotokach podpajęczynówkowych, zapaleniach opon i mózgu, urazach czaszkowo-mózgowych, guzach mózgu i padaczce.
2. Wtórne zaburzenie świadomości — uszkodzenie mózgu jest następstwem chorób pozamózgowych, ogólnoustrojowych lub narządowych. Ważniejsze przyczyny wtórnych zaburzeń świadomości są następujące:
a) zatrucia (CO, alkoholem, środkami nasennymi i uspokajającymi),
b) szkodliwe działanie czynników fizycznych (przegrzanie, ochłodzenie, porażenie prądem lub promieniowaniem jonizującym),
c) zakażenie ogólne (toksyny bakteryjne),
d) wstrząsy anafilaktyczne,
e) zaburzenia krążenia ogólnego,
f) zatrucia wewnątrzpochodne (śpiączka cukrzycowa, hipoglikemiczna, mocznicowa, tarczycowa, nadnerczowa oraz zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej).

Postępowanie z chorym nieprzytomnym

Ocena stopnia zaburzeń świadomości jest bardzo istotna dla obserwacji przebiegu procesu chorobowego. Między innymi bardzo przydatna jest skala opracowana przez ośrodek w Glasgow. W odpowiednich odstępach czasu bada się trzy reakcje: otwieranie oczu, reakcje słowne oraz reakcje ruchowe i ocenia ich stopień. Odpowiedzi notuje się skrótowo, np. w głębokiej śpiączce jest całkowity brak czynności otwierania oczu, ruchów i odpowiedzi słownych, czyli zapisuje się jako I/4, Il/5, III/5. Ustalenie przyczyny zaburzeń świadomości jest niekiedy bardzo trudne, ale mimo to musi być ona szybko rozpoznana, gdyż od tego zależy leczenie i możliwości wyprowadzenia chorego ze stanu zagrażającego życiu. Cały zespół osobowy, będący w danej chwili do dyspozycji, powinien włączyć się do ratowania chorego wykonując zabiegi zmierzające do ustalenia właściwego rozpoznania oraz leczenia. Jeżeli u chorego wystąpią zaburzenia oddechu i krążenia, to należy natychmiast przystąpić do ich zwalczania i dopiero po wyprowadzeniu z tego stanu przystąpić do dalszego badania. Dla pełnego ustalenia rozpoznania ważne jest zebranie od otoczenia możliwie dokładnego wywiadu. Należy ustalić, czy śpiączka wystąpiła nagle, czy rozwijała się stopniowo, jakie były objawy poprzedzające stan śpiączkowy. Badanie fizykalne nieprzytomnego odbiega od zwykłego schematu. Badanie musi być dokładne, ale przeprowadzone możliwie szybko. Chory do badania musi być rozebrany. Każdemu choremu należy zmierzyć temperaturę ciała, ciśnienie krwi i tętno. Trzeba zwrócić uwagę na oddech, zabarwienie skóry i zapach, jaki wydobywa się z ust, np.: alkoholu, acetonu (w śpiączce cukrzycowej), amoniaku (w śpiączce mocznicowej) itp. Konieczne jest dokonanie dokładnych oględzin ciała i zwrócenie szczególnej uwagi na ślady po urazach, zwłaszcza na głowie. Objawem złamania podstawy czaszki jest wyciek krwi lub płynu mózgowo-rdzeniowego (albo obu na raz) z uszu i nosa.
W badaniu neurologicznym zwracamy uwagę na:
1) obecność objawów oponowych, które mogą świadczyć o krwotoku podpajęczynówkowym lub zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych (w głębokiej śpiączce – ich brak nie wyklucza procesu oponowego);
2) stan źrenic – szerokość, równość i odruch na światło, np. jednostronne rozszerzenie źrenicy stwierdza się w krwiaku pourazowym lub udarze mózgowym, zniesienie reakcji źrenic na światło świadczy o głębokości śpiączki;
3) ustawienie gałek ocznych – w głębokiej śpiączce gałki oczne „pływają” lub są rozkojarzone, skojarzone zbaczanie może wskazywać na ognisko mózgowe;
4) dno oka – należy badać u każdego w śpiączce;
5) obecność odruchów rogówkowych – w głębokiej śpiączce są zniesione;
6) symetria twarzy kąt ust po stronie porażonej jest niżej ustawiony, policzek po tej stronie wydyma się dając tzw. objaw ,,fajki”;
7) zachowanie się kończyn – obserwuje się ruchy spontaniczne, drgawki i prężenia, obecność porażeń kończyn można stwierdzić przez bierne unoszenie i obserwację ich opadania, kończyna porażona opada szybciej, bada się napięcie mięśni, które po stronie porażonej kończyny jest zwykle obniżone;
