RSS

Category Archives: nerki

Jak leczyć niewydolność nerek

Posted on

Dzisiaj kilka słów o leczeniu niewydolności nerek. Nerki uważa się za zdrowe o ile prawidłowo pełnią funkcję filtracyjną. A w moczu nie znajdywane są śladów krwi albo białka.

Jak wiadomo stopień filtracji (przesaczania kłebuszkowego) zależy od wieku i wielu innych czynników, które wpływają na prace nerek. Trwałe upośledzenie funkcjonowania nerek może być wyznacznikiem przewlekłej niewydolności nerek. Nerki powinny stopniowo utracić zdolność usuwania z krwi szkodliwych produktow przemiany materii. Proces postępowania przewlekłej niewydolności nerek dzieli się na pięć stadiów: w stadiach 1-4 leczenia właściwego koncentruje się na podtrzymaniu funkcji nerek, w stadium piątym natomiast jedyną alternatywą może być też dializoterapia albo przeszczep.

Poszczególne stadia choroby przewlekłej nerek
Stadium Przewlekłej choroby nerek
Nazwa
GFR (ml/min)
1 choroba nerek z prawidłowym GFR ≥90
2 PNN wczesna 60—89
3 PNN umiarkowana 30—59
4 PNN ciężka 15—29
5 PNN schyłkowa (mocznica)
PNN – przewlekła niewydolność nerek, GFR – przesączanie kłębuszkowe

Pamiętajmy, że prawidłowa czynność nerek zapewnia optymalne warunki do pracy wszystkich narządów oraz tkanek w organizmie. Podstawowym wskaźnikiem czynności nerek może być ich wydolność. W przypadku niewydolności nerek dochodzi do niedostatecznego oczyszczania krwi oraz usuwania wody, co prowadzi do wzrostu stężenia produktów przemiany materii, toksyn oraz przewodnienia. Nerki przestają również pełnić wszystkie odmienne funkcje regulacyjne. Niewydolność nerek dotyczy nie jedynie tego narządu, „zanieczyszczona” nasza krew dociera bowiem do każdego organu oraz tkanki, zaburzając ich funkcje. Rozróżnia się dwa typy niewydolności: ostrą oraz przewlekła. Ostra niewydolność nerek posiada zazwyczaj bardziej gwałtowny przebieg, może być nie mniej jednak odwracalna.

Tak zwana przewlekla niewydolność nerek może być procesem nieodwracalnym oraz postępującym, prowadzacym do nieuchronnej utraty funkcji nerek. Wielkość przesączania kłebuszkowego (czyli GFR) oblicza się z odpowiednich wzorów na podstawie wyniku stężenia kreatyniny w surowicy krwi, uwzględniając masę ciała, wiek oraz płeć (oblicz GFR korzystając z kalkulatora GFR zamieszczonego w naszym serwisie). Przewlekla niewydolność nerek rozwija się w następstwie postępującego oraz nieodwracalnego upośledzenie funkcji narządu. Do rozwoju przewlekłej niewydolności nerek dochodzi stopniowo. Początkowo zaburzone funkcjonowanie nerek nie wpływa na funkcje innych organów. Poczatkowo powinny nie występować żadne objawy kliniczne albo są one niecharakterystyczne (np. nadciśnienie tętnicze). Niewydolność nerek charakteryzuje się utrata zdolności do oczyszczania organizmu z ubocznych produktów przemiany materii. Nerki w prawidłowy sposób nie wydalaja wody i nie kontrolują homeostazy. Niewydolność nerek objawia sie zmiana objętości wydalanego moczu albo jego brakiem. U chorego można rozpoznać objawy mocznicowego zatrucia organizmu. Schorzenie leczy sie operacyjnie albo stosując leczenia właściwego nerkozastępcze.

Jednak wiele dolegliwości nerek łatwo na poczatku pomylić z dolegliwościami spowodowanymi poprzez zwyrodnienie kręgosłupa w odcinku ledźwiowym albo tzw. bólami korzonków. Przy ostrej niewydolności nerek możliwe są wymioty, biegunka, krwotoki z przewodu pokarmowego. Kiedy dolegliwość się rozwinie, coraz rzadziej oddajemy mocz, pojawiają się obrzęki nog, rąk, niekiedy całego ciała. Wskutek zatrzymywania wody w organizmie dość żwawo zwiększa się masa ciala. Stanom ostrym towarzyszą również zaburzenia oddychania, wywołane poprzez obrzęk płuc. Mięśnie nóg oraz rak często wyraźnie drża, a przewod pokarmowy dręczony może być poprzez mdlości oraz wymioty. Przy przewlekłej niewydolności nerek pierwszym objawem może być też chwiejne ciśnienie tętnicze i tzw. zagęszczenie moczu. Z upływem czasu pojawia się wzmożone pragnienie oraz częste oddawanie moczu. Zwykle rozwija się również nadciśnienie tetnicze.

Wiadomo, że im bardziej utrwalona choroba, tym więcej objawow. Czesto pojawia się świąd skóry, obrzęki kończyn, bolesne skurcze oraz tzw. zespół niespokojnych nóg. System krążenia również szwankuje. Pojawia się zadyszka po wysiłku, bole głowy, zaburzenia widzenia spowodowane nadciśnieniem tętniczym. Nocą chorzy cierpia na napady duszności, a pojawiający się dość często bol za mostkiem może sugerować zawał serca. Stałymi objawami sa czkawka oraz wymioty. Przy ostrym kłębuszkowym zapaleniu nerek pojawia się ból w okolicy lędźwi, ciemnoczerwone zabarwienie moczu, obrzęki pod oczami oraz podwyższone ciśnienie tętnicze. Prawidłowe GFR wynosi powyżej 90 mililitrów na minutę, natomiast kiedy może być trwale mniejsze niż 60 mililitrów na minute mówimy o obecności przewlekłej niewydolności nerek. Należy pamiętać, że nie każda przewlekla dolegliwość nerek oznacza istnienie przewlekłej niewydolności nerek. W zależności od wielkości GFR wyróżnia się 5 stadiów przewlekłej dolegliwości nerek, gdzie każde wyższe stadium oznacza większe upośledzenie czynności nerek oraz poważniejsze zaburzenia i powikłania związane z ich niewydolnością (zobacz tabelę poniżej). Przewlekłą chorobą nerek nazywamy uszkodzenie narządu utrzymujące się ponad 3 miesiące. Uszkodzenie nerek objawia się nieprawidłowościami w badaniach laboratoryjnych (krwi albo moczu) albo zaburzeniami w obrazie morfologicznym albo badaniach obrazowych nerek.

Jedak na upośledzenie czynności nerek wskazuje także zmniejszone przesaczanie kłębuszkowe, czyli tzw. GFR. Towarzyszyć mu może uszkodzenie narządu albo również nerki powinny być też nieuszkodzone. Oznacza to, że chory może nie mieć objawów. Ostra niewydolność nerek – do zaburzenia pracy nerek dochodzi nagle, w krótkim czasie narastają objawy niewydolności. Za ostrą niewydolność nerek odpowiada niedostateczne ukrwienie nerki, dolegliwości kłębuszków oraz miaższu nerki i zaburzenia odpływu moczu. Ostra niewydolność nerek (ONN) może być potencjalnie odwracalnym stanem nagłego pogorszenia czynności wydalniczej nerek. Patomechanizm tego schorzenia związany może być ze spadkiem filtracji w nefronach. Zespól objawów ONN podzielić można na fazy: wstępna (zadziałanie czynnika uszkadzajacego), skąpomoczu albo bezmoczu (oligurii albo anurii), wielomoczu (poliurii) i reparacji. Niewydolność nerek to także dolegliwość niebezpieczna dla źycia oraz zdrowia każdego człowieka. Skoro ostatnio rzadziej oddajesz mocz, pojawiły się obrzeki nóg, rąk oraz całego ciała warto sprawdzić czy może nerki radzą sobie ze swoją podstawowa funkcją – oczyszczaniem organizmu.

Pamiętajmy, że bez względu na przyczynę, z czasem dochodzi do zmniejszenia liczby prawidłowo pracujących nefronów (zobacz: Budowa oraz czynność nerek) i zwlóknienia nerek. Przewlekła dolegliwość nerek zwykle posiada charakter postępujacy, co oznacza, że w sposob nieunikniony prowadzi do pogarszania się czynności nerek (zmniejszania GFR), co najogólniej można wyjaśnić przeciążeniem pozostałych sprawnych nefronów. Istnieją nie mniej jednak skuteczne sposoby leczenia, zwalniające postep uszkodzenia nerek (zobacz niżej). Leczenia właściwego obejmuje: leczenia właściwego przyczynowe, hamowanie postępu choroby, zapobieganie powikłaniom oraz ich leczenie, przygotowanie do leczenia właściwego nerkozastępczego oraz leczenia właściwego nerkozastępcze. Należy pamiętać o leczeniu dolegliwości współistniejących, profilaktyce dolegliwości sercowo-naczyniowych, których duże ryzyko wystepuje w przebiegu przewleklej niewydolności nerek. Chorzy powinni zaprzestać palenia papierosów oraz zaszczepić się na WZW typu B. Przy nawracających zakażeniach układu moczowego pacjent powinien mieć ze soba wyniki posiewu moczu oraz poziomu glukozy, a przy białkomoczu dodatkowo wynik dobowej utraty białka, badanie cholesterolu oraz wapnia. Natomiast przy nadciśnieniu tętniczym konieczne może być badanie dna oka.

Wiadomo, że przewlekła dolegliwość nerek może być częstym zaburzeniem, co wynika z dużego rozpowszechnienia głównych jej przyczyn, przede wszystkim cukrzycy, nadciśnienia tetniczego oraz miażdżycy. Ogólnie można przyjąć, że każdego roku przewlekła dolegliwość nerek wystąpi u 150 na milion osób, nie mniej jednak w starszym wieku może być ona znacznie częstsza oraz występuje także u 30% osób powyżej 65. roku życia. Dializa otrzewnowa może być przede wszystkim zarezerwowana dla dzieci, pacjentów powyżej 65 r.ż, pacjentów z cukrzycą oraz chorobami sercowo-naczyniowymi. Może być stosowana kiedy pacjent posiada ograniczony dostep do ośrodka dializacyjnego, np. ośrodek może być oddalony od miejsca zamieszkania. Może być wygodnym rozwiązaniem, bo nie ogranicza pacjentow w ciagu dnia, może być też przeprowadzana w nocy, w trakcie snu. Nie wymaga tak restrykcyjnego planu dnia oraz zapewnia większa wygodę w porównaniu z hemodializą tradycyjną. By postawić diagnozę, nefrolog da skierowanie na kolejne specjalistyczne badania, które pokażą szczegóły budowy oraz funkcjonowania nerek. Ujawnią zniekształcenia w budowie, zlogi, kamienie, torbiele, guzy. Tymi badaniami są: urografia (prześwietlenie promieniami RTG układu moczowego po podaniu kontrastu), USG (badanie za pomocą fal dźwiękowych), scyntygrafia (badanie wykorzystuje połączoną z komputerem gammakamerę, która śledzi znacznik izotopowy podany dożylnie). Objawy zależą od przyczyny, ktora doprowadziła do uszkodzenia nerek i od nasilenia samej przewlekłej dolegliwości nerek, tzn. od jej stadium (zobacz tabelę powyżej). Jeśli przyczyną może być pierwotna dolegliwość nerek, np. kłębuszkowe albo śródmiąższowe zapalenie nerek, to także objawia sie ona obecnościa bialkomoczu, krwiomoczu, niekiedy obrzękami (zespól nerczycowy) oraz – czesto – wysokim ciśnieniem krwi.

Jak widomo przeszczepienie nerki przywraca prawidłową równowagę wewnątrzustrojową oraz czynność wydzielniczą nerki i wydluża nasze życie oraz zapewnia właściwszą jakość w porównaniu z dializoterapią, i dlatego może być metodą z wyboru w leczeniu schyłkowej niewydolności nerek czyli mocznicy. Skuteczna terapia powoduje cofanie się wiekszości objawów mocznicy. Jeśli nerki niedostatecznie oczyszczają nasza krew z substancji powstających w procesie przemiany materii, toksyny gromadzą się w organizmie oraz zakłócają prace wielu narządów. To także rzutuje na samopoczucie: pojawia się zmeczenie oraz osłabienie, ocieżałość, drażliwość, kłopoty z koncentracją, brak apetytu, chudnięcie, nudności, wymioty. Ręce stają sie opuchnięte, drętwieją. Utrzymuje się także obrzęk twarzy oraz stop. Ponadto często boli głowa, a skora łuszczy sie oraz swedzi. Natomiast jeśli przyczyną może być cukrzyca albo nadciśnienie tętnicze, to także pierwszym objawem przewlekłej dolegliwości nerek może być pojawienie się niewielkiej ilości albuminy w moczu, ktore nazywamy mikroalbuminurią (gdy ilość albuminy w moczu wynosi od 30 do 300 miligramów w ciągu doby).