8) stan odruchów fizjologicznych – w głębokiej śpiączce odruchy mogą być całkowicie zniesione (szczególną uwagę należy zwrócić na odruchy podeszwowe);
9) obecność odruchów patologicznych (odruch Babińskiego).
Bardzo istotne znaczenie w rozpoznawaniu przyczyn śpiączki mają badania dodatkowe, takie jak:
a) badania laboratoryjne: morfologia krwi i hematokryt, badanie moczu, poziom cukru i mocznika we krwi, K, Ca, Cl, pH, zasób zasad transaminazy we krwi. U chorych, u których śpiączka wynika z uszkodzenia mózgu, konieczne jest badanie płynu m.-rdz.,
b) badanie elektrofizjologiczne: ekg i eeg,
c) badania radiologiczne: zdjęcie rtg czaszki oraz badania kontrastowe (angiografia).
Po ustaleniu rozpoznania należy jak najszybciej przystąpić do leczenia.
Leczenie ogólnie możemy podzielić na objawowe, mające na celu zwalczanie zaburzeń krążenia, oddychania, obrzęku mózgu, oraz leczenie przyczynowe, uzależnione od przyczyn powodujących stan nieprzytomności chorego.
Chorzy nieprzytomni wymagają specjalnie fachowego i troskliwego pielęgnowania, od którego bardzo często zależy życie pacjenta. Utrzymanie drożności dróg oddechowych ma zasadnicze znaczenie.
Chorego nieprzytomnego pielęgniarka układa na boku, aby głowa znajdowała się na poziomie tułowia lub niżej. Osiąga się to przez odpowiednie pochylenie łóżka. Ułożenie w tej pozycji zapobiega zapadaniu się języka oraz ułatwia odpływ wydzieliny z jamy nosowo-gardłowej. Pielęgniarka musi pamiętać o regularnym odsysaniu gromadzącej się wydzieliny. Niekiedy nawet konieczne jest wykonanie tracheostomii.
Szczególnej kontroli podlegają: tętno, ciśnienie krwi, liczba oddechów i temperatura ciała (co 2-3 godz.). Przyspieszenie tętna, osłabienie napięcia ścian tętnic, niemiarowość, spadek ciśnienia, to dowody załamania się krążenia. Zwolnienie tętna może być objawem wzrostu ciśnienia śródczaszkowego. Dane te pielęgniarka powinna notować na specjalnej karcie obserwacyjnej, którą u ciężko chorych dołącza się do karty gorączkowej.
Równocześnie pielęgniarka zwraca uwagę na zabarwienie powłok ciała i potliwość skóry. W razie wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów należy natychmiast wezwać lekarza.
Jeżeli stan nieprzytomności utrzymuje się i chory przez kilkanaście godzin nie przyjmuje płynów, konieczne jest nawodnienie za pomocą kroplówki dożylnej z roztworu: 5% glukozy, wieloelektrolitowego płynu fizjologicznego i aminokwasów. Poda je się ok. 2 l. płynu na dobę, biorąc pod uwagę bilans wodny, stan narządu krążenia i poziom elektrolitów w surowicy krwi. Trudności wynikają stąd, że przy dużym obrzęku mózgu, chorego równocześnie trzeba odwadniać.
W razie dłużej utrzymujących się zaburzeń świadomości albo u chorych krztuszących się podczas połykania stosuje się karmienie przez zgłębnik. Do takiego karmienia stosuje się specjalne mieszanki lub zmiksowane posiłki. Chorego karmi się 2-3 razy dziennie. W pokarmie można podać lekarstwa, które wymagają stosowania doustnego.
U chorych nieprzytomnych z reguły występują zaburzenia zwieraczy pęcherza moczowego i odbytu, co prowadzi do zatrzymania moczu i stolca lub bezwiednego ich oddawania. Zatrzymanie moczu upośledza czynność nerek. Nietrzymanie moczu i stolca stwarza niebezpieczeństwo powstania odleżyn wskutek tego, że chory leży na wilgotnej pościeli. W tych przypadkach pościel należy zmieniać natychmiast. Dopóki nie powróci prawidłowa czynność pęcherza, konieczne jest jego cewnikowanie. W razie zatrzymania stolca stosuje się lewatywy.
Powikłaniem pogarszającym stan ogólny i utrudniającym usprawnianie w okresie poprawy są odleżyny. Przedłużająca się śpiączka, porażenie połowicze i zniesienie czucia powierzchniowego sprzyjają powstawaniu odleżyn. Układanie chorych nieprzytomnych na materacach przeciwodleżynowych i częsta zmiana pozycji (co 2-3h) zapobiega odleżynom. Pielęgniarka musi zwracać uwagę na należyte pielęgnowanie skóry (nacieranie spirytusem, talkowanie) oraz dbać o to żeby posłanie zawsze było suche i gładkie.