No i niekiedy pierwszym zauważonym objawem może być podwyższone ciśnienie krwi, zmierzone przy okazji badań okresowych do pracy albo podczas wizyty u lekarza z innego powodu, albo czestsze niż zwykle oddawanie moczu, zwłaszcza w nocy. Gdy w organizmie może być nadto duże stężenie potasu (co wykażą badania), trzeba zrezygnować z takich produktów jak pomidory (oraz ich przetwory), banany, orzechy, kakao, czekolada, nasiona roślin strączkowych, suszone owoce, musli, kasze, grzyby, wywary mięsne oraz warzywne. Bogate w potas są również miesa oraz warzywa (zwlaszcza ziemniaki). Powinno się je wstepnie obgotować, odlać wodę oraz gotować ponownie w nowej. Kiedy dojdzie do zmniejszenia przesączania kłębuszkowego, rozwijają sie objawy niewydolności nerek, będące następstwem upośledzenia czynności nerek w zakresie oczyszczania, utrzymywania homeostazy organizmu i wytwarzania aktywnych substancji (zobacz rozdział: Budowa oraz czynność nerek). Nieskuteczne usuwanie wody oraz sodu może być przyczyną gromadzenia się ich w organizmie, co prowadzi do wzrostu ciśnienia krwi, obrzęków (twarzy, stóp, dłoni) i pogorszenia pracy serca, objawiającego się zadyszką albo dusznością. Przewlekła niewydolność nerek – rozwija się poprzez dłuższy czas pod wpływem dolegliwości nerek oraz przewlekłych dolegliwości całego organizmu. Objawy kliniczne niewydolności narastaja powoli. Dolegliwość poczatkowo może nie dawać żadnych objawów. Z kolei przewlekła niewydolność nerek to także stan nieodwracalnego uszkodzenia kłębuszków nerkowych, który wymaga leczenia właściwego nerkozastepczego dla utrzymania chorego przy życiu.

Pamiętajmy, że przyczynami wystąpienia tego typu niewydolności powinny być też dolegliwości kłębuszków nerkowych (pierwotne oraz wtórne), nefropatia cukrzycowa, dolegliwości naczyń, dolegliwości cewkowo-śródmiąższowe i dolegliwości z towarzyszącymi torbielami nerek. Patomechanizm przewlekłej niewydolności nerek wiąże się ze stopniową redukcja liczby czynnych nefronów. W konsekwencji mniejsza liczba czynnych nefronow prowadzi do zaburzeń, takich jak zaburzenia gospodarki jonowej (wapniowo-fosforanowej, wodorowęglanowej oraz potasowej), zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, hiperparathormonemii i upośledzenia funkcji wydalniczych oraz wewnatrzwydzielniczych. Przy zaawansowanej mocznicy dochodzi do zaburzeń gospodarki fosforanowej. Wtenczas trzeba zrezygnować z takich pokarmów, jak ryby, podroby, cielęcina, gesina, płatki zbożowe, kasze, musli, nasiona strączkowe, pieczywo razowe, dania błyskawiczne oraz napoje gazowane. Upośledzenie wydalania fosforanów i wytwarzania aktywnej postaci witaminy D prowadzi do nadczynności przytarczyc i różnorodnych zaburzeń kości, nazywanych osteodystrofią nerkową.

Jednak kiedy stężenie fosforanów może być duże, powinny one wiazać sie w tkankach z wapniem oraz wspolnie odkładać w ścianach tetnic, zwiększajac ryzyko zawału serca oraz udaru mózgu. Nadto małe wytwarzanie erytropoetyny może być przyczyną niedokrwistości (anemii), a upośledzone wydalanie kwasów prowadzi do tzw. kwasicy. W organizmie gromadzi się dużo substancji, które zdrowe nerki skutecznie usuwają. Substancje te nazywane toksynami mocznicowymi zaburzają czynność wszystkich narządów organizmu. W ciężkiej niewydolności nerek występuje dużo różnorodnych objawów, z których główne zebrano w tabeli poniżej. Przewlekłą niewydolność nerek można podzielić na cztery etapy.W pierwszym niewydolność nerek pozostaje utajona, chory wydala większą objetość moczu. Drugi etap to także wyrównana niewydolność nerek. Objawami są nadciśnienie tętnicze oraz niedokrwistość. W trzecim stadium pracuje jedynie 25% miąższu nerek. Chory odczuwa osłabienie, posiada problemy z pamięcia oraz snem, waga ciała zmienia się – dochodzi do spadku lub do wzrostu z pojawieniem się obrzęków. U kobiet może dojść do zaburzenia miesiączkowania. Czwarty etap to także mocznica, czyli schyłkowa niewydolność nerek. Okres ów może być niebezpieczny dla życia, pojawiają się liczne objawy kliniczne, istnieje konieczność leczenia właściwego nerkozastępczego. Ważne może być przyjmowanie ściśle ustalonej poprzez lekarza ilości płynów. Sposób przygotowania potraw powinien być też taki, jak w diecie lekkostrawnej. Należy unikać smażenia, pieczenia oraz obsmażania. Najlepiej gotować albo piec w folii.

Wiadomo, że przewlekła chorobę nerek lekarz rozpoznaje na podstawie utrzymujących się dłużej niż 3 miesiące cech uszkodzenia nerek albo zmniejszenia przesączania kłębuszkowego (GFR). Na podstawie dolegliwości zgłaszanych poprzez pacjenta i objawów stwierdzonych w trakcie badania, lekarz może podejrzewać obecność uszkodzenia nerek a także ich niewydolności, jednak, by potwierdzić rozpoznanie, należy wykonać badanie moczu, oznaczenie stężenia kreatyniny w surowicy krwi oraz, zwykle, wykonać USG nerek. Na podstawie stężenia kreatyniny oblicza się wielkość przesączania kłębuszkowego (GFR) oraz określa stadium przewlekłej dolegliwości nerek. W pierwszej kolejności należy określić, czy może pacjent cierpi na ostrą, czy może przewlekłą niewydolność nerek. Następnie należy ustalić jej przyczyny, biorac pod uwagę możliwość wywołania takiego stanu pacjenta stosowaniem lekow nefrotoksycznych. Na podstawie badań określa sie stopień niewydolności i ocenia odmienne biochemiczne oraz hematologiczne markery (np. ciśnienie krwi czy może równowagę płynową ustroju). Z wywiadu z kolei należy uzyskać informacje na temat towarzyszących chorobie symptomów i współistniejących dolegliwości układu sercowo-naczyniowego czy może również przewodu pokarmowego, które powinny mieć wpływ na leczenie.

Jak zadbać o to żeby nerki były zdrowe

Posted on

Opowiemy o tym jak zadbać o nerki. Mówi się czasami, że zdrowe nerki oznaczają błyszczące włosy oraz elastyczną skórę, a przede wszystkim mocne kości. Tak jest, bo praca nerek wpływa na funkcjonowanie innych narządów. Kontroluja ilość płynów ustrojowych i steżenie jonów we krwi. Dzięki nim zachowana może być równowaga zasadowo-kwasowa i właściwy poziom sodu. To również co może być niepotrzebne albo w nadmiarze może być wydalane. I dlatego skoro nerki zaczynają niedomagać, nasza krew nie może być dostatecznie oczyszczana oraz dociera do innych organow z toksynami i odpadami przemiany materii. Jednym słowem, kiedy praca nerek może być zaburzona, wówczas zatruty może być caly organizm. Przyjrzyj sie swoim paznokciom. Kiedy nerki nie pracują jak trzeba, na paznokciach powinny pojawić się maleńkie, białe plamki.

Powesz – ale co z wizytami w toalecie – ostatnio rzadziej oddajesz mocz? Powinno cię to również zaniepokoić. Alarmujące są też obrzęki twarzy, rąk oraz nóg. Twój organizm niepotrzebnie magazynuje nadmiar wody. Skoro do tego wszystkiego czujesz nieustanne zmęczenie, brak koncentracji, nudności, a nasza skora łuszczy się oraz każdego dnia masz worki pod oczami, to również znak, że trzeba wspomóc prace nerek, by mogły lepiej gospodarować płynami ustrojowymi. Nerki to również naturalny „filtr” organizmu. W przypadku najczęściej występujących schorzeń nerek takich jak kamica nerkowa i zakażenia układu moczowego, picie dużej ilości płynów może być niezwykle istotne, bo zwiększona diureza (wydzielanie moczu) w naturalny sposób przepłukuje oraz „oczyszcza” drogi moczowe. Dodatkowo w przypadku osób z problemem kamicy nerkowej, pomaga wypłukiwać z dróg moczowych substancje, które powinny doprowadzić do formowania sie kamieni. O nerkach często mowi się, że są swoistymi filtrami ludzkiego organizmu. Oraz słusznie, ponieważ oczyszczają krew, odfiltrowując z niej nadmiar wody, regulują jej poziom, również poziom minerałów, np. sodu oraz potasu. Usuwają z krwi produkty przemiany materii, toksyny, resztki niektorych leków. Utrzymują równowagę wodno-elektrolitową oraz kwasowo-zasadową, a również wydzielają hormony. Pomimo tego, że są niewielkie (każda waży około 150 g), spełniaja ważną funkcję w organizmie. Sa odpowiedzialne za utrzymanie stałego środowiska wewnętrznego organizmu, a również regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej, humoralnej oraz hormonalnej. Dzieki temu wszystkie organy oraz tkanki powinny pracować w optymalnych warunkach, co może być niezbędne do prawidlowego funkcjonowania całego organizmu. Może być to rownież gigantyczna praca. Naukowcy wyliczyli, że te nasze filtry oczyszczają oraz przywracają do krwiobiegu 180-200 litrów plynów na dobę. Może być to również ilość, która można wypełnić około 20 wiader. Każdej doby nerki usuwają poza organizm około 2 litrow płynów w postaci moczu. Masz nadwagę? Postaraj sie ją zrzucić, a ulgę poczują też nerki. Pamiętaj jednak, by nie odchudzać się dietą Dukana, bo nadmiar bialka zdecydowanie nerkom nie służy. By schudnąć czy może utrzymywać wagę, jadaj codziennie 4–5 niewielkich, małosłonych posiłków. Co powinno się w nich znaleźć? Spora dawka warzyw. Nerki są zbliżone kształtem do ziaren fasoli. Sa umiejscowione głeboko w jamie brzusznej. Stanowia cześć układu moczowego, w ktorego skład wchodza wciąż jeszcze drogi moczowe, czyli moczowody, pęcherz oraz cewka moczowa. Podstawową jednostką czynnościową nerki może być tzw. nefron. Składa się on z kłębuszka nerkowego i cewki zbiorczej. W każdej ludzkiej nerce może być około 1,2 mln nefronów. O nerkach często mówi się, że są swoistymi filtrami ludzkiego organizmu. Oraz słusznie, ponieważ oczyszczaja krew, odfiltrowując z niej nadmiar wody, regulują jej poziom, rownież poziom minerałów, np. sodu oraz potasu. Usuwaja z krwi produkty przemiany materii, toksyny, resztki niektórych leków. Utrzymują równowagę wodno-elektrolitową oraz kwasowo-zasadową, a również wydzielają hormony. Pomimo tego, że są niewielkie (ok. 150 g każda) spełniają ważną funkcję w organizmie. Są odpowiedzialne za utrzymanie stałego środowiska wewnętrznego organizmu, a rownież regulacje gospodarki wapniowo-fosforanowej, humoralnej oraz hormonalnej. Dzieki temu wszystkie organy oraz tkanki powinny pracować w optymalnych warunkach, co może być niezbedne do prawidłowego funkcjonowania calego organizmu. Może być to również gigantyczna praca. Naukowcy wyliczyli, że te nasze filtry oczyszczają oraz przywracają do krwiobiegu 180-200 litrów plynów na dobę. Może być to również ilość, która można wypełnić około 20 wiader. Każdej doby nerki usuwają poza organizm około 2 litrów płynów w postaci moczu. Nerki sa narządem miąższowym wrażliwym na działanie rożnorodnych czynników. I dlatego zmiany w nich powinny być też spowodowane nie jedynie ich własnymi schorzeniami, ale również wynikać z uszkodzeń wywołanych poprzez odmienne dolegliwości rozwijajace się w organizmie.

A zatem drogi moczowe, których częścia sa nerki eliminują z krwi pozostałości z rozpadania się komórek oraz trawienia pokarmów. Dolegliwości nerek, zapalenie dróg moczowych i zapalenie nerek może zaburzyć ich funkcjonowanie. Sekcja dolegliwości nerek może być zwiazana ze zwyrodnieniami oraz cechami wrodzonymi (wielotorbielowość nerek, Zespół Alporta). Powinny to również być też dolegliwości dziedziczne oraz nabyte, jak np. zapalenie nerki w wyniku infekcji paciorkowcem, spowodowane oslabieniem ukladu odpornościowego albo przyjmowaniem substancji toksycznych (np. niektórych leków). Nerki powinny zostać osłabione też poprzez dolegliwości naczyń krwionośnych, nadciśnienie oraz cukrzycę. Zacznij od wprowadzenia do jadłospisu warzyw, które będą stymulować prace nerek. Sięgnij po seler, koper, pietruszkę, bakłażan, pomidory, brokuły, marchew, cebule, czosnek. Są moczopedne, zatem działaja odwadniająco. Oczyszczanie nerek będzie skuteczniejsze, kiedy sporządzisz z sok – jednowarzywny albo łączący np. marchew z selerem oraz pietruszką. Bardzo dobrze może być rozpoczynać każdy dzień kuracji od picia soku na czczo. Podobnie jak moczopędne warzywa, będą dzialać niektore owoce sezonowe, np. truskawki, poziomki, agrest, zwlaszcza zmieszane z borówkami, gruszkami oraz żurawiną. Nie jedynie orzeźwią oraz ugaszą pragnienie, ale oraz przyspieszą przemianę materii i pomogą w usuwaniu toksyn. Soki warzywno-owocowe najlepiej pić 3 razy dziennie po pól szklanki, przed posiłkiem. Taka kuracja powinna trwać 10-14 dni. Należy jednakże mieć również na uwadze rodzaj przyjmowanych płynów. Otóż istnieje powszechne przekonanie, iż piwo korzystnie wpływa na nerki, bo działa moczopędnie oraz pomaga filtrować nerki. Jednakże nie wolno zapominać, iż zawiera ono alkohol, ktory może mieć szkodliwy wplyw na organizm i zawiera tzw. „puste kalorie”. I dlatego również najbardziej optymalnym wyborem może być woda mineralna. Wybierajmy wody nisko mineralizowane, które nie obciążają układu moczowego nadmiarem jonów. Najczestsze dolegliwości samych nerek to również ostre albo przewlekłe zapalenia kłębuszków i zmiany śródmiąższowe (dawniej określane jako odmiedniczkowe). Z reguly sa one skutkiem infekcji, działania toksyn, ale powinny być też też wywołane poprzez autoagresję samego organizmu. Do czynników uszkadzających nerki należą też złogi potocznie nazywane kamieniami. Coraz dużo częściej spotyka się tzw. wielotorbielowatość nerek. Może być to również dolegliwość polegajaca na zastępowaniu miąższu nerkowego tworzacymi się samoistnie torbielami. Tego schorzenia nie należy mylić z nagminnie występującymi, nieszkodliwymi pojedynczymi torbielami nerek. Osobną grupe stanowią nowotwory, które powinny sie rozwinąć w nerkach oraz układzie moczowym, tak jak we wszystkich innych organach oraz układach organizmu. Zdrowe nerki nie potrzebują, by je leczyć. Możesz jednakże ułatwić im pracę, popijając od czasu do czasu napary wspomagające oczyszczanie organizmu lub fundując sobie 2–3-tygodniową kurację. Pamiętaj jednakże o tym, że mikstury takie mają działanie moczopędne. Najczestsze dolegliwości samych nerek to również ostre albo przewlekłe zapalenia kłębuszków i zmiany śródmiąższowe (dawniej określane jako odmiedniczkowe). Z reguły sa one skutkiem infekcji, działania toksyn, ale powinny być też też wywołane poprzez autoagresję samego organizmu. Do czynników uszkadzających nerki należą też złogi potocznie nazywane kamieniami. Coraz dużo częściej spotyka sie tzw. wielotorbielowatość nerek. Może być to również dolegliwość polegająca na zastępowaniu miąższu nerkowego tworzącymi sie samoistnie torbielami. Tego schorzenia nie należy mylić z nagminnie występującymi, nieszkodliwymi pojedynczymi torbielami nerek. Osobna grupę stanowia nowotwory, które powinny się rozwinąć w nerkach oraz układzie moczowym, tak jak we wszystkich innych organach oraz układach organizmu. Jedz zioła. Mają przeciwdziałać zatrzymywaniu wody w organizmie. Poprzez następne dwa tygodnie sporządzaj napary z moczopędnych roślin: pokrzywy, brzozy oraz rdestu ptasiego. Pomogą rownież wypłukać toksyny i piasek nerkowy. Intensywniejsze odprowadzanie wody z organizmu zwalczy opuchlizne oraz obrzeki i pomoże zmniejszyć ciśnienie tętnicze krwi. Zioła będą również stymulować proces usuwania mocznika, bo kiedy nerki są mniej wydolne, wowczas dochodzi do podwyższenia jego stężenia we krwi. A to również niebezpieczne, bo organizm żwawo się wtenczas zatruwa. Ale detoks to również nie wszystko, bo zioła zadziałają również bakteriobójczo. Skutecznie również zahamuja procesy zapalne w układzie moczowym oraz pokarmowym. Możesz je kupić w formie herbatek do zaparzania (1-2 saszetki na szklankę) lub suszone do sporządzania naparów. Na pół litra wrzatku wrzuca się 1 łyżke ziół oraz odstawia do naciagnięcia pod przykryciem na 10-15 minut (wszystkie ziola w oddzielnych naczyniach). Po przecedzeniu, każdy z naparow należy pić w ilości 1/4 szklanki 3 razy w ciągu dnia, najlepiej przed posiłkiem albo przekaska (by napar nie był zimny można dolać wrzątku). Uważaj jednak, by nie przekraczać dziennie 2-3 szklanek naparów. Moczopędne zioła działaja co prawda z różną intensywnością, ale picie ich w większej ilości może grozić odwodnieniem. W aptekach są też gotowe mieszanki ziołowe na poprawe pracy nerek. Takie złożone preparaty jesteśmy w stanie pić dopiero po konsultacji z farmaceutą albo internistą, ponieważ niektóre z ziól powinny niekorzystnie wpłynąć na współistniejące schorzenia. Zdrowe odżywianie i dbanie o utrzymanie prawidłowej wagi to również czynnik pomagajacy zachować zdrowe nerki. Osoby z nadwagą są dużo częściej narażone na dolegliwości nerek np. kamicę nerkową, stany zapalne dróg moczowych. Jak powszechnie wiadomo nadwaga sprzyja rozwojowi innych dolegliwości takich jak cukrzyca, czy może nadciśnienie, co może z kolei doprowadzić do powstania niewydolności nerek. Kamica nerkowa to również dolegliwość polegająca na wytrącaniu sie w drogach moczowych nierozpuszczalnych złogów substancji chemicznych stanowiących prawidłowy albo patologiczny składnik moczu. Kamica nerkowa może być jednym z najczęstszych schorzeń układu moczowego. Mężczyźni chorują na nią trzy razy dużo częściej niż kobiety. Istnieje parę czynników rozwoju tej choroby: uwarunkowania genetyczne, wady budowy układu moczowego, zakażenia, przyjmowane środki leczenia i niewłaściwa dieta. Powiększanie się kamieni może mieć groźne konsek­wencje, takie jak całkowita niedrożność drog moczowych czy może zniszczenie miąższu nerkowego. Kamica może przebiegać zarówno z ostrymi objawami (kolka nerkowa, parcie na pęcherz oraz krwiomocz), jak oraz bezobjawowo. ów drugi przypadek posiada miejsce wtedy, kiedy kamień może być obły oraz nie zatyka drog moczowych. Istnieje pare czynników rozwoju tej choroby: uwarunkowania genetyczne, wady budowy układu moczowego, zakażenia, przyjmowane środki leczenia i niewłaściwa dieta. Powiększanie się kamieni w nerkach może mieć groźne konsekwencje, takie jak całkowita niedrożność drog moczowych czy może zniszczenie miąższu nerkowego. Kamica może przebiegać zarówno z ostrymi objawami (kolka nerkowa, parcie na pęcherz oraz krwiomocz), jak oraz bezobjawowo. ow drugi przypadek posiada miejsce wtedy, kiedy kamień może być obły oraz nie zatyka dróg moczowych.