Układ nerwowy – pomyśl, o czym chciałbyś się dowiedzieć?

Spełnia on rolę koordynacyjną w stosunku do innych narządów. Prawidłowy rozwój układu nerwowego warunkuje rozwój czynności ruchowych. Układ nerwowy odbiera przez receptory (zakończenia nerwowe) bodźce działające na organizm, które biegną drogami nerwowymi do rdzenia i mózgu, gdzie są kojarzone i przetwarzane w ośrodkach ruchowych. Mózg noworodka waży 380 g, a 12-mie-sięcznego niemowlęcia — 925 g, 2-letniego dziecka — 1064 g, natomiast w 5 roku życia zbliża się do wagi mózgu dorosłego i waży 1400 g i jest ok. 3,7 razy większy niż u noworodka, podczas gdy waga ciała od urodzenia do okresu dojrzałości wzrasta aż 21 razy.

Wyróżniamy trzy rodzaje komórek nerwowych:

– neuron czuciowy

Otrzymuje on informacje, które przekazuje do ośrodków nerwowych .

– neuron ruchowy

Przekazuje on informacje pomiędzy rdzeniem kręgowym i mózgiem do gruczołów oraz mięśni.

– neuron pośredniczący

Łączy on neurony czuciowe z ruchowymi. komórki te przewodzą impulsy w mózgu oraz w rdzeniu kręgowym. Zakażenie ośrodkowego układu nerwowego wywołuje poważne schorzenia i wymaga natychmiastowego leczenia. Ze względu na specyficzny charakter tego układu, objawy i przebieg zakażenia mogą być różne. Zakażenie OUN u dzieci powoduje ostre zaburzenia neurologiczne, które mogą kończyć się poważnymi powikłaniami i trwałym kalectwem. W wyniku zakażenia pojawia się stan zapalny ośrodkowego układu nerwowego. Komórkami, wchodzącymi w skład włókien nerwowych są także komórki glejowe. Rolą tych komórek jest odżywianie oraz ochrona neuronów. Ciało komórki neuronowej jest stosunkowo duże i zwarte. Zawiera jądro komórkowe oraz znaczną ilość cytoplazmy. Od niego odchodzą liczne i różne pod względem długości wypustki, określane jako dendryty. Najdłuższa wypustka neuronu to akson.

Rolą dendrytów jest odbieranie bodźca oraz przesyłanie impulsu wzdłuż neuronu. Akson natomiast przekazuje sygnały do innych komórek nerwowych lub komórek organizmu. Struktura ta osłonięta jest pochewką, w postaci osłonki mielinowej, która spełnia funkcje ochronne. Osłonkę tworzy komórka glejowa. Pojedynczy nerw składa się z kilku wiązek, stanowiących wypustki neuronów. Leżą one obok siebie i są otoczone wspólna otoczką. W miarę oddalania się od mózgu wiązka nerwowa zmniejsza swoją średnicę.
Objawy zakażenia mogą być różne, w zależności od dokładnej przyczyny czy też wieku chorego. Do najczęściej występujących zaliczamy:
• zaburzenia świadomości jakościowe, tj. zespoły psychotyczne;
• bóle głowy;
• nudności i wymioty;
• światłowstręt;
• objawy oponowe wynikające z podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych, głównie wywoływane podczas badania lekarskiego;
• zaburzenia świadomości ilościowe: od niewielkiej senności do śpiączki;
• objawy neurologiczne, jak niedowłady, porażenia, napady padaczkowe, zaburzenia mowy (afazja), zaburzenia pamięci.

Pojawiają się także objawy ogólne, do których zaliczamy: gorączkę, osłabienie, bóle mięśniowe, potliwość, przyspieszenie lub zwolnienie akcji serca, a także wybroczyny na skórze.