Zainwestuj także w smakowite oraz orzeźwiające przekaski z arbuza. Im wiecej razy w ciągu dnia, tym lepiej dla nerek. Bo jedzenie tego owocu w dużej ilości, spowoduje, że mocz wraz z toksynami będzie wydalany cześciej. Ważne by w tym czasie rozgrzewać nerki gorącymi kąpielami badź okładami. Okłady nie jedynie pobudzą cię energetycznie, ale wpłyną również na krażenie plynów ustrojowych. Jak się do tego zabrać? Wystarczy zagotować w garnku 4 l wody, następnie wrzucić starty imbir (jeden korzeń) oraz podgrzewać poprzez kwadrans (nie doprowadzając do wrzenia). W tym momencie trzeba w przecedzonym plynie zmoczyć ręcznik oraz ułożyć jego na plecach na wysokości nerek. Na mokry kompres najlepiej położyć suchy reczniki oraz nakryć się kocem. Kiedy temperatura okładu spadnie, znowu powinno się zmoczyć ręcznik w wywarze z imbiru oraz powtórzyć kompres. Po takim 10-15 minutowym seansie na skorze pleców pojawia się czerwony odczyn. Być może będzie on nierówny, bo może być uzależniony od pracy każdej nerki z osobna. Ale czerwona nasza skóra to również dobry znak – nerki zostały pobudzone do pracy. Oklady należy powtarzać poprzez 7 do 10 dni. Wywar starcza przeciętnie na 2-3 dni, w następnej kolejności trzeba przygotować nowy. Skoro używasz środków do higieny intymnej, stosuj jedynie te sprawdzone, które nie wywołują podrażnień skóry okolic intymnych. Podrażnienia, uczulenia, czy może uszkodzenia skory w owych okolicach powinny zwiększać ryzyko wnikania drobnoustrojow do dróg moczowych. Na stan nerek poza wymienionymi własnymi schorzeniami powinny wpływać również odmienne choroby, np. cukrzyca typu 2, toczeń trzewny, dolegliwości reumatyczne, nowotwory (nawet te odległe od ukladu moczowego). Nieco inna może być zależność pomiędzy stanem nerek a nadciś­nieniem. Problemy z nerkami powinny być też zarówno przyczyną, jak oraz skutkiem nadciśnienia. Obydwie dolegliwości powinny również występować niezależnie od siebie. Ustalono, że dolegliwości sercowo-naczyniowe występują dużo częściej u osób z przewlekłą chorobą nerek niż u pozostałych. Nierzadko ze skutkiem śmiertelnym. Z kolei niedokrwistość nerkowa przyczynia się do rozwoju dolegliwości układu krążenia, ponieważ serce, by zaopatrzyć sie w tlen, musi pracować bardziej intensywnie. Wysilek ów może doprowadzić do przerostu lewej komory serca oraz obniżenia jego wydolności. Skutkiem niedokrwistości nerek może być też rownież anemia. Najgroźniejsze może być jednakże to, że niedokrwistość nerkowa, niewydolność serca i przewlekła dolegliwość nerek tworza błędne koło, ponieważ symptomy każdego ze schorzeń pogarszają objawy pozostalych. Może być to również tzw. zespół sercowo-nerkowy. Na stan nerek poza wymienionymi wlasnymi schorzeniami powinny wpływać rownież odmienne choroby, np. cukrzyca typu 2, toczeń trzewny, dolegliwości reumatyczne, nowotwory (nawet te odległe od układu moczowego). Nieco inna może być zależność pomiędzy stanem nerek a nadciśnieniem. Nerki powinny być też zarówno przyczyna, jak oraz ofiarą nadciśnienia. Obydwie dolegliwości powinny również występować niezależnie od siebie. W kapsułkach oraz tabletkach znajdziesz jesteśmy w stanie ekstrakty moczopędnych ziól, warzyw oraz owocow. Należy je zażywać przed albo w trakcie posiłku, od 2 do maksymalnie 6 tabletek dziennie poprzez miesiac (informację o dawkowaniu znajdziesz na opakowaniu). Warto sięgnąć po kapsułki czarnego bzu, mniszek lekarski czy może zielona herbatę firmy Aboca. Sproszkowany liść pokrzywy oraz ziele skrzypu znajdziesz w preparacie Urticaps, z kolei w Nefro Protect oprócz pokrzywy może być również peruwiańska roślina chanca piedra, która wplywa na rozluźnienie mięśni drog moczowych oraz bardzo dobrze sprawdza się przy klopotach z kamieniami w przewodach moczowych. Żurawina Gal to również produkt, w którym obok moczopędnego skrzypu polnego są również owoce żurawiny. Zakwasza ona mocz, co utrudnia bakteriom przyleganie do ścianek pecherza. Według badań klinicznych u zażywających preparaty z żurawina może być ponad 60 proc. mniej bakterii w moczu. Dobroczynna żurawina występuje w różnorodnych mieszankach: m.in. z wyciągami z liści pietruszki (Femisept Uro), ze sproszkowanym korzeniem mniszka lekarskiego (Doppelherz Aktiv) czy może wzbogacona zielona herbatą, sproszkowaną pokrzywa oraz kłączami moczopędnego perzu (Aqua Femin). Niezmiernie istotne może być prawidłowe pobieranie probki moczu do badania. Po pierwsze, próbka moczu powinna być też pobierana z pierwszej porannej porcji moczu. Po drugie, mocz na badanie ogólne oddajemy do specjalnego pojemniczka, który zakupimy w aptece albo dostaniemy w laboratorium. Skoro wraz z badaniem ogólny przeprowadzony będzie posiew (hodowla bakterii), pojemnik powinien być też jałowy (ważne, by wspomnieć o tym w aptece albo laboratorium). Po trzecie, przed oddaniem moczu należy dokładnie umyć (wodą z mydłem) okolice zewnętrznego ujścia cewki moczowej. Po czwarte, probka moczu powinna pochodzić z tzw. środkowego strumienia moczu – oddawanie moczu rozpoczynamy do ubikacji, nastepnie mocz oddajemy do pojemniczka, a w następnej kolejności kończymy oddawanie moczu znowu do ubikacji. Wreszcie, kobiety powinny unikać oddawania moczu do badania 3 dni przed oraz 3 dni po miesiaczce. Pamiętać należy, że próbka moczu do badania powinna jak najszybciej znaleźć się w laboratorium, najlepiej w ciągu 2 godzin po jej pobraniu. Niezależnie od rodzaju dolegliwości podstawowym wskaźnikiem czynności nerek może być ich wydolność. Inaczej mówiąc, może być to rownież możliwość spełniania poprzez nie wszystkich fizjologicznych funkcji. Niestety, w niektórych chorobach nerek dochodzi do ich niewydolności. Przejawia sie to również niedostatecznym oczyszczeniem krwi, nieusuwaniem nadmiaru wody, szkodliwych produktów przemiany materii oraz toksyn, a również zahamowaniem wszystkich innych funkcji regulacyjnych. ów swoisty „strajk” nerek oznacza poważne konsekwencje nie jedynie dla nich samych. Nieoczyszczona nasza krew dociera przecież do każdego narządu oraz tkanki, powodujac zaburzenia ich funkcji. Słowem, niewydolność nerek może sie żwawo przełożyć na niewydolność całego organizmu. Rozróżnia się dwa typy niewydolności nerek: ostrą oraz przewlekłą. Wbrew nazwie tę ostrą łatwiej opanować oraz wyleczyć. Natomiast przewlekła może być procesem postępującym oraz nieodwracalnym. Na szczęście wspólczesna medycyna potrafi mu się przeciwstawić oraz zastosować tzw. leczenia właściwego nerkozastępcze. Ustalono, że dolegliwości sercowo-naczyniowe występują dużo częściej u osób z przewlekłą chorobą nerek niż u pozostałych. Nierzadko ze skutkiem śmiertelnym. Z kolei niedokrwistość nerkowa przyczynia się do rozwoju dolegliwości układu krążenia, ponieważ serce, by zaopatrzyć się w tlen, musi pracować bardziej intensywnie. Wysiłek ow może doprowadzić do przerostu lewej komory serca oraz obniżenia jego wydolności.

Kamienie nerkowe – jak z nimi walczyć, jak leczyć?

Posted on

Jest to ból nie do opisania, porównywalny tylko z bólem najwyższego stopnia takimi jaki na przykład występuje podczas rodzenia. To ból związany z kamieniami w nerkach. Proces wytrącania się zlogów czyli kamieni w drogach moczowych może być najczęściej wynikiem nałożenia się szeregu czynników. Najważniejszym może być koncentracja w moczu składnika, który występuje w nim w warunkach zdrowia albo pojawia się jako skutek schorzeń albo zdarzeń patologicznych. To także schorzenie dotyczy zwłaszcza nerek. Powstaje ona w wyniku odkładania się substancji, które nie rozpuszczają sie w wodzie albo rozpuszczają się dług. Powoduje to także powstanie zlogów, ktore blokują przepływ moczu przy jego wydalaniu albo utrudniają. Kamica nerkowa to także dolegliwość polegajaca na wytrącaniu się w drogach moczowych nierozpuszczalnych kamieni.

Jak wiadomo kamienie nerkowe to także zbite, twarde złogi powstające w procesie krystalizacji soli kwasu moczowego w kielichach oraz miedniczkach nerkowych – tzw. kamienie moczanowe. Kamienie nerkowe składające się glównie z soli wapniowych występują poczatkowo pod postacią piasku nerkowego. Jeśli kamień nerkowy utknie w drogach moczowych, wowczas dochodzi do skurczu mięśni oraz bolesnej kolki nerkowej. Może być to także ból przerywany, odczuwany w plecach, promieniujący w okolice pachwin. Z powodu kamicy nerkowej dużo częściej cierpią mężczyźni niż kobiety. Najczęściej chorym zaleca sie spożywanie dużej ilości płynów (do kilku litrów dziennie), w tym naparów zwiększających diurezę, czyli wydalanie moczu. Pomocne powinny być też zioła, takie jak herbatka z pokrzywy, mniszka lekarskiego czy może korzeni poziomki, działające moczopędnie. Zaleca się również wzmożony ruch fizyczny – radzi lekarka. – W przypadku silnych bóli, związanych z tzw. kolką nerkową, dolegliwości złagodzić można przyjmując środki leczenia o działaniu rozkurczowym i silne preparaty przeciwbólowe. Nerki to także chemiczny kombinat pracujący pełną parą poprzez cała dobę. Filtrują nasza krew oraz oddzielają z niej szkodliwe substancje powstające podczas przemiany materii. Owe substancje wraz z moczem wydalane są na zewnątrz z organizmu. Niestety, bywa oraz tak, że sekcja z nich pozostaje na dnie kielicha nerkowego oraz tworzy tamże płytkę osadową. Skoro nie zdola się ona sama rozkruszyć oraz nie wypłynie wspólnie z moczem, dołączają do niej kolejne warstwy osadu oraz zaczynają się formować kamienie nerkowe. W większości przypadków tworza się w kielichach nerki. Stąd powinny się przemieszczać do miedniczek nerkowych, moczowodów oraz pęcherza. Skad się biorą kamienie w nerkach? Tworzą się z minerałów oraz skrystalizowanych soli. Ponad 80 proc. z nich zawiera wapń – nie zostało jednakże w pełni wyjaśnione dlaczego. Prawdopodobnie wchłaniany z pokarmu wapń nie zostaje w calości wydalony z moczem, ale gromadzi sie w nerkach. Być też może też oraz dlatego, że ludzkie kości uwalniają nadmierną ilość tego minerału do krwi na skutek zaburzeń przemiany materii. Powstawanie oraz powiększanie się złogów przyspiesza niekorzystny odczyn moczu. Dodatkowo na formowanie się zlogów maja istotny wpływ: zastój i/lub zakażenie moczu, niedobór w moczu substancji przeciwdziałających kamicy i wystepowanie w moczu organicznych jąder krystalizacji. Lecznicze działanie niektorych wód -zwane krenoterapia – może być znane medycynie od dawna. Zatem już w starożytnym Egipcie doceniano zalety kuracji pitnej, na ich temat wypowiadał się ojciec medycyny – Hipokrates. Jednakże na naukowe opracowania trzeba było czekać do końca XVII wieku. Jedną z pierwszych rozpraw wsławił się Giorgio Baglivi, wykładający na katedrze anatomii oraz chirurgii w Rzymie. Opisał on działanie lecznicze wód ze źródeł Fiuggi w dolinie Latinum. Woda ta uwalnia od kamieni nerkowych oraz zapobiega ich powstawaniu. W poźniejszej rozprawie dopowiedzial aktualną do dziś prawdę, że kto raz cierpiał na kamienie nerkowe, musi liczyć sie z ponownym powstaniem, skoro nie oczyszcza krwi za pomocą odpowiednich środków, do których należy przede wszystkim woda Fiuggi. Wode tę Włosi z powodzeniem stosują do dzisiaj w leczeniu kamicy nerkowej. Niewydolność często obejmuje obie nerki. Dochodzi do tego zawsze w postaciach funkcjonalnych oraz w chorobach dotykajacych tkanki nerki, podczas kiedy odmienne okoliczności są względnie rzadkie (obustronna kamica nerkowa, obustronna niedrożność tętnic nerkowych itd.). W związku z powyższym za zagrożone tym schorzeniem sa uważane osoby posiadające jedynie jedną nerkę w wyniku wad rozwojowych albo nefrektomii przeprowadzonej z powodu urazów, nowotworów itd. Większość objawow klinicznych ostrej niewydolności nerek wynika z gwałtownej utraty funkcjonalności wydalniczej nerki z nagromadzeniem sie końcowych produktów metabolizmu białek, które są toksyczne dla organizmu, i z zaburzeniami równowagi wodnej oraz elektrolitycznej. Nerki to także olbrzymie oczyszczalnie organizmu. Stale filtrują krew, z której usuwają produkty uboczne przemiany materii po to, by wraz z moczem pozbyć się ich z organizmu. Niekiedy sekcja z nich pozostaje na dnie tzw. kielicha nerkowego oraz ulega krystalizacji, tworząc płytkę osadową. To także z nich z czasem formuje sie piasek albo kamienie nerkowe. Minerały, jakie się w niej znajdują, pobudzają enzymy zawiadujące gospodarką wodną. Powoduje to także wydzielanie z moczem protoplastów kamicy nerkowej – kwasu moczowego, szczawiowego oraz fosforowego, oraz to także znacznie wieksze niż przy piciu zwykłej wody. Polscy urolodzy ustalili doświadczalnie, że podawanie krynickich wód – „Jan” oraz „Józef” wyraźnie poteguje wydalanie z moczem soli wapnia, fosforanów oraz magnezu. Słowem wzmaga wydalanie z organizmu podstawowego budulca kamieni moczowych. Może to także być też bolesne dla człowieka. Objawem kamicy nerkowej może być mocny ból w boku i z tyłu na wysokości nerek , pod żebrami. Często ból promieniuje do brzucha . Bóle te zdarzają sie wnet oraz są trudne do zniesienia. Często może być konieczny w takich przypadkach zabiega chirurgiczny podczas, ktorego uwa się kamienie znajdujące się w nerkach. Jeśli w nerkach znajduje się piasek może być to także również rodzaj kamicy, ktory powoduje uczucie silnego pieczenie podczas oddawania moczu. Kamienie w nerkach powstają kiedy krystalizują się takie substancje jak wapń, fosfor, magnez, kwas szczawiowy. Przyczyną powstania kamieni nerkowych powinny być też niektóre leki. Częste łykanie środków przeciwbólowych grozi powstaniem kamieni w nerkach. Dla zabezpieczenia przed kamicą nerkową warto wypijać codziennie duże ilości płynów. Objawami kamicy nerkowej są bóle nerek Podstawowe znaczenie w trakcie napadu kolki posiada podanie lekow przeciwbólowych (w wypadku silnych dolegliwości włącznie z opioidami: tramadolem, petydyna oraz morfiną) oraz rozkurczowych. W łagodzeniu objawów pomaga również nawodnienie, stymulacja diurezy i postępowanie ogólne mające na celu uspokojenie chorego (np. ciepla kąpiel). Skoro kamień może być niewielki, możesz jego wydalić sama poprzez drogi moczowe. Urolodzy twierdzą, że 80 proc. chorych, których kamienie nie przekraczają 4 mm średnicy, pozbywa się ich jesteśmy w stanie w ów sposób. W trakcie tzw. rodzenia kamieni koniecznie trzeba intensywnie się ruszać oraz dużo pić.

Co jeszcze przynosi ulgę trwałą lub tymczasową? Ulgę przynosi również zanurzenie sie w ciepłej wodzie oraz przyjmowanie środków rozkurczowych. Dobre rezultaty daja kuracje odpowiednimi wodami mineralnymi, takimi jak Jan – Krynica-Zdrój, Dabrówka – Szczawno-Zdrój. Leczenia właściwego nie powinno jednakże trwać dłużej niż 4-6 tygodni. Skoro kamień nie zostanie wydalony, niezbędna będzie pomoc lekarska. Zawsze jednakże konieczna może być konsultacja z lekarzem prowadzącym. Równie istotne może być właściwe leczenia właściwego stosowane rownież w czasie pomiedzy napadami bólu, kiedy pacjent nie odczuwa żadnych dolegliwości – dodaje specjalista dolegliwości wewnętrznych. Nie wszystkie kamienie można „urodzić”. W niektórych przypadkach konieczna może być interwencja chirurgiczna. Nie może być rzeczą prostą określenie przyczyn ich powstawania. Z pewnością jednakże odżywianie odgrywa tutaj istotną rolę. Sprzyja im również: podwyższony poziom wapnia we krwi, spożywanie dużych ilości mleka, a również rzadka dolegliwość jaka może być nadczynność przytarczyc. Takie schorzenia jak dna czy może dolegliwości jelitowe, prowadzą do tworzenia się kamieni moczanowych. Bezpośrednim celem leczenia właściwego może być usunięcie złogu (kamienia). Czesto może być możliwa samoistna ewakuacja złogu poprzez drogi moczowe, ale jedynie w wypadku kamieni niewielkich rozmiarów, tj. mniejszych niż 5–7 mm. Objawy kliniczne ostrej niewydolności nerek sa liczne oraz pozostają w ścisłym powiązaniu z ich etiologia. Charakterystyczne są zmniejszenie albo zanik wytwarzania moczu (anuria), nudności, wymioty, zaburzenia świadomości (senność itd.), pobudzenie psychomotoryczne. W przypadku przyczyn przednerkowych typowe są oznaki odwodnienia (utrata masy ciała, suchość skóry oraz błon śluzowych itd.), obrzek oraz podwyższenie ciśnienia krwi. U chorych z nawrotową kamicą moczowa należy określić ryzyko nawrotu oraz zastosować odpowiednie postępowanie diagnostyczno-lecznicze, mogące zapobiegać następnym nawrotom albo prowadzić do rozpuszczenia istniejących złogów. Podstawowe znaczenie dla wdrożenia skutecznego postępowania prewencyjnego posiada analiza składu kamienia i ocena metaboliczna, polegająca na sprawdzeniu diety i wykonaniu badań moczu oraz surowicy krwi w celu wykrycia czynników prowadzących do powstawania złogów w drogach moczowych. Obecnie w większości wypadków złogi usuwa się za pomocą metod małoinwazyjnych, do których należą zabiegi endoskopowe albo rozkruszanie kamieni ultradźwiękami. Doboru najlepszej dla ciebie metody dokona specjalista, kierując się lokalizacją złogów, ich wielkością oraz kształtem i stanem twoich drog moczowych. Usunięty kamień powinien zostać przebadany, by określić, z czego się składa. Umożliwia to także ustalenie prawidłowej diety. Dzięki temu możesz uniknąć nawrotu kamicy. Nieduże kamienie nerkowe (do 5 mm) powinny zostać samoistnie wydalone z organizmu. W przypadku, kiedy złogi sa większe, konieczna może być pomoc medyczna. Kamienie można usunać, rozbijajac je falami ultradźwiękowymi, za pomocą litotrypsji laserowej albo podczas klasycznej operacji chirurgicznej. Celem owych zabiegów może być pozbycie się zlogów, dolegliwość posiada jednakże tendencje do nawrotów. Z tego powodu istotne może być podjecie odpowiednich działań profilaktycznych. Pomoc może analiza składu kamienia oraz ocena metabolizmu pacjenta, które pozwolą na określenie przyczyn problemu oraz przeciwdziałanie rozwojowi choroby. Kamienie nerkowe powstaja wówczas, kiedy stężenie związków, z których powinny tworzyć się złogi, przekracza tzw. próg rozpuszczalności w organizmie. Sprzyjają temu skłonności dziedziczne, wady w budowie ukladu moczowego oraz jego nawracające zakażenia. Do kamicy przyczynia sie również zażywanie niektórych leków (np. kortykosteroidow), nadczynność przytarczyc, osteoporoza, długotrwałe leczenia wlaściwego dolegliwości wrzodowej preparatami alkalizującymi, nadmierne zagęszczenie moczu (m.in. kiedy mało pijemy), przedawkowanie witaminy D i nieprawidłowa dieta. Zależnie od składu chemicznego powstałych złogów specjaliści mówią o kamieniach szczawianowych, fosforanowych, moczanowych i cystynowych. Od rodzaju, wielkości oraz umiejscowienia kamienia zależy leczenie. W doświadczeniach in vitro wykazano, że ubytek wagi kamieni moczowych przepłukiwanych wodą „Jan” może być przynajmniej czterokrotnie większy niż wodą destylowaną. Zdolność wyplukiwania podnosi się, kiedy woda posiada domieszkę soli wapnia. Lekarze praktycy potwierdzaja wysokie zdolności rozpuszczania kamieni moczowych polskich wód mineralnych. Elementami, które powinny doprowadzić do postawienia diagnozy ostrej niewydolności nerek, są niedawne poważne krwotoki, przyjmowanie leków znanych ze swoich toksycznych wlaściwości w stosunku do nerek, istnienie dolegliwości nerek itd. Diagnoza może być następnie potwierdzana poprzez badania laboratoryjne oraz instrumentalne. Na początku dolegliwości pojawiaja się po zjedzeniu tłustego, obfitego posilku. Możesz odczuwać wtenczas ciężar w górnej części składowej brzucha, mieć wzdęcia, zgagę oraz odbijanie. Może się również zdarzyć, że poczujesz silny, pulsujący ból z prawej strony, tuż pod żebrami, który promieniuje aż do lopatki. Takie symptomy są charakterystyczne dla kamicy pęcherzyka żólciowego. Leczenie ostrej niewydolności nerek opiera się na środkach terapeutycznych typu zachowawczego oraz zastępczego funkcji nerek. Podstawowym celem leczenia właściwego pacjenta z ostrą niewydolnością nerek może być jak najszybsze usuniecie odwracalnych przyczyn uszkodzenia nerki oraz pilna korekcja zaburzeń związanych z deficytem funkcjonalnym nerek oraz potencjalnie zagrażających życiu pacjenta (nadciśnienie tętnicze, kwasica metaboliczna itd.). Leczenia właściwego owych poważnych schorzeń posiada zawsze charakter pilny ze względu na ryzyko powiklań kardiologicznych (poważne arytmie, ostry obrzęk płuc itd.) i neurologicznych (drgawki, śpiaczka itd.). Nierzadko leczenia właściwego farmakologiczne okazuje sie nieskuteczne oraz w zwiazku z tym ich kontrolowanie wymaga pilnego leczenia właściwego dializami. Ostra niewydolność nerek może być chorobą z wysokim odsetkiem śmiertelności. Niekorzystnymi dla rokowania są całkowite zatrzymanie wydalania moczu (anuria), wiek powyżej 60 lat oraz istnienie chronicznej niewydolności nerek. Powikłaniami ostrej niewydolności nerek, które najcześciej doprowadzają do śmierci pacjenta, są zaburzenia wodno-elektrolitowe, zaburzenia sercowo-krążeniowe, krwawienia żołądkowo-jelitowe, a zwłaszcza infekcje układu oddechowego oraz dróg moczowych. Dla rokowania w ostrej niewydolności nerek duże znaczenie posiada natura uszkodzenia nerek, a zwłaszcza jego odwracalność. Lekarz podaje najpierw środek przeciwbólowy i specyfik rozkurczowy. Dzięki temu mieśnie się rozluźniają, kurcz ustepuje, a kamień nerkowy może wydostać się wraz z moczem, skoro nie może być nadto duży. W przypadku, kiedy kamień nie zejdzie, dochodzi do zalegania moczu oraz rozwoju licznych bakterii, co objawia się gorączką. Taki stan zapalny może spowodować uszkodzenie nerek, i dlatego często niezbędne może być przeprowadzenie operacji. Według doświadczonych polskich urologow po operacji usuniecia kamieni moczowych pacjenta bezwzglednie należy kierować na krenoterapie, czyli kuracje pitną. Oraz to także w nieprzekraczalnym czasie 6 tygodni po zabiegu. Wody bowiem wypłukują drobne złogi, przeciwdziałają zakażeniu drog moczowych i nawrotom kamicy. Dziennie powinno się pić przynajmniej 1,5 litra wody „Jan”, poprzez dwa tygodnie, 4 razy na dobę, przed posiłkami oraz przed snem, a także podczas nocy, w ilościach do 0,5 litra jednorazowo. Najważniejszą przyczyną powstawania złogów może być ciężkostrawna dieta. Kamienie w pęcherzyku żółciowym tworzą sie bowiem z cholesterolu, kwasów żółciowych oraz fosfolipidów, które stanowia składniki żółci. Zaburzenie stężenia jednego z nich powoduje, że zbijają się w grudki, tworząc kamienie. Na kamienie żólciowe dużo częściej cierpią kobiety, a to także za sprawą żeńskich hormonow – estrogenów, które steruja czynnością przewodów żółciowych. Kamice woreczka żółciowego powinny rownież wywoływać restrykcyjne diety odchudzające. Okresy głodu powodują nadmierne wydzielanie kwasów żółciowych, ułatwiając powstawanie złogów. Obecnie duże kamienie nerkowe rozbija się zatem już za pomocą ultradźwieków. Do tego celu używa się specjalnego urzadzenia zwanego litotryptorem, wykorzystujacego siłę fali uderzeniowej, ktora rozkrusza kamienie do takich rozmiarów, że powinny one zostać wydalone wraz z moczem. Zabieg ów nie wymaga interwencji chirurgicznej, wykonywany może być najczęściej bez narkozy, a w zależności od wielkości kamieni trwa od 30 do 45 minut. Kamienie nerkowe to także złogi obecnych w moczu różnorodnych substancji, które powstają w nerkach oraz układzie moczowym. W zależności od składu chemicznego dzielimy je na: fosforanowo-wapniowe, szczawianowo-wapniowe, moczanowe, cystynowe i struwitowe. Chociaż geneza ich powstawania nie może być do końca poznana, istnieja pewne uwarunkowania, które zwiększają ryzyko powstawania zlogów. W niewydolności przednerkowej oraz niedrożnościowej szybkie przywrócenie ukrwienia nerki albo pilne usunięcie przeszkody w przepływie moczu w drogach moczowych pozwalaja na szybkie oraz całkowite odzyskanie funkcji nerki. Z owych spostrzeżeń jasno wynika, że szybkość diagnozy może być ważna dla rokowania. Czas, który upływa pomiędzy pojawieniem się pierwszych objawów oraz początkiem leczenia, a zwłaszcza usunięciem czynnikow wywołujących ostra niewydolność nerek, sa kluczowe dla calkowitego odzyskania funkcji nerek. Skoro kamienie nie sa dokuczliwe oraz nie daja powiklań, wystarczy przejść na tzw. dietę wątrobową. Obowiązuje na niej zakaz picia alkoholu. Trzeba również ograniczyć spożycie tłuszczu zwierzęcego oraz sięgać po pszenne albo mieszane pieczywo. Diete wspomaga się lekami rozkurczowymi oraz żółciopędnymi. Kiedy ataki silnego bólu (kolki) się powtarzają albo są dokuczliwe, niezbedne może być usunięcie kamieni. Trzeba to także zrobić koniecznie, kiedy dolegliwość przybiera na sile. Z czasem rośnie bowiem ryzyko powikłań, takich jak pojawienie się ropniaka, przedziurawienie albo przewlekłe zapalenie pecherzyka żółciowego. Jedynym sposobem, który pozwala pozbyć się złogów, może być zabieg polegający na wycięciu pęcherzyka żółciowego. Według szacunków z problemem boryka sie od 1 do 5 proc. populacji, przy czym dolegliwość dotyka najczęściej mężczyzn w wieku od 30 do 50 lat. Do rozwoju kamicy predestynują niektóre dolegliwości ogólnoustrojowe. Należą do nich np. nadczynność przytarczyc, nowotwory, gruźlica, sarkoidoza, wrodzone zaburzenia metabolizmu czy może dolegliwości jelita cienkiego. Skoro kamienie są małe, nie przemieszczaja się oraz nie blokują odpływu moczu – można także nie wiedzieć, że się je ma, bo zwykle nie dają żadnych dolegliwości. Dzieje sie tak, kiedy kamień sie przemieszcza oraz blokuje przewód moczowy. Pojawia się wówczas mocny ból w okolicy lędźwiowej, promieniujący do pachwiny oraz narządów płciowych. Towarzyszą mu nudności, wymioty, wzdęcie brzucha, parcie na pęcherz. Niekiedy po ataku podnosi sie ilość białych krwinek we krwi, a w moczu występuja erytrocyty oraz leukocyty w wiekszej ilości. W czasie napadu kolki bardzo dobrze może być zażyć środki leczenia przeciwbólowe oraz rozkurczowe, wziąć ciepła kąpiel, położyć się oraz dużo pić. Kiedy kolka nie ustępuje, rośnie temperatura oraz nie można oddać moczu, lepiej nie odwlekać wizyty u lekarza, bo może dojść do niewydolności nerek. Chcąc zapobiec tworzeniu się kamieni nerkowych, powinno się zażywać dużo ruchu, spożywać duże ilości plynów i utrzymywać prawidłową wagę ciala. Starania te są szczegolnie ważne dla owych osób, które cierpiały zatem już z powodu kamieni nerkowych. Wspólnie z lekarzem powinno się omówić szczegóły dotyczace diety. Ustalana może być ona bowiem indywidualnie, w zależności od tego, z czego składają się kamienie. Moczopędne wody mineralne korzystnie wspomagają leczenia właściwego kamicy moczowej oraz dny moczanowej dzięki alkalizowaniu moczu, zmniejszaniu stężenia kwasu moczanowego oraz szczawiowego we krwi, rozpuszczaniu kamieni moczowych, wspomaganiu diurezy, przepłukiwaniu blon śluzowych, co działa przeciwzapalnie. Ponadto pobudzaja perystaltykę dróg moczowych, wzmagając wydalanie kamieni oraz złogów. W momencie, kiedy po zażyciu dostępnego bez recepty środka przeciwbólowego dolegliwości nie ustępują.