Objawy choroby u noworodków są mało charakterystyczne. Najpierw następuje ogólne pogorszenie stanu dziecka, którego nie da się wyjaśnić, spadek lub zwiększenie aktywności, zaburzenia oddychania, gorączka, obniżenie temperatury, a także oczopląs, drgawki, odgięciowe ułożenie głowy. U niemowląt występuje wysoka gorączka, która nie reaguje na dostępne leki przeciwgorączkowe, wymioty, przeczulica, ciemiączko jest wypukłe, tętniące szybko. Starsze dzieci odczuwają bóle głowy, złe samopoczucie, pojawia się gorączka, wymioty, sztywność karku. Pacjent poddający się badaniu umieszczany jest w komorze aparatu, w stałym polu magnetycznym o dużej energii. Chodzi bowiem o uporządkowanie osi obrotu jąder atomów. Fale radiowe emitowane przez aparat po dotarciu do poszczególnych tkanek pacjenta wywołują w nich podobne fale radiowe. Zjawisko to nosi właśnie miano rezonansu. Następnie owe fale są z powrotem odbierane przez aparat, który dokonuje interpretacji powracających sygnałów i przetwarza je. Powstały obraz można odtworzyć na ekranie komputera w formie struktur anatomicznych.
Leki wpływające na ośrodkowy układ nerwowy stanowią poważny i bardzo złożony dział farmakologii. Mechanizmy działania tych leków zostały poznane tylko częściowo. Wynika to ze złożoności zagadnień dotyczących poszczególnych funkcji ośrodkowego układu nerwowego oraz z niejednokrotnie niejasnej patogenezy i mało poznanych patomechanizmów wielu chorób ośrodkowego układu nerwowego, zwłaszcza chorób psychicznych. Stosunkowo najlepiej zostały poznane zagadnienia związane z działaniem leków na procesy przekaźnictwa synaptycznego w różnych strukturach mózgu i na niektóre mechanizmy komórkowe związane bezpośrednio z tym przekaźnictwem. Z tego względu w dużą uwagę poświęcono omówieniu poszczególnych neuroprzekaźników i neuromodulatorów w ośrodkowym układzie nerwowym, oczywiście z uwzględnieniem możliwych wpływów na synaptyczne i komórkowe procesy związane z działaniem tych endogennych substancji. Poświęcono również wiele uwagi najważniejszym problemom neurofizjologicznym związanym z działaniem leków na czynność mózgu. Przedstawiono także podział leków wpływających na ośrodkowy układ nerwowy, ze szczególnym uwzględnieniem grup leków psychotropowych. Bodźcem nazywamy wszelkie zmiany, które powodują wystąpienie reakcji. Zmiany takie odbierane są przez różnego rodzaju receptory. Reakcja za dany bodziec odbywa się poprzez efektory, do których zaliczamy gruczoły oraz mięsnie. pomiędzy receptorem a efektorem są bardzo duże odległości. Rola przewodzenia bodźców przypada więc układowi nerwowemu. Przewodzenie bodźców możliwe jest tak zeza pośrednictwem układu hormonalnego, zwanego inaczej układem dokrewnym. Wiązki nerwowe umożliwiają bardzo szybką odpowiedź wewnętrzną lub zewnętrzna, natomiast układ hormonalny działa znacznie wolniej.
Choć panuje ogulne przekonanie o bardzo małej szkodliwości nawet długiego palenia marihuany, naukowcy jednogłośnie ostrzegają przed negatywnym wpływem tej używki na układ nerwowy. Niektórzy palacze zaczeli na własną rękę uprawiać marihuanę co spowodowało wzrostem jej palenia. Przeprowadzone badania pokazują ogromny wpływ kannabinoidów na wielkość wymienionych wyżej obszarów mózgu. Okazuje się, że miłośnicy palenia „zielonego listka” mają średnio o 12% mniejszy hipokamp (odpowiedzialny za pamięć i emocje) i o 7,1% mniejsze ciało migdałowate (ośrodek agresji i strachu). Dodatkowo, są u nich niestabilne zdolności poznawcze i większa częstość objawów psychotycznych, co po dłuższym okresie stosowania tej używki moze zaowocować chorobami psychicznymi . Specjaliści podkreślają, że dokładny wpływ kannabinoidów na tkankę mózgową nie jest do końca znany. Nie ma stuprocentowych dowodów na toksyczny wpływ okazyjnego palenia marihuany, ale istnieją liczne dowody na szkodliwość regularnego i długotrwałego stosowania tej używki.
Synapsę tworzą fragmenty błony dendrytu albo komórki innego neuronu. W synapsie koniec aksonu oraz błona leżącego obok neuronu leżą bardzo blisko, niemniej jednak nie stykają się ze sobą. Pomiędzy nimi znajduje się szczelina zwana przestrzenią synaptyczną. Kierunek przebiegu impulsu jest zawsze taki sam, biegnie on od końca aksonu, przez synapsę, do dendrytu kolejnej komórki. Na błonach wytwarza się potencjał czynnościowy. Nie może on jednak przejść poprzez szczelina synaptyczną , dlatego konieczne jest występowanie przewodnictwa chemicznego. Impuls w zakończeniu aksonu powoduje wytwarzanie się pęcherzyków, których zawartość uwalniana jest do synapsy. W pęcherzyku znajdują się głównie neuroprzekaźniki, czyli substancje, powodujące bardzo szybkie przechodzenie impulsu. Do najczęściej występujących neuroprzekaźnikow należą noradrenalina oraz acetylocholina.