Wiadomo, że jeśli bolowi towarzyszy podwyższona temperatura, może być to także sygnał, że należy niezwłocznie zasięgnać porady lekarskiej. Małe kamyczki powinny przechodzić poprzez system moczowy niezauważalnie, nie powodując żadnych objawów. Większe powoduja ból w okolicy lędźwiowej. Najgorsze dolegliwości pojawiają się wówczas, gdy kamień czy może również kamienie zaczynają się przemieszczać z nerki do moczowodu. Najbardziej charakterystycznym objawem kamicy nerkowej są wnet pojawiające się ostre albo tępe, napadowe, silne bole – tzw. kolka nerkowa. Ból rozpoczyna się w okolicy ledźwiowej (dól pleców) oraz promieniuje niżej, do spojenia lonowego. Bólom powinny towarzyszyć nudności, a w moczu może pojawić się ślad krwi. Większość kamieni zostaje wydalona samoistnie, zanim to także jednakże nastąpi, należy choremu podawać środki przeciwbolowe. Najbezpieczniejszą metoda walki z kamieniami może być laser – do moczowodu wprowadza się cienkie jak wlos włókno optyczne, które w zetknieciu z kamieniem wyzwala energię rozbijającą go. Fragmenty są wydalane samoistnie. Kamienie można również rozbijać wysokoenergetycznymi falami, ultradźwiekami. Przebieg dolegliwości może być też różny. Zazwyczaj pacjent wnet zaczyna odczuwać przerywany ból w plecach promieniujący w kierunku pachwin. Dolegliwości ustępują wyraźnie po podaniu środka przeciwbólowego i leku rozkurczowego. Skoro zaciśniete mieśnie rozkurcza sie, istnieje szansa, że kamień zostanie wydalony. Nierzadko jednakże kamień pozostaje nadal w miejscu, w którym utkwił. W takim przypadku nieodzowna może być operacja. Wpływ na rozwój dolegliwości może mieć również stosowana dieta, okresy odwodnienia spowodowane spożywaniem nadto malej ilości płynów (np. w czasie upałów czy może wzmożonego wysiłku fizycznego) i infekcje ukladu moczowego. Dolegliwość pojawia sie dużo częściej u osób spożywających duże ilości czerwonego miesa, a również u osób, których skutecznia dieta obfituje w produkty bogate w sole mineralne, jak woda wysoko zmineralizowana. Każdy rodzaj kamieni nerkowych można wykryć w trakcie badania USG. Czasem jednakże lekarz zleca wykonanie dodatkowo tzw. urografii, czyli 3–4 zdjęć rentgenowskich jamy brzusznej po dożylnym podaniu kontrastu. Po co? Otóż po to, by przekonać sie, czy może posiada do czynienia z tzw. kamicą cieniujaca (widać kamienie na zdjęciu), czy może bezcieniujaca. Od wyniku urografii zależy bowiem dalsza terapia. W przypadku kamicy bezcieniującej (tzw. kamienie moczanowe) zwykle wystarczy zastosować specjalną dietę i środki leczenia (np. Allopurinol), które potrafią rozpuścić całkiem spore kamienie. Leczenia właściwego takiej kamicy trwa zwykle ok. 6–8 tygodni. Natomiast w przypadku kamicy cieniującej sprawa może być znacznie bardziej skomplikowana. Kamieni bowiem nie da sie rozpuścić oraz trzeba zastosować leczenia właściwego zabiegowe. Na szczęście dzisiaj w ponad 85 proc. przypadków stosuje się techniki małoinwazyjne: litotrypsję (ESWL), zabieg przezskórny (PCNL) oraz ureterorenoskopię. Zatem już rzadko wykonuje się klasyczną operacje, czyli rozcięcie np. nerki albo moczowodu oraz wyjęcie kamienia. Przeprowadza sie ją glównie wtedy, kiedy kamienie sa duże, wypelnily dolny i górny kielich w nerce oraz nie można ich rozbić albo kiedy kamień wpadl do moczowodu oraz zablokował odpływ moczu z nerki. Dużo częściej jednakże lekarze stosują laparoskopię – poprzez niewielkie nacięcia na brzuchu wprowadza się urządzenie zakończone maleńkim koszyczkiem, do którego zbiera sie kamienie oraz wyciąga na zewnątrz. Usunięcie kamieni nie oznacza jednak, że nie pojawią się one ponownie. By zatem chociaż trochę zmniejszyć to także niebezpieczeństwo, trzeba przestrzegać właściwej diety oraz starać się w ciągu dnia wypijać co najmniej 2 litry plynów.

Choroby nerek i jak dbać o to by mieć zdrowe nerki

Posted on

Nerki warto utrzymywać w dobrym zdrowiu. To organ, który odpowiada za oczyszczanie naszego organizmu z trucizn, które do niego się dostają i są przez niego produkowane w wyniku metabolizmu. Na ogół dopóki nerki są zdrowe, nie sprawiają kłopotów, rzadko zastanawiamy się nad ich stanem. Może być to również postepowanie powszechne, zrozumiałe, ale zarazem błędne. Warto sobie uświadomić, jak niebezpieczne powinny być też nierozpoznane w pore, przebiegające skrycie, schorzenia nerek. Kiedy sa wcześnie wykryte, można je skutecznie oraz stosunkowo prosto wyleczyć. Natomiast przewlekła dolegliwość nerek może doprowadzić do poważnego zagrożenia życia. Najpopularniejszą metodą na utrzymanie zdrowych nerek może być odchudzanie. Tak, zrzucenie wagi może być dobroczynne dla nerek. Zrzucenie wagi za pomocą diety oraz ćwiczeń fizycznych zmniejsza jeden z elementow dolegliwości nerek – mianowicie nadmierne wydzielanie białka w moczu. A to również skutkuje zatrzymaniem dalszego rozwoju choroby. Jednym z głównych celów diety w niewydolności nerek może być utrzymanie masy ciała w granicach prawidlowych, ponieważ zarówno niedożywienie, jak oraz otyłość pogarszaja rokowanie. Skoro uzyskanie odpowiedniego dowozu energii stwarza kłopot (np. z powodu ograniczenia białka), skorzystać należy z porady dietetyka albo bogatoenergetycznych dodatków żywieniowych, czy może także przejściowego uzupełniającego leczenia wlaściwego dietami przemyslowymi (do- albo pozajelitowego).Z badań wynika, że w Polsce na przewlekłą chorobę nerek może cierpieć także ponad 4 mln osób, natomiast ilość pacjentów zarejestrowanych w poradniach nefrologicznych może być dużo mniejsza. Większość chorych nie zdaje sobie sprawy z istnienia dolegliwości – rozwija się ona powoli oraz podstepnie, na początku nie dając zazwyczaj wyraźnych objawow klinicznych. często pacjenci trafiają do lekarzy wtedy, kiedy ich nerki sa uszkodzone, a leczenia właściwego w tej fazie dolegliwości często nie gwarantuje powrotu do zdrowia. Ratunkiem w takich przypadkach może być konieczność poddania się przewlekłej dializoterapii lub przeszczepowi nerki.

Zdecydowanie warto wiedzieć, że przewlekła dolegliwość nerek może być niebezpieczna zatem już we wczesnych stadiach – zwiększa bowiem ryzyko dolegliwości sercowo-naczyniowych około pięciokrotnie, a zatrucie organizmu poprzez toksyny mocznicowe uszkadza wszystkie narządy organizmu. Jak dbać o to również by nerki były zdrowe. Zaleca sie picie dużej ilości płynów (najzdrowsza może być niegazowana woda mineralna) zwiększa produkcję moczu, który mechanicznie usuwa bakterie z błon śluzowych układu moczowego. Poza tym w rozrzedzonym moczu bakterie trudniej się namnażają. Zaleca sie, by dzienna dawka płynów wynosiła minimum 2 l. Nerki są zbliżone kształtem do ziaren fasoli. Są umiejscowione głęboko w jamie brzusznej. Stanowią cześć układu moczowego, w ktorego skład wchodzą wciąż jeszcze drogi moczowe, czyli moczowody, pęcherz oraz cewka moczowa. Podstawową jednostką czynnościową nerki może być tzw. nefron. Sklada się on z kłębuszka nerkowego i cewki zbiorczej. W każdej ludzkiej nerce może być około 1,2 mln nefronów. O nerkach często mówi się, że są swoistymi filtrami ludzkiego organizmu. Oraz slusznie, ponieważ oczyszczają krew, odfiltrowując z niej nadmiar wody, regulują jej poziom, również poziom minerałów, np. sodu oraz potasu. Usuwają z krwi produkty przemiany materii, toksyny, resztki niektorych leków. Utrzymują równowage wodno-elektrolitową oraz kwasowo-zasadową, a również wydzielają hormony. Pomimo tego, że są niewielkie (ok. 150 g każda) spełniają ważną funkcję w organizmie. Sa odpowiedzialne za utrzymanie stałego środowiska wewnetrznego organizmu, a również regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej, humoralnej oraz hormonalnej. Dzięki temu wszystkie organy oraz tkanki powinny pracować w optymalnych warunkach, co może być niezbędne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Może być to również gigantyczna praca. Naukowcy wyliczyli, że te nasze filtry oczyszczają oraz przywracają do krwiobiegu 180-200 litrów płynów na dobe. Może być to również ilość, która można wypełnić okolo 20 wiader. Każdej doby nerki usuwają poza organizm około 2 litrów płynów w postaci moczu. Zachowuj właściwą higiene okolic intymnych. Dotyczy to również zwłaszcza kobiet ze względu na ich budowę anatomiczną – ujście pochwy oraz odbyt sąsiadują z cewką moczowa. Okolice intymne należy zatem myć preparatami do higieny intymnej, nie stosować irygacji bez wskazań lekarskich, brać raczej prysznic niż kąpiel, wycierać miejsca intymne w kierunku od pochwy do odbytu. Nerki są narządem miąższowym wrażliwym na działanie różnorodnych czynników. I dlatego zmiany w nich powinny być też spowodowane nie jedynie ich własnymi schorzeniami, ale również wynikać z uszkodzeń wywołanych poprzez odmienne dolegliwości rozwijajace się w organizmie. Najczęstsze dolegliwości samych nerek to również ostre albo przewlekłe zapalenia kłębuszków i zmiany śródmiaższowe (dawniej określane jako odmiedniczkowe). Z reguły są one skutkiem infekcji, dzialania toksyn, ale powinny być też też wywolane poprzez autoagresję samego organizmu.

Należy podkreślić, że do czynników uszkadzających nerki należą też złogi potocznie nazywane kamieniami. Coraz dużo częściej spotyka się tzw. wielotorbielowatość nerek. Może być to również dolegliwość polegająca na zastępowaniu miąższu nerkowego tworzącymi się samoistnie torbielami. Tego schorzenia nie należy mylić z nagminnie występujacymi, nieszkodliwymi pojedynczymi torbielami nerek. Osobna grupe stanowią nowotwory, które powinny się rozwinąć w nerkach oraz układzie moczowym, tak jak we wszystkich innych organach oraz układach organizmu. Kobiety powinny odwiedzać przynajmniej raz w roku ginekologa. Ważne może być również unikanie ryzyka zakażeń intymnych, ktore często przenoszą się na system moczowy. W związku z tym panie powinny nosić luźna, przewiewną bieliznę, najlepiej bawełnianą, unikać publicznych toalet, mocno drażniacych środków pioracych, dezodorantów intymnych, wkładek perfumowanych oraz tamponów podczas menstruacji. Wcześnie wykryte dolegliwości nerek można skutecznie oraz stosunkowo łatwo wyleczyć. Natomiast zlekceważenie oraz zaniedbanie dolegliwości ze strony owych narządów może skończyć się przewlekłą chorobą nerek. Stanowi ona zagrożenie życia, a jej leczenia właściwego może być trudne oraz kosztowne. Szansą na normalne nasze życie dla chorych może być stałe dializowanie lub przeszczep. Nerki, które swoim kształtem przypominają ziarna fasoli, mają wielkość zaciśniętej pięści. Sa one umiejscowione symetrycznie w jamie brzusznej, chociaż niekiedy prawa nerka może leżeć nieco wyżej niż lewa. Wspolnie z drogami moczowymi (czyli moczowodami), pęcherzem oraz cewka moczową tworzą one system moczowy. Każda nerka zbudowana może być z około 1,2 mln nefronow, które są podstawowymi jednostkami nerki. W większości dolegliwości nerek leczy się farmakologicznie, dobierając odpowiednie środki do stanu pacjenta, np. przy stwierdzeniu infekcji bakteryjnej podaje się antybiotyki. Nie lekceważ pierwszych objawow zakażenia – ból, świad, pieczenie, czestomocz powinny skłonić do wizyty u lekarza. Zakażenia układu moczowego mają tendencję do przechodzenia w skąpoobjawowy stan przewlekly (niewyleczone, zaniedbane), który może rozwijać się latami oraz prowadzić np. do uszkodzenia nerek. Kamica nerkowa to również dolegliwość polegajaca na wytrącaniu się w drogach moczowych nierozpuszczalnych złogów substancji chemicznych, stanowiacych prawidlowy albo patologiczny składnik moczu. Kamica nerkowa może być jednym z najczęstszych schorzeń układu moczowego. Mężczyźni chorują na nią trzy razy dużo częściej niż kobiety. Istnieje parę czynników rozwoju tej choroby: uwarunkowania genetyczne, wady budowy układu moczowego, zakażenia, przyjmowane środki leczenia i niewłaściwa dieta. Powiększanie sie kamieni w nerkach może mieć groźne konsekwencje, takie jak całkowita niedrożność dróg moczowych czy może zniszczenie miąższu nerkowego.

Co więcej można powiedzieć o kamicy nerkowej? Kamica może przebiegać zarówno z ostrymi objawami (kolka nerkowa, parcie na pęcherz oraz krwiomocz), jak oraz bezobjawowo. ów drugi przypadek posiada miejsce wtedy, kiedy kamień może być obły oraz nie zatyka dróg moczowych. Ostrożnie oraz według zaleceń lekarzy używaj środkow przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych, antybiotyków, leków nasennych, a najlepiej – każdego leku. Zaburzenia pracy nerek powinny wywolywać zatrucia (np. glikolem, środkami nasennymi). Znane może być nefrotoksyczne działanie niektórych leków, np. antybiotykow (gentamycyny), środków przeciwbólowych (proszków od bolu glowy) czy może niesteroidowych leków przeciwzapalnych (ibuprofenu). Aby pozbyć się kamieni, zależnie od ich rozmiaru, wykonuje się m.in. litotrypsje, czyli ich kruszenie. Do klasycznej interwencji chirurgicznej dochodzi wtedy, kiedy mniej inwazyjne dzialanie nie daje efektów. Nerki filtruja krew, pozbywając się z organizmu substancji toksycznych (zarówno tych, które powstaly naturalnie w organizmie, jak oraz np. lekow). Odpowiadaja też za utrzymanie rownowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. Te ważne funkcje wydalnicze sprawiaja, że nerki nazywa się filtrami organizmu. Jednakże rola nerek nie ogranicza się jedynie do usuwania nadmiaru płynów wraz z różnymi związkami lub oszczedzania wody, kiedy może być jej za mało. W nerkach powstają rownież niezbędne do funkcjonowania całego organizmu związki o działaniu hormonalnym (np. erytropoetyna, ktora wpływa na wytwarzanie czerwonych krwinek, i renina, która uczestniczy w regulacji ciśnienia krwi). Bierze ona też udzial w przemianie witaminy D, ktora może być niezbędna dla mocnych kości. Dzieki tym wszystkim zadaniom, nerki zapewniają tzw. homeostazę organizmu, czyli równowagę środowiska wewnętrznego, która może być niezbędna, by wszystkie organy oraz tkanki mogły prawidłowo pracować. Na stan nerek poza wymienionymi własnymi schorzeniami powinny wpływać rownież odmienne choroby, np. cukrzyca typu 2, toczeń trzewny, dolegliwości reumatyczne, nowotwory (nawet te odległe od układu moczowego). Nieco inna może być zależność pomiedzy stanem nerek a nadciśnieniem. Nerki powinny być też zarówno przyczyna, jak oraz ofiarą nadciśnienia. Obydwie dolegliwości powinny również występować niezależnie od siebie. Drogi moczowe (i ogólna odporność organizmu) wspaniale wzmacnia żurawina. Może być nieoceniona w profilaktyce, a skoro zatem już dojdzie do zakażenia, pomaga łagodzić jego objawy. Warto ją spożywać w dowolnej formie – soku, jako dodatku do mięs, naparow. Leczenia wlaściwego warto również wspomagać (po konsultacji z lekarzem) owocem jalowca, zielem skrzypu, fiołka trójbarwnego, korzeniem lukrecji, liściem mącznicy, poziomki, pokrzywy oraz nasieniem pietruszki. Ustalono, że dolegliwości sercowo-naczyniowe występują dużo częściej u osób z przewlekłą chorobą nerek niż u pozostałych. Nierzadko ze skutkiem śmiertelnym. Z kolei niedokrwistość nerkowa przyczynia się do rozwoju dolegliwości układu krążenia, ponieważ serce, by zaopatrzyć się w tlen, musi pracować bardziej intensywnie. Wysiłek ów może doprowadzić do przerostu lewej komory serca oraz obniżenia jego wydolności. Co prawda, dolegliwości nerek na ogół rozwijają się skrycie, ale może być pare sygnałów, ktore powinny nas zaniepokoić oraz zmobilizować do wizyty u lekarza. Najczęstszym objawem są obrzęki – nigdy nie należy ich lekceważyć! Powodem do niezwłocznej konsultacji lekarskiej powinno być też też bolesne albo częstsze oddawanie moczu, a również wszelkie widoczne zmiany w moczu, takie jak pienienie, krew, utrzymująca się zmiana barwy albo intensywna, nieprzyjemna woń. Skutkiem niedokrwistości nerek może być też również anemia. Najgroźniejsze może być jednakże to, że niedokrwistość nerkowa, niewydolność serca i przewlekła dolegliwość nerek tworzą błędne koło, ponieważ symptomy każdego ze schorzeń pogarszają objawy pozostałych. Może być to również tzw. zespół sercowo-nerkowy. Nerki usuwają z krwi mocznik, nadmiar soli mineralnych oraz wody. To również to wszystko może być zamieniane w płyn zwany moczem oraz wydalane z organizmu. Utrzymywanie rownowagi (bio)chemicznej i wodno-elektrolitowej w ludzkim organizmie może być w olbrzymim stopniu zależne od prawidłowej pracy nerek. Nerki to również dwa takie same narzady o kształcie zbliżonym do ziarna fasoli, zlokalizowane po obu stronach kręgosłupa, ku tyłowi od jamy brzusznej, nieco powyżej linii talii, częściowo ochraniane poprzez dolne żebra. Nerka posiada wielkość zbliżoną do pieści dorosłego czlowieka. Choroby nerek powinny mieć przyczyny pierwotne lub wynikać z uszkodzeń wywołanych poprzez odmienne dolegliwości rozwijajace się w organizmie, takie jak cukrzyca czy może nadciśnienie. Do najczestszych dolegliwości nerek należy ostre oraz przewlekle zapalenie kłebuszków nerkowych i zmiany śródmiąższowe. Te ostatnie są zwykle wywołane infekcjami, działaniem toksyn, ale powinny być też też spowodowane poprzez autoagresję samego organizmu. Do czynnikow uszkadzających nerki należą też złogi (nazywane kamieniami). Coraz dużo częściej spotyka się tzw. wielotorbielowatość nerek, w której w miejsce miąższu nerkowego tworzą się torbiele. W nerkach oraz układzie moczowym, tak jak we wszystkich innych organach oraz układach organizmu, powinny rozwinąć sie też nowotwory. W każdej nerce znajduje sie około miliona mikroskopijnych jednostek strukturalno-czynnościowych zwanych nefronami, które w procesie filtracji usuwają z krwi nadmiar wody i produktów przemiany materii.

 