Układ nerwowy ośrodkowy.

Elementami tego układu są rdzeń kręgowy oraz mózg. W skład ośrodkowego układu nerwowego wchodzą także nerwy obwodowe. Ich rolą jest łączenie mózgu i rdzenia kręgowego ze wszystkimi członkami ciała oraz ze światem zewnętrznym.

Budowa rdzenia kręgowego.

Rdzeń kręgowy tworzy wiele neuronów, które uformowane są w strukturę przypominającą bardzo długi i wąski cylinder. Rdzeń kręgowy położony jest w kanale kręgowym, znajdującym się wewnątrz kręgosłupa. Kanał ten dodatkowo wypełnia płyn rdzeniowy, który spełnia rolę odżywczą i ochronną dla nerwów wchodzących w skład rdzenia. Z rdzeniem kręgowym łączy się 31 par nerwów rdzeniowych oraz czaszkowych. Nerwy te rozgałęziają się i tworzą połączenia ze wszystkimi częściami ciała. największym nerwem jest nerw kulszowy. Jego średnica porównywalna jest ze średnica ołówka. Biegnie on do stawu biodrowego do końca nogi.
Mózg – stanowi on część układu nerwowego ośrodkowego i leży w jamie czaszkowej. mózg stanowi centrum, które gromadzi oraz przetwarza informację. Mózg budują komórki nerwowe i pełniące funkcję pomocniczą komórki glejowe. W mózgu człowieka znajduje się ok. 100 miliardów neuronów, komórki glejowe przewyższają je liczebnością 10-50-krotnie, czyli łączna liczba komórek mózgu człowieka waha się pomiędzy 200 a 500 mld.

Neurony w mózgu tworzą tysiące połączeń synaptycznych. Narząd ten jest niezwykle delikatny, dlatego od zewnątrz chronią go opony mózgowe oraz czaszka. Pomiędzy oponami znajduje się dodatkowo płyn mózgowo- rdzeniowy. W mózgu przebiegają liczne naczynia krwionośne, zaopatrujące mózg w tlen oraz substancje odżywcze.

U podstawy mózgu znajduje się pień mózgu. Przedłużeniem pnia mózgowego jest rdzeń kręgowy. W ej strukturze znajdują się liczne ośrodki, które kontrolują ciśnienie krwi, szybkość pracy serca, wentylacje płuc i in. W podwzgórzu, położonym w przedniej części mózgu, zlokalizowane są ośrodki termoregulacyjne, ośrodki głodu. W tym obszarze mózgu ma miejsce kontrola poziomu aminokwasów, jonów oraz cukrów.

W mózgu znajduje się także przysadka mózgowa. Z tą strukturą łączą się ośrodki kontrolujące emocje np. agresję. Dzięki takiemu powiązaniu obu tych struktur dochodzi do wydzielania odpowiedniej ilości hormonów.

W tylnej części mózgowia znajduje się móżdżek. Jest to element układu nerwowego którym znajdują się ośrodki kontroli odruchów niezależnych od świadomości. Dzięki móżdżkowi możliwe jest zachowanie właściwej postawy ciała oraz utrzymanie równowagi.

Te neurony, które położone są w rdzeniu kręgowym stanowią centrum rozchodzenia się łuków odruchowych. Główna funkcja rdzenia jest przenoszenie impulsów od mózgu do ciała a także w stronę przeciwną. Dlatego tak niebezpieczne są różnego rodzaju uszkodzenia rdzenia. Następuje bowiem przerwanie łączności pomiędzy nerwami mózgowymi a narządami ciała ( paraliż).