Przede wszystkim nadmiar wody i produkty przemiany materii poddawane procesom filtracji wewnątrz nerek są usuwane z organizmu w postaci moczu spływającego z nerek moczowodami do pęcherza moczowego oraz wydalanego na zewnatrz w trakcie mikcji. Możliwości wydalnicze nerek powinny zostać przekroczone w wyniku zatrucia organizmu szkodliwymi substancjami, podczas przyjmowania niektórych leków i w przypadku pewnych dolegliwości organizmu. Rozróżnia się dwa typy niewydolności nerek: ostra oraz przewlekłą. Wbrew nazwie tę ostra łatwiej opanować oraz wyleczyć. W tym wypadku nerki niespodziewanie zaczynają gorzej pracować, a w organizmie gromadzą się toksyny. Dochodzi do niej najczęściej wtedy, kiedy organizm nie może być wystarczająco nawodniony (np. przy wymiotach, biegunce, w przypadku krwotokow). Natomiast przewlekła niewydolność nerek może być procesem postępującym, prowadzacym do nieodwracalnych uszkodzeń nerek. Najczęściej może być powiklaniem cukrzycy oraz nadciśnienia. Im wcześniej wykryta przewlekla niewydolność nerek, tym łatwiej ja opanować lekami, dietą oraz eliminacja czynników sprzyjających rozwojowi tej choroby. Na szczeście medycyna niesie nadzieję także tym chorym, których stan może być poważny – u nich można zastosować tzw. leczenia właściwego nerkozastępcze. Długotrwała dolegliwość nerek, może doprowadzić do uszkodzenia owych narządów. Jeśli nerki oraz pęcherz nie pracują prawidłowo, szkodliwe substancje gromadzą się we krwi oraz w tkankach. Może to również grozić także utratą życia. Niezależnie od rodzaju dolegliwości podstawowym wskaźnikiem czynności nerek może być ich wydolność. Inaczej mówiac, możliwość spełniania wszystkich fizjologicznych funkcji. Niestety, w niektórych chorobach nerek dochodzi do ich niewydolności. Przejawia się to rownież niedostatecznym oczyszczeniem krwi, nieusuwaniem nadmiaru wody, szkodliwych produktów przemiany materii oraz toksyn, a również zahamowaniem wszystkich innych funkcji regulacyjnych. ów swoisty „strajk” nerek oznacza poważne konsekwencje nie jedynie dla nich samych. Nieoczyszczona nasza krew dociera przecież do każdego narządu oraz tkanki, powodując zaburzenia ich funkcji. Słowem, niewydolność nerekszybko sie może przełożyć na niewydolność całego organizmu. Najważniejsza przyczyną kamicy nerek, oprócz uwarunkowań genetycznych, może być spożywanie dużych ilości białka zwierzęcego oraz produktów przetworzonych. Rownież słaba odporność organizmu i zaburzenia pracy gruczołów regulujących gospodarka wapniową powinny przyczyniać się do powstawania złogów nerkowych. Kamica nerkowa to również dolegliwość polegajaca na wytrącaniu się nierozpuszczalnych kamieni w drogach moczowych. Powstają one kiedy w moczu może być nadto dużo soli mineralnych. Kamienie nerkowe występują poczatkowo pod postacią piasku nerkowego, póżniej powinny tworzyć drobne zlogi ale zdarzają się również duże okazy kamieni jak ów na zdjęciu poniżej, które trzeba usuwać ultradżwiękami lub poprzez zabieg chirurgiczny. Kamienie nerkowe to rownież zbite, twarde zlogi powstające w procesie krystalizacji kwasu moczowego w kielichach oraz miedniczkach nerkowych. Składają sie głównie z soli wapniowych ( szczawianu wapnia ), rzadziej z kwasu moczowego, z aminokwasu cystyny, albo fosforanu magnezowo-amonowego. Nie warto dopuszczać do takiej sytuacji, bo poprzez zatrzymanie moczu dochodzi do infekcji bakteryjnych a także uszkodzenia nerek. Jeśli także kamień nerkowy opuści nerki, może utknąć w moczowodach. Dochodzi wówczas do skurczu mieśni oraz bolesnej kolki nerkowej, wywołując mocny ból w okolicy lędźwiowej, promieniujący do podbrzusza, pachwiny, narządów płciowych albo uda. Bólu nie łagodzi żadna pozycja ciala. Często występuje również uczucie ucisku oraz napiecia w żołądku, a czasem nudności oraz wymioty i podwyższona temperatura, uczucie zmęczenia oraz ogólnego rozbicia. Ból może być też tak silny, że trzeba niekiedy wezwać pogotowie ratunkowe celem podania skutecznych lekow przeciwbólowych oraz rozkurczowych. Atak kolki nerkowej ustepuje, kiedy jedynie złóg zostanie z moczem wydalony na zewnątrz. Układ moczowy to również przede wszystkim nerki – filtry, oczyszczające nasza krew (180 litrów na dobę!) z wody oraz substancji chemicznych – zużytych komórek oraz tkanek, a również pozostałości z „przerobu” pożywienia). To również rownież „fabryka” produkująca na dobę ok. 1,5 l moczu, organ pilnujący właściwego składu płynów ustrojowych, regulujący gospodarkę wodną, wapniowo-fosforanowa, sodową oraz potasową. W nerkach powstaja związki regulujace ciśnienie krwi oraz uczestniczące w powstawaniu czerwonych krwinek. To również od nerek zależy równowaga środowiska wewnętrznego organizmu czlowieka. Rozróżnia się dwa typy niewydolności nerek: ostrą oraz przewlekłą. Wbrew nazwie tę ostrą latwiej opanować oraz wyleczyć. Natomiast przewlekla niewydolność nerek może być procesem postępującym oraz nieodwracalnym. Na szczęście współczesna medycyna potrafi się mu przeciwstawić oraz zastosować tzw. leczenia właściwego nerkozastępcze. Dializa, czyli sztuczne oczyszczanie organizmu z nadmiaru wody, toksyn oraz elektrolitów, była kiedyś jedynym sposobem na utrzymanie przy życiu chorego na niewydolność nerek. Przeszczep nerki może być najlepszą metoda leczenia właściwego nerkozastępczego, bo przedluża nasze życie oraz poprawia jego jakość, może być też tańszy od dializy. Z tego powodu obecnie dializę otrzewnową (bardziej nowoczesna) oraz hemodializę (nazywana czasem sztuczną nerką) stosuje sie nie jedynie po to, by przedłużyć nasze życie oraz pozwolić choremu na blisko normalnie funkcjonowanie, ale przede wszystkim, by pomóc mu dotrwać do przeszczepu. Coraz popularniejszy może być również tzw. wyprzedzający przeszczep nerki, ktory polega na przeszczepie wciaż jeszcze przed rozpoczęciem dializowania, kiedy jedynie uda się znaleźć dawcę. Przez dużo lat dializa, czyli sztuczne oczyszczanie organizmu, było jedynym sposobem na utrzymanie przy życiu chorego na niewydolność nerek. Obecnie dializę otrzewnowa (bardziej nowoczesną) oraz hemodializę (nazywaną czasem sztuczną nerką) stosuje sie nie jedynie po to, by chory żył oraz blisko normalnie funkcjonował, ale po to, by dotrwał do momentu przeszczepienia nerki. Chociaż coraz dużo częściej się zdarza, że kiedy jedynie może być możliwość, przeszczepia się nerke bez uprzedniego dializowania. Dieta w niewydolności nerek powinna opierać się o węglowodany, przy czym nie o cukry proste (tj. produkty cukiernicze, słodycze, miody, dżemy, cukier, słodkie owoce). Należy spożywać cukry w formie złożonej, czyli te zawarte w pieczywie razowym, kaszy, ryżu, ziemniakach, itp. (z uwzglednieniem zawartości w nich potasu oraz fosforanów, które trzeba ograniczać). Tluszcze nie powinny stanowić wiecej niż 30% zapotrzebowania energetycznego oraz powinny być też to również w przeważającej ilości tłuszcze roślinne (tj. olej, oliwa, margaryny, ryby). Tłuszcze zwierzęce (maslo, smalec, tłuste mięso, podroby) muszą być też ograniczane. Zdaniem nefrologow najkorzystniejsze dla chorego może być przeszczepienie nerki. Może być to również metoda doskonale sprawdzona na świecie, a rownież u nas w Polsce. Stosunkowo niedawno było o niej glośno, kiedy Przemysław Saleta oddał swoją nerkę, by ratować chorą córeczkę. Być też może ta postawa oraz dyskusja na ów temat sprawi, że sportowiec znajdzie naśladowców. Pierwszym sygnałem ostrzegawczym, mogącym wskazywać na chorobe nerek albo dróg moczowych są – latwe do zauważenia – zmiany w wygladzie, kolorze, przejrzystości oraz zapachu moczu. W zależności od rodzaju schorzenia nerek, powinny występować rożne – czasami całkowicie nie kojarzone z problemami nerkowymi – objawy, m.in. podwyższone ciśnienie krwi, ogólne złe samopoczucie, nadpobudliwość albo apatia, senność, bladość, łuszczenie sie skory, bóle glowy, gorączka, wymioty, niesmak oraz zapach amoniaku w ustach, obrzęki nóg, pieczenie oraz bolesność w oddawaniu moczu, skąpomocz albo nadto częste jego oddawanie. Warto wiedzieć, że pierwszy udany przeszczep nerki w naszym kraju zostal wykonany w 1966 roku poprzez prof. Jana Nielubowicza oraz prof. Tadeusza Orłowskiego. Asystował przy tej operacji prof. Wojciech Rowiński, transplantolog oraz wielki zwolennik tego sposobu leczenia. Do końca ubiegłego roku w Polsce wykonano okolo 13 tysięcy takich zabiegow. Wyniki operacji utrzymują się na wysokim światowym poziomie. Według obowiązujących regulacji prawnych w naszym kraju narząd do przeszczepu może pochodzić od dawcy żywego – ale jedynie wtedy, kiedy może być spokrewniony z pacjentem – albo od dawcy zmarłego. Najlepsze wyniki osiąga się przeszczepiając organ od dawcy żywego. Kiedy chory nie posiada możliwości otrzymania nerki od dawcy spokrewnionego, czeka w ogólnopolskiej kolejce na odpowiedniego, dobranego komputerowo dawcę. Trwa to również na ogół do 30 miesięcy. Ilość spożywanego bialka zależy od wydolności nerek oraz w ich zaawansowanej niewydolności (ale nie u osób dializowanych!) powinna zostać zmniejszona poniżej 0,8-1,0g/kg m.c./dobę (a także poniżej 0,6 z suplementacja niezbędnych aminokwasów). Uważa się, że łagodzi to również objawy mocznicy oraz spowalnia postęp choroby. Najbardziej wartościowym białkiem, zawierającym wszystkie niezbędne aminokwasy, może być białko zwierzęce oraz ono musi przeważać w diecie. Zaleca się ponadto duża zawartość błonnika w pożywieniu oraz małe spożycie alkoholu. Wyniki przeszczepiania nerek wciaż jeszcze przed rozpoczęciem dializowania sa lepsze niż transplantacji wykonanych w okresie dializoterapii, też wyniki przeszczepiania nerek pobranych od żywego dawcy są lepsze niż od dawcy zmarłego. Przeszczepienie nerki wyraźnie przedłuża przeżywalność pacjentów – o 68 proc. zmniejsza ryzyko zgonów w porownaniu z dializoterapią. Prognozowany czas przeżycia pacjenta po transplantacji wynosi 20 lat, a oczekującego na transplantacje chorego dializowanego 10 lat. Najwięcej zyskują młodzi ludzie (do 30. roku życia), ale transplantacja przedłuża nasze życie również pacjentom po 60. roku życia. Nerki filtrują produkty przemiany materii we krwi oraz wydalają te zbedne za pomocą moczu. Jednakże jeśli nerki sa chore ich funkcja może być upośledzona. W Stanach Zjednoczonych więcej niż jedna trzecia ludności to również osoby otyłe albo z nadwagą, co sprawia, że powinny mieć problemy z nerkami, sercem czy może cukrzycą. Okazuje się, że utrata wagi pozwoli kontrolować cukrzycę, obniża ciśnienie krwi oraz poziom cholesterol we krwi oraz redukuje objawy dolegliwości wieńcowej. Kreatynina może być bezwodnikiem kreatyny, występującym w krwi i moczu, z ktorym może być wydalana stanowiąc oprócz mocznika jeden z głównych zwiazków azotowych. Kreatynina to również produkt uboczny dla mieśnia, który powstaje w wyniku niechcianej konwersacji kreatyny dawkowanej z zewnątrz w postaci preparatów kreatynowych. Kreatynina, ktora znajduje się w krwioobiegu musi zostać usunięta poprzez nerki. Nadmierne obciążenie nerek na skutek nadto dużej konwersacji kreatyny do kreatyniny może prowadzić do upośledzenia możliwości filtracyjnych nerek. Produkt uboczny, jakim może być kreatynina nie posiada żadnego pozytywnego znaczenia dla mięśni. Wytworzenie kreatyniny może być uzależnione od masy mięśniowej oraz wieku. Przy prawidłowej funkcji nerek kreatynina blisko w całości może być filtrowana poprzez kłębuszki. Stężenie kreatyniny w osoczu krwi może być wypadkową produkcji oraz wydalania, zależy bezpośrednio od masy mięśni oraz od sprawności wydalniczej nerek. Kolka nerkowa: czesto także kilkugodzinne, ostre, przerywane bole w okolicach nerek promieniujące w kierunku krocza, do tego uczucie parcia, czasami krwiomocz, nudności oraz wymioty – to rownież objawy, które powinny sugerować kamicę nerkową, chorobę dotykającą 5 proc. dorosłych osób, zwłaszcza panów. Schorzenie powstaje wskutek nadmiernej krystalizacji niektorych związków w moczu oraz tworzenia się kamieni nerkowych, które przeciskając sie poprzez moczowod w kierunku pęcherza moczowego są przyczyną ostrych napadow bólowych. Wielotorbielowatość nerek może być chorobą uwarunkowaną genetycznie, poprzez mutacje w genach PKD, kodujących białko policystyne. Wielotorbielowatość nerek może wystepować zarowno u dzieci, jak oraz dorosłych. W pierwszym przypadku zmiany pojawiają się zatem już podczas życia wewnątrzmacicznego oraz często towarzyszą im odmienne wrodzone wady wątroby albo ukladu nerwowego. Forma nabyta niezwiązana z wadami genetycznymi pojawia się u ok. 90% osób leczonych hemodializami dłużej niż 5 lat. W przypadku dzieci wielotorbielowatość posiada przebieg łagodniejszej, bo niewydolność nerek rozwija się u nich o dużo wolniej niż u osoby dorosłej. Niewydolność nerek to również dolegliwość która oznacza utratę zdolności do oczyszczania organizmu z toksycznych produktów przemiany materii, wydalania wody i kontroli homeostazy, czyli równowagi wewnątrzustrojowej. Objawy niewydolności nerek pojawiają się, kiedy dochodzi do uszkodzenia powyżej 60% miaższu nerkowego. Schorzenie objawia się wyraźnym zmniejszeniem ilości wydalanego moczu albo także jego brakiem i narastaniem objawów mocznicowego zatrucia organizmu